32 başlıkta özel istihdam büroları hakkında bilinmesi gerekenler

Özel istihdam bürolarıyla ilgili bilinmesi gerekenleri MEMUR5.COM editörü 32 başlık altında derledi. Bu başlıklar arasında iş arama ve işçi bulma faaliyetlerinin yasal düzenlemeleri, özel istihdam bürolarının faaliyet alanları, izin başvuruları ve geçici iş ilişkisi yetkisi için gereken şartlar bulunuyor. Ayrıca büroların yükümlülükleri, izin yenileme süreci ve istatistik bilgilerinin Kuruma iletilmesi gibi konular da ele alınıyor. Özetle rehber niteliğindeki haberimizde özel istihdam bürolarının işleyişi ve faaliyetlerine dair detaylı bilgiler okuyuculara sunuluyor.

İşte o başlıklar:

1- İş ve işçi bulmaya aracılık nedir?

İş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti gerçek ve tüzel kişiliklerce;

• Doğrudan ya da dolaylı olarak,
• Gelir amacı olsun, olmasın,
• İşyerinde ve/veya internet üzerinden,
• bağımsız olarak ya da ek olarak sadece bu amaca yönelik olarak yayımlanan gazete, dergi, vb. yayınlar aracılığı ile,
• Tam ya da kısmi zamanlı işlerde,

yapılan iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetlerini kapsar. Bu faaliyetlerin yapılabilmesi için 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu gereği Kurumdan izin alınması gerekmektedir.

2- Özel istihdam bürosu nedir?

İş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmesine ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık yapmak ve/veya geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti yürütmek üzere Kurum tarafından izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan büroları ifade etmektedir.

3- Özel istihdam büroları hakkında mevcut yasal düzenlemeler nelerdir?

• 4857 sayılı İş Kanununun 7 nci ve 90 ıncı maddeleri,
• 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunun 17-20 nci maddeleri,
• Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği
• Özel İstihdam Büroları Genelgesi
• Türkiye İş Kurumu tarafından 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunun 20 nci maddesine ve 4857 sayılı İş Kanununun 108 inci maddesine İstinaden Uygulanacak İdari Para Cezaları Hakkında Tebliğ

Söz konusu düzenlemelere Kurum anasayfasının kurumsal bilgi/mevzuat sekmesinden veya http://km.corpus.com.tr/?kid=288438 linkinden ulaşılabilir.

4- Özel istihdam büroları hangi faaliyetlerde bulunabilmektedir?

Özel istihdam büroları;

• İş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti yapar,
• İşgücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik hizmetleri yürütebilir,
• Mesleki eğitim düzenleyebilir,
• Yetki verilmesi hâlinde geçici iş ilişkisi kurabilir.

Aracılık faaliyeti, iş arayanlar ya da işverenlerle bir işyerinde birebir görüşme yapılarak ve/veya 9/6/2004 tarih ve 5187 sayılı Basın Kanununda yazılı araçlarla ya da radyo, televizyon, video, internet, kablolu yayın veya elektronik bilgi iletişim araçları ve benzer yayın araçlarından biri ile de görüşme yapılmaksızın sunulabilir.

5- Geçici iş ilişkisi nedir? Hangi kapsamda kurulabilir?

Geçici iş ilişkisi, özel istihdam bürosu aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde görevlendirme yapılmak suretiyle kurulabilir.

Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, Türkiye İş Kurumunca izin verilen özel istihdam bürosunun bir işverenle geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak bir işçisini geçici olarak bu işverene devri ile;

a) Bu Kanunun 13 üncü maddesinin beşinci fıkrası ile 74 üncü maddesinde belirtilen hâllerde, işçinin askerlik hizmeti hâlinde ve iş sözleşmesinin askıda kaldığı diğer hâllerde,
b) Mevsimlik tarım işlerinde,
c) Ev hizmetlerinde,
d) İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde,
e) İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması hâlinde,
f) İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması hâlinde, 

g) Mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları hâlinde,
kurulabilir.

Geçici işçi sağlama sözleşmesi (a) bendinde sayılan hâllerin devamı süresince, (b) ve (c) bentlerinde sayılan hâllerde süre sınırı olmaksızın, diğer bentlerde sayılan hâllerde ise en fazla dört ay süreyle kurulabilir. Yapılan bu sözleşme (g) bendi hariç toplam sekiz ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilir. Geçici işçi çalıştıran işveren, belirtilen sürenin sonunda aynı iş için altı ay geçmedikçe yeniden geçici işçi çalıştıramaz.

6- Özel istihdam büroları hangi faaliyetlerde bulunamazlar?

Özel istihdam büroları; kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonları için aracılık faaliyeti yapamaz.

Geçici iş ilişkisi yetkisi alınmış olsa bile;

• 4857 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi kapsamında toplu işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz ay süresince,
• Kamu kurum ve kuruluşlarında,
• Yer altında maden çıkarılan işyerlerinde,
kurulamaz.

Geçici işçi çalıştıran işveren, grev ve lokavtın uygulanması sırasında 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 65 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştıramaz.

7- Özel istihdam bürosu izin başvuruları ve geçici iş ilişkisi yetki başvuruları nereye yapılmaktadır?

Özel istihdam bürosu başvuruları Türkiye İş Kurumu il müdürlüklerine/hizmet merkezlerine yapılacaktır. İl müdürlükleri/hizmet merkezlerinin iletişim bilgilerine www.iskur.gov.tr adresinden ulaşılabilir

8- Özel istihdam bürosu izin başvuruları esnasında hangi belgeler ibraz edilmelidir?

Özel istihdam bürosu açmak için başvuru formu ile birlikte;
a) Yetkili kişilere ait T.C. kimlik numarası beyanı ve yabancı uyruklu kişiler için Bakanlıktan alınan çalışma izin belgesinin örneği,
b) Yetkili kişilere ait en az lisans düzeyinde öğrenim belgesinin onaylı örneği, yurtdışı okullardan mezun olanlar için yeminli mütercimlerce Türkçe’ye tercüme edilmiş diploma örneği,
c) Yetkili kişilerin adına müflis veya konkordato ilan etmemiş olduğuna ilişkin ticaret mahkemeleri ile icra, iflas dairesinden/müdürlüğünden alınmış belge,
ç) Yetkili kişilerin; 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmamaları ve buna dair yazılı adli sicil beyanı,
d) Çalıştırılacak nitelikli personelin bu yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde sayılan koşulları taşıdığını gösterir belge veya onaylı örneği,
e) Özel istihdam bürolarının, münhasıran iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetinin yapılması için tahsis edilmiş, iş arayanla görüşme yapılabilecek şartlara uygun fiziki bir mekâna ve/veya internet sayfasına sahip olunduğuna ilişkin belge,
f) İş arayanlara, işe yerleştirmelere ve açık işlere ilişkin kayıtların ve istatistikî bilgilerin elektronik ortamda derlenmesine, kayıt ve muhafazasına ve elektronik iletişime uygun teknik donanıma sahip olunduğuna dair beyan,

g) Tacir sıfatı kazanmış olanlar için kuruluş ve değişikliklere ilişkin ticaret sicili gazeteleri ile kayıtlı oldukları ticaret veya sanayi odalarından alınmış faaliyet belgesi, tacir sıfatı taşımayan diğer tüzel kişiler için ise kurmuş oldukları iktisadi işletmenin iş ve işçi bulmaya aracılık yapacağını içerir hükmün yer aldığı ticaret sicil veya esnaf sicil kaydı ya da tüzük,
ğ) Vergi numarası,
il müdürlüğü/hizmet merkezine ibraz edilir.

Başvuruların kabul edilebilmesi için;
• Kurum alacağının bulunmaması,
• Kurumca belirlenen masraf karşılığının ödenmiş olması,
• Başvuru tarihinde brüt asgari ücret tutarının yirmi katına denk gelen miktarda teminat verilmesi,
gerekir.

Kurumca yapılan değerlendirme sonucunda belgelerinde eksiklik bulunmayanlardan; kat’i ve süresiz banka teminat mektubu ya da nakit teminat ile masraf karşılığı alındıktan sonra izin verilme işlemi tamamlanır.

9- Geçici iş ilişkisi yetkisi için aranan şartlar nelerdir?

Başvuru tarihinden önceki iki yıl süresince kesintisiz faaliyet gösteren Kuruma kayıtlı özel istihdam bürolarına;

a) Kurumca yapılacak inceleme sonucunda olumlu rapor düzenlenmiş olması,
b) Geçici iş ilişkisi kurma yetkisi almak üzere başvurulan tarihte brüt asgari ücret tutarının iki yüz katına denk gelen miktarda teminat verilmiş olması,
c) Kurum alacağının bulunmaması,
ç) Vadesi geçmiş vergi borcunun bulunmaması, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması veya vergi dairesine ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borcunun 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil edilmiş, taksitlendirilmiş veya ilgili diğer kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış olması ve bu tecil, taksitlendirme ve yapılandırmaların devam etmesi,
d) Uygun bir işyerine sahip olması,

hâlinde Kurum tarafından geçici iş ilişkisi kurma yetkisi verilebilir.

10- Teminat mektubu tutarı ne kadardır?

Özel istihdam bürosu izni teminatı 2024 yılı için 400.050.-TL’dir.
Geçici iş ilişkisi yetkisi teminatı 2024 yılı için 4.000.500-TL’dir.

11- Masraf karşılığı tutarı ne kadardır?

2024 yılı için 24.272,90-TL’dir. Süresi içerisinde izin yenileme masraf karşılığı ise 14.384,99- TL olarak belirlenmiştir.

12- Tüzel kişiliği idare, temsil ve ilzama yetkili kişi kimdir?

Özel istihdam bürosu açmak isteyen tüzel kişiliğin kuruluş sözleşmesinin yer aldığı Ticaret Sicili Gazetesinde, kuruluş sözleşmesinde idareden sorumlu/şirket müdür olarak adı bildirilen kişi veya kişilerdir.

Başvuru esnasında gereken bu kişi/kişilere ait, T.C. kimlik numarası/çalışma izin belgesi, lisans (4 yıllık) diploması örneği, özgeçmiş ve müflis veya konkordato ilan etmemiş olduğuna dair ticaret mahkemelerinden veya ticaret sicili memurluklarından alınan belgelerin ibraz edilmesi gerekir.

Tüzel kişiliklerde, ticaret sicili gazetesinde, diğer tüzel kişiliklerde ise şirket sözleşmesi ya da yerine geçen sözleşmelerde adı geçen kişi veya kişilerin birden fazla olması halinde bu kişilerin her biri için ayrı ayrı bu şartları yerine getirmesi gerekir.

13- Çalıştırılması zorunlu nitelikli personel kimdir?

Mesleki Yeterlilik Kurumunca onaylanan iş ve meslek danışmanı mesleki yeterlilik belgesine sahip olan ya da en az önlisans düzeyinde; bilgi yönetimi, büro yönetimi ve yönetici asistanlığı, halkla ilişkiler ve tanıtım, insan kaynakları yönetimi, işletme yönetimi bölümleri veya lisans düzeyinde; siyasal bilgiler, iktisadi ve idari bilimler, iktisat, işletme veya yönetim bilimleri fakültelerinden mezun olmuş kişiyi ifade etmektedir.

14- Özel istihdam bürosu faaliyetlerinde imza yetkisini kim kullanır?

Özel istihdam bürosu faaliyetlerinde imza yetkisini Ticaret Sicil Gazetesinde ismi belirlenmiş olan temsil ve ilzama yetkili kişi kullanır.
Özel istihdam bürolarının, Kurumla yaptıkları yazışmalarda ve işe yerleştirme faaliyeti ile ilgili hazırladıkları her türlü belgede şirket kaşesinin bulunması zorunludur. Temsil ve ilzama yetkili kişi, şirket kaşesi altına atılan her türlü imzadan sorumludur.

15- Özel istihdam bürosu açabilmek için alınan başvurular nasıl değerlendirilmektedir?

Özel istihdam bürosu izni almak isteyenler, İŞKUR il/hizmet müdürlüklerine başvurarak Özel İstihdam Büroları Genelgesi’nin 2.4 üncü maddesinde ayrıntılı bir şekilde ifade edilen gerekli bilgi ve belgeleri ibraz edeceklerdir.
İl/Hizmet müdürlüklerince belgeler üzerinde ve işyerinde yapılan incelemelerde başvuru koşullarına uyanlar, il müdürlüklerince değerlendirilerek, uygun bulunanlara izin verilecektir.
Kurumca yapılan değerlendirmeler 30 gün içinde sonuçlandırılacaktır.

16- Bürolardan istenilen teminat olarak verilecek değerler ile masraf karşılığı ilk başvuru anında mı yoksa izin alındıktan sonra mı verilecek?

Teminat mektubu/nakit teminat ve masraf karşılıkları il müdürlüklerince izin verilmesi için gerekli tüm şartların sağlandığı ve tüm belgelerin ibraz edildiği tespit edildikten sonra alınacaktır. Teminat mektubunun Özel İstihdam Büroları Genelgesi’nde yer alan teminat mektubu örneğine göre düzenlenmesi gerekmektedir.

17- Özel istihdam büroları ne zaman faaliyete başlayabilir?

Özel istihdam büroları, il müdürlüğünce faaliyette bulunmalarına izin verildikten sonra, izin dönemi başlangıç tarihinden itibaren iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetine başlayabilirler. Verilen izinler üç yıl geçerlidir.

18- Özel istihdam bürosu izin belgesi verilenler nasıl duyurulacak?

Kurumca, özel istihdam izin belgesi verilenler, Kurum İnternet sayfasında Özel İstihdam Büroları sekmesi altında duyurulmaktadır.

19- Özel istihdam bürolarının yükümlülükleri nelerdir?

• Faaliyet süresi içinde unvan, faaliyet alanı, yetkili kişi, nitelikli personel, işyeri adresi, posta adresi, internet sayfası ve elektronik posta adresi değişikliklerini on gün içinde izin başvurusu yaptıkları il müdürlüğüne/hizmet merkezine bildirmek, uygulamanın takibi için gerekli olan diğer bilgi ve belgeleri de talep edilmesi halinde Kuruma vermek zorundadır.
• Bürolar Genelgenin 6.2 nci maddesi gereğince işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan istatistiki bilgileri Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 20’sine kadar üçer aylık dönemler itibarıyla göndermekle ve beş yıl süreyle saklanması gereken belgeleri muhafaza etmekle yükümlüdür.
• Büro çalışma izni bulunmayan yabancılara yönelik (geçici iş ilişkisi faaliyeti hariç) aracılık faaliyeti kapsamında danışmanlık hizmeti verebilir ve bu kişileri işe yönlendirebilir. Ancak yabancı işçinin iş başı yapabilmesi için çalışma iznini temin etmiş olması gerekmektedir.
• İş arayanlardan ücret almamak, menfaat sağlamamak ve bu amaçlarla sözleşme yapmamak gerekmektedir.
• İşgücünün sigortasız çalışması veya sendikaya üye olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi koşullarını taşıyan ve bu nedenle geçersiz sayılan anlaşmalar yapılmamalıdır.

• Bir işverenin veya iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için diğer özel istihdam bürolarından veya Kurumdan hizmet almasını engelleyen ve bu nedenle geçersiz sayılan anlaşma yapılmamalıdır.
• İŞKUR'dan alınan Özel İstihdam Bürosu İzin Belgesi işyerinde görülebilir şekilde asılmalıdır.
• Başlıklı kağıt, tabela, afiş ve ilanlarda Yönetmelik ekinde yayımlanan logo kullanmalıdır.
• Faaliyette bulunulan internet adresleri Kuruma bildirilmeli ve internet sayfasında izin belgesi numarası ve tarihine yer verilmelidir.
• İşletme ve iş arayanlara ilişkin sadece iş ve işçi bulma faaliyeti için gereken bilgiler toplanmalı ve bunlar amaç dışında kullanılmamalıdır.
• İstendiğinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerine ve Kuruma bilgi ve belge verilmelidir.
• Yurtdışı iş sözleşmeleri İŞKUR'a onaylatılmalıdır.
• Elektronik ortamda iş arayan ve işvereni eşleştiren büroların, yurtdışı işe yerleştirmede iş sözleşmesinin Kuruma onaylatılması gerektiğinden, bu şekilde eşleşenlerin olması durumunda bunun merkez ve şubelerinin elektronik ortamında görülmesi sağlanmalıdır.
• Elektronik ortamda çalışma yapan bürolara, elektronik ortamda yabancı uyruklu iş arayanlar da kayıt yaptırabileceklerinden, yabancı iş arayanların çalışma izinlerini müteakip kayıt ve/veya eşleştirme yaptırabilmeleri konusunda programlarında düzenleme yapmaları, bürolar tarafından işe yerleştirilen yabancı uyruklular olması halinde bu kişilerin bilgilerinin ilgili büro ve şubelerince elektronik ortamda görülebilmesine yönelik düzenleme yapmaları gerekmektedir.
• Gazete, afiş vb. ilanlarında İŞKUR'dan izin belgesi alındığı ifadesi, izin tarihi ve belge numarası yer almalıdır.
• Şube açılması halinde tescil edilmesi gerekmektedir.
• Her yıl şubat ayı sonuna kadar Kuruma verilen teminatın brüt asgari ücretin 20 katı tutarına denk gelecek şekilde güncellenmesi gerekmektedir.

20- Özel istihdam bürosu izin belgesi yenileme şartları nelerdir?

Büroların izin/yetkileri üç yıl geçerli olup, üç yıllık faaliyet dönemi sonunda izinlerinin yenilenebilmesi için; büroların iznin sona ereceği tarihten en az on beş gün önce, yenileme için gerekli belgelerle birlikte il müdürlüğüne/hizmet merkezine yazılı talepte bulunması gerekmektedir. İl müdürlüklerince/hizmet merkezlerince de izin yenileme başvurularının süresi içinde yapılması için gerekli tedbirler alınacaktır.

İznin/yetkinin yenilenebilmesi için, iznin/yetkinin verilmesinde aranan şartların mevcut olması, başvuru formunun ve varsa değişikliklere ilişkin belgelerin Kuruma ibraz edilerek izin/yetki yenileme masraf karşılığının yatırılması gerekmektedir.

İznin sona ereceği tarihten en az on beş gün önce başvurulmaması halinde, yeni izin belgesi düzenlenene kadar faaliyette bulunulmayacaktır

21- Özel istihdam büroları başvuru esnasında verdikleri teminatı ne zaman tamamlayacaklardır?

Başvuru anında verilen teminat mektubu, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere brüt asgari ücrete göre yeniden hesaplanarak artırılır. Özel istihdam büroları her yılın şubat ayı sonuna kadar teminat miktarını tamamlamak ya da ek teminat vermek zorundadır.

22- İstatistik bilgileri Kuruma ne zaman ve nasıl verilecek?

Özel istihdam büroları, işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan, iş arayanlar, açık işler ve işe yerleştirmelerle ilgili verilerini İŞKUR portalı vasıtasıyla sisteme işlerler ve üçer aylık dönemlere ait istatistiklerini; nisan, temmuz, ekim ve ocak aylarının 20'sine kadar Kurum internet sayfası üzerinden İŞKUR'a gönderirler.
İzin almış olup henüz faaliyet süresi üç ayı doldurmayan büroların da belirtilen dönemler içerisindeki istatistikî bilgilerini dönem sonunda göndermeleri Kurumda yapılan üçer aylık raporlama çalışmaları için önemlidir.

23- Özel istihdam büroları kimden ücret alacaklardır?

Özel istihdam büroları sadece işverenlerden ücret alabilirler.

Yönetmelikte belirlenen meslekler ve üst düzey yöneticiler hariç, iş arayandan hiçbir ad altında ücret alınamaz, menfaat temin edilemez.

24- Özel istihdam bürosu izni aldıktan sonra; firmalarla yapılacak ücret anlaşmalarında ve ücret alınabilecek meslek ve iş arayanlardan işe yerleştirme karşılığı alınacak ücret konusunda İŞKUR'un belirlediği bir tarife var mıdır?

İlgili Kanun, Yönetmelik ve Tebliğ hükümlerinde bu konuda herhangi bir tarife bulunmamaktadır.

25- İşyeri kaç metrekare olmalı, bu konuda standart var mı?

İşyerinin fiziksel büyüklüğü ile ilgili bir standart olmamakla birlikte, münhasıran ve iş arayanla görüşme yapılabilecek şartları haiz bir mekan ve/veya internet sayfasının bulunması gerekmektedir.

İşyerinin büroya ait olduğuna dair kira kontratı veya tapu belgesinin örneğinin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir. Kurumca, işyerine ziyaret düzenlenerek işyerinin bulunduğu il/ilçedeki semtin/mahallin durumu, binanın durumu, il/ilçe merkezine yaklaşık uzaklığı, metrekare büyüklüğü hakkında genel bir değerlendirme yapılmaktadır.

26- Özel istihdam bürosu izin belgesi hangi durumlarda iptal edilmektedir?

Kurumca verilen özel istihdam bürosu kurma izni;

a) İzin verilmesi için aranan şartların kaybedilmesi veya taşınmadığının sonradan anlaşılması,
b) 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 26 ncı ve 27 nci madde hükümlerine aykırı davranılması,
c) Kurumdan izin almaksızın geçici iş ilişkisi faaliyeti yürütülmesi,
d) Bu Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen meslek mensupları dışında iş arayanlardan doğrudan ya da dolaylı olarak ücret alınması veya menfaat sağlanması,
e) İş arayanlara veya açık işlere ilişkin bilgilerin iş ve işçi bulma faaliyetinden başka bir amaçla toplanması ve/veya kullanılması,
f) İstenen bilgi veya belgeler ile işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan iş arayanlar, açık işler ve işe yerleştirmelerle ilgili istatistiklerin Kurumca belirlenen süre içerisinde verilmemesi,
g) Çalışma izni bulunmayan yabancı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi,
h) Yurt dışı iş ve işçi bulma faaliyetlerine ilişkin hizmet akitlerinin Kuruma onaylatılmaması,
i) Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin altıncı fıkrasında sayılan geçersiz anlaşmalardan herhangi birinin yapılmış olması,
j) On iki ay boyunca hiçbir işe yerleştirmeye aracılık gerçekleştirilmemiş olması

hallerinde iptal edilir.

İptal işlemi; (a), (c) ve (j) bentlerinde belirtilen durumların tespiti hâlinde derhâl, diğer bentlerde sayılan durumlarda ise son fiilin tespit tarihinden geriye yönelik iki yıllık süre içinde aynı bentlere üç kez veya ayrı bentlere altı kez aykırı davranıldığının tespit edilmesi hâlinde gerçekleşir ve bu işlem sonucunda özel istihdam bürosuna üç yıl süre ile izin verilmez.

Şubeler için uygulanan yaptırımlar da, özel istihdam bürolarının izninin iptalinde dikkate alınır.

27- Geçici iş ilişkisi yetkisi hangi durumlarda iptal edilmektedir?

Kurumca verilen geçici iş ilişkisi kurma yetkisi;

a) Özel istihdam bürosu izninin iptal edilmesi,
b) Geçici iş ilişkisi kurulan işçi sayısının yüzde onunun ücretinin, ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmemesi,
c) Bir yıl içinde en az bir işçinin ücretinin, en az üç defa sözleşme ile belirlenen ücretin altında ödenmesi veya süresinde ödenmemesi,
d) Yazılı sözleşme yapma şartına uyulmaması,
e) Geçici iş ilişkisine yönelik 4857 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen sürelere uyulmaması,
f) İş ilişkisinde, 4857 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde düzenlenen eşit davranma ilkesine aykırı davranılması,
g) Kayıt dışı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi,

durumlarında (a) ve (b) bentlerinde sayılan hâllerde derhâl; diğer bentlerde sayılan hâllerde ise son fiilin tespit tarihinden geriye yönelik iki yıllık süre içinde aynı bentlere üç kez veya ayrı bentlere altı kez aykırı davranıldığının tespit edilmesi hâlinde iptal edilir ve özel istihdam bürosuna üç yıl süre ile izin verilmez.

Şubeler için uygulanan yaptırımlar da, geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptalinde dikkate alınır.

28- Özel istihdam bürolarınca hangi kayıtların tutulması zorunludur?

Özel istihdam büroları, düzenleme tarihini izleyen takvim yılı başından itibaren;

• Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen ücret alınabilecek mesleklerle ilgili yazılı sözleşmeleri,
• İş arayanlara ait kimlik, eğitim, meslek bilgilerini,
• Geçici iş ilişkisi kapsamında; geçici iş sözleşmesi imzaladıkları işçilere ait kimlik, eğitim, meslek bilgileri ile geçici işçi çalıştıran işverene ait bilgileri,
• Geçici işçi sağlama sözleşmesi ile geçici iş sözleşmelerini,
• İşe yerleştirilen kişilere ait kimlik, eğitim, meslek bilgilerini,
• İşverenlerden alınan açık işlere ait eğitim, meslek ve iletişim bilgilerini,
• Kurumca onaylanan yurtdışı iş sözleşmelerini,
• Yetkili kişi dışında imza atabilecek kişilerle ilgili olarak düzenlenen belgeleri,

beş yıl süreyle saklamak ve Kurumun talebi halinde ibraz etmek zorundadır.

Kurumdan izinsiz olarak faaliyet gösteren firmaların iş ve işçi bulmaya aracılık ve geçici iş ilişkisi faaliyet yürütmesi halinde ne gibi bir yaptırım uygulanmaktadır

Konuya ilişkin 4904 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde idari yaptırımlar düzenlenmektedir. Bu kapsamda 2021 yılı için:
Kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetinde bulunanlara 39.334.-TL, fiilin tekrarı halinde 78.672.-TL, bu kişilerden hizmet alanlara ise 19.667.-TL idari para cezası uygulanmaktadır.

Kurumdan izin almadan veya yetkisi iptal edilmesine rağmen geçici iş ilişkisi düzenleyenlere 98.341.-TL, fiilin tekrarı halinde 196.684.-TL, bu kişilerden hizmet alanlara ise 39.334.-TL idari para cezası uygulanmaktadır.

29- İnternet üzerinden faaliyet gösteren çok sayıda izinsiz firma var bunlar için herhangi bir işlem yapılmakta mıdır?

Bu kapsamda usulüne uygun olarak Kuruma iletilen her şikayet ve ihbar gereği yapılmak üzere ilgili birimlere yönlendirilmektedir.
İş ve işçi bulmaya aracılık ve/veya geçici iş ilişkisi faaliyeti gerçekleştirildiğine ilişkin gazete ilanı, internet sitesi, afiş, tabela, başvuru formu, fatura gibi somut bilgi ve belgelere ulaşılması halinde idari para cezası uygulanmaktadır.

30- Hangi durumlarda özel istihdam bürosu izni alınmasına gerek bulunmamaktadır?

9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununda yazılı araçlarla “sarı sayfa ilanları” şeklinde gerçekleştirilecek duyurular için Kurumdan izin belgesi alınmasına gerek bulunmamaktadır.
İş arama motoru veya seri ilan şeklinde olup; başvur butonu, üyelik sistemi ya da herhangi bir kayıt işlemi olmaksızın bireylerin açık işlerle ilgili iletişim bilgilerine serbestçe erişimine olanak veren internet sitelerinin Kurumdan izin belgesi almasına gerek bulunmamaktadır.

31- Teminatın iadesi işlemlerinde hangi hususlar dikkate alınmaktadır?

Özel istihdam bürosunun kendi isteğiyle iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetine son vermesi hâlinde haklarında uygulanmış ve tahsil edilmemiş (Hukuk Müşavirliğince takip edilenler dâhil) Kurum alacağının bulunmaması ve kapatma talebi tarihinde Bakanlık İş Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca devam etmekte olan inceleme/soruşturma olmaması şartıyla Yönetmeliğinin 20 nci maddesine istinaden teminatın iadesi işlemi yapılacaktır. Alacaklar mevcutsa öncelikle bunlar teminattan tahsil edilecektir.

Özel istihdam bürosunun kendi isteğiyle geçici iş ilişkisi kurma yetkisi kapsamındaki faaliyetine son vermesi hâlinde teminat, işçi alacakları ile vergi dairesi, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Kurum alacaklarının ödenmiş olduğunun belgelenmesi şartıyla özel istihdam bürosunun talebi üzerine;

a) Yenileme talebinde bulunulmaması halinde izin süresinin bitiminden,
b) İzin süresi içinde büronun kendi faaliyetine son verme talebinden,
itibaren bir ay içerisinde iade edilir.

(2) Ancak, ödenmemiş alacakların bulunması hâlinde, iade işlemi alacaklar sırasıyla mahsup edildikten sonra yapılır.
(3) İzin yenileme talebinin reddi halinde ise işçi alacakları ile vergi dairesi, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Kurum alacakları ödendikten sonra teminattan kalan miktar kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde iade edilir.

32- Özel İstihdam Bürolarının denetiminden hangi birim sorumludur?

Özel istihdam bürolarının faaliyetleri ile geçici iş ilişkisine yönelik inceleme, denetim ve teftiş 4857 sayılı Kanunda yer alan teftiş, denetim ve soruşturma hükümlerine göre Bakanlık iş müfettişlerince yapılmaktadır.