64 başlıkta iş kazası ile ilgili bilinmesi gereken her şey

Türkiye'de iş kazalarının önemli bir sorun oluşturduğu göz önünde bulunduran MEMUR5.COM editörleri, iş kazaları ve sigorta haklarıyla ilgili kapsamlı bir rehber hazırlandı. 64 soru-cevaptan oluşan rehberde, iş kazası geçirenlerin ve yakınlarının bilmesi gereken her şey soru ve cevaplarla açıklanıyor. Sigortalıların gelir hakları, işverenin sorumlulukları, rapor alma süreçleri ve bildirim prosedürleri gibi konular kapsamlı bir şekilde ele alınıyor. İş kazalarının önlenmesi ve işçi haklarının korunması amacıyla bu rehberin yayımlanması önem arz ediyor.

1- Gelir nedir?

İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine, yapılan sürekli ödemeye gelir denir.

2- Kısa vadeli sigorta kollarında dikkate alınmayan süreler nelerdir?

Kısa vadeli sigorta kolları bakımından;
a) Herhangi bir sebeple silâh altına alınan sigortalının askerlikte geçen hizmet süresi,
b) Hükümlülükle sonuçlanmayan tutuklulukta geçen süre,
c) İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortalarından geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalının iş göremediği süre,
d) Sigortalının greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde geçen süre,

18 inci maddede belirtilen (Geçişi iş göremezlik ödeneğine ilişkin belirtilen) çalışma sürelerine girmediği gibi, iş göremezliğin başladığı veya hastalığın anlaşıldığı yahut doğumun olduğu tarihten önceki bir yılın hesabında da dikkate alınmaz.

3- İş kazasının işverenin kastı ile meydana gelmesi durumunda işverene yaptırım var mıdır?

İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler, Kurumca işverene ödettirilmektedir.

4- İş kazasının süresi içinde bildirilmemesi durumunda işverene yaptırım var mıdır?

(4/a) kapsamındaki sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde yasal sürelerde işverence bildirim yapılmaması durumunda, bildirimin Kuruma yapıldığı tarihe kadar sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin Kurumca işverenden tahsil edilmesi için gerekli işlemler yapılacaktır. (4/b) kapsamındaki sigortalıya iş kazası bildirimini yapana kadar geçen süreler için iş göremezlik ödeneği ödenmez ödenmiş olanlarda geri alınır.

5- İş kazasının sigortalının kendisinden kaynaklanan sebeplerle meydana gelmesi durumunda uygulama şekli nedir?

Sigortalının aşağıdaki sayılan nedenlerden dolayı iş kazasına veya meslek hastalığına uğraması, hastalanması, tedavi süresinin uzaması veya iş göremezliğinin artması hallerinde geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri;
a) Sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık nedeniyle hekimin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere uymaması sonucu tedavi süresinin uzamasına veya iş göremezlik oranının artmasına, malûl kalmasına neden olması halinde, uzayan tedavi süresi veya artan iş göremezlik oranı esas alınarak dörtte birine kadarı Kurumca eksiltilir.
b) Ağır kusuru yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan veya hastalanan sigortalının kusur derecesi esas alınarak üçte birine kadarı Kurumca eksiltilir.
c) Kasti bir hareketi yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan, hastalanan veya Kurumun yazılı bildirimine rağmen teklif edilen tedaviyi kabul etmeyen sigortalıya, yarısı tutarında ödenir.
d) Tedavi gördüğü hekimden, tedavinin sona erdiğine ve çalışabilir olduğuna dair belge almaksızın çalışan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez, ödenmiş olanlar da yersiz yapılan ödeme tarihinden itibaren geri alınır.

6- İş kazası, meslek hastalığı sigortasından sağlanan yardımlardan kimler yararlanabilir?

- Hizmet akdi ile çalışanlar (4/a)
-Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b)
-Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevlerinde çalışan hükümlü ve tutuklular
-Aday çırak, çırak ve stajyerler,
-Harp Malulleri ile Vazife Malulleri
-Türkiye İş Kurumu kursiyerleri
-Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri
-İntörn öğrenciler
-Tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalılar

7- Tarım işçisinin geçirdiği kazanın iş kazası kabul edilebilmesinin koşulları nelerdir?

Tarım işçisinin iş kazası sigortası kollarından sağlanan yardımlardan yaralanabilmesi için iş kazasının olduğu tarihten itibaren en az üç ay önce sigortalılığının tescil edilmiş olması ve sigortalılığının sona ermemiş olması gerekmektedir.

Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların, iş kazası sigortasından sağlanan yardımlardan yararlanabilmeleri için iş kazasının olduğu tarihten en az on gün önce tescil edilmiş olmaları ve sigortalılıklarının sona ermemiş olması gerekmektedir.

8- İşyerinde geçirilen ve dıştan gelen bir etken olmaksızın meydana gelen kalp krizleri iş kazası sayılabilir mi?

Kurumumuzca bir olayın iş kazası olup olmadığının değerlendirilebilmesi için öncelikle iş kazası geçiren kişinin,
-Sigortalı olması,
-Mutlaka bir olay ile karşılaşmış olması,
-Meydana gelen olay nedeniyle bedenen veya ruhen özre uğraması,
hallerinin bir arada bulunması gerekmektedir.

Ayrıca, Kurumumuzca bir olayın iş kazası olup olmadığının tespiti sırasında ortaya çıkan olayın nedeni ile sonucu arasında bir ilişki kurularak, buna göre değerlendirilmesi gerekmektedir.

Sigortalı işyerinde ve işini yaparken veya iş yapmadan geçirdiği sürelerde işverenin emrine amade iken dış ekenlerden kaynaklanan bir neden sonucu kalp krizi geçirirse kalp krizinin sonucu (ölüm veya arızalar) işyeri dışında gerçekleşsin bunun bir iş kazası sayılması gerekmektedir.

İş kazası nedir?

İş kazası, bir işçinin işyerinde çalışırken meydana gelen beklenmedik ve istenmeyen bir olaydır. Bu olaylar genellikle işçinin yaralanmasına, hastalanmasına veya hatta ölümüne neden olabilir. İş kazaları geniş bir yelpazede olabilir, örneğin düşmeler, ekipman arızaları, kimyasal maddelerin maruz kalması gibi. İş kazaları genellikle işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerinin eksikliği, yetersiz eğitim veya deneyim, işyerindeki kötü koşullar gibi faktörlerden kaynaklanır. İş kazalarının önlenmesi için işverenlerin işçi sağlığı ve güvenliği standartlarına sıkı sıkıya uyması ve işçilere gerekli eğitimleri sağlaması önemlidir.

9- Bir inşaat işyerinde çalışan sigortalının yatakhanede yattığı sırada, yatakhanede bulunan sobanın devrilmesi sonucu çıkan yangında yanmak suretiyle geçirdiği kaza iş kazası sayılır mı?

Olayın işyerine ait yatak hanede meydana gelmesi nedeniyle, olayın iş kazası sayılması gerekmektedir.

10- Bir fabrika işyerinde çalışan sigortalının ücretli izinli bulunduğu sırada, arkadaşlarını ziyaret maksadıyla geldiği işyerinde merdivenlerden kayarak düşmesi sonucu bacağının kırılması olayı iş kazası sayılır mı?

Sigortalının izinli olduğu süre zarfında işyeri ile olan hukuki münasebeti, yani hizmet akdi devam ettiği, dolayısıyla sigortalılık vasfını kaybetmemiş olduğundan, olayın iş kazası sayılması gerekir.

11- Oto tamircisi işyerinde çalışan sigortalının yolda arızalanan bir aracı tamir etmek için işveren tarafından görevlendirilmesi üzerine, yolda bozulan aracı tamir ettiği sırada yoldan geçen bir aracın çarpması sonucu uğradığı kaza olayı iş kazası sayılır mı?

Kaza işin yürütümü sırasında meydana geldiğinden, olayın iş kazası sayılması gerekmektedir.

12- İşyerinde şoför olarak çalışan sigortalının, işyerine ait araçla işverenin talimatı üzerine onun yazlık evine şahsi eşyalarını götürdüğü sırada geçirdiği trafik kazası iş kazası sayılır mı?

Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda meydana geldiğinden, olayın iş kazası sayılması gerekmektedir.

13- Emzikli kadın sigortalının çocuğunu emzirmek için ayrılan zamanda evine gidip gelirken yolda silahlı saldırı sonucu yaralanması olayı iş kazası sayılır mı?

Emziren kadın sigortalının iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda meydana geldiğinden, olay iş kazası sayılmaktadır.

14- İşyerine gitmek üzere evinden ayrılarak belediyeye ait toplu taşıma aracına binmek üzere durakta bekleyen sigortalının motosikletli bir sürücünün çarpması sonucu yaralanması olayı iş kazası sayılır mı?

Sigortalının işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş geliş sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olay iş kazası olarak tanımlandığından, burada esas olan işverence sağlanan bir taşıtla gidip gelme esasına dayandığından, söz konusu olayın iş kazası sayılmaması gerekmektedir.

15- İşyerine gitmek üzere evinden ayrılarak belediyeye ait toplu taşım aracına binmek üzere durakta bekleyen sigortalıya motosikletli bir sürücünün çarpması sonucu yaralanması olayı bir iş kazası sayılır mı?

Sigortalının işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş-gelişi sırasında meydana gelen kazalar iş kazası sayılmaktadır. Burada işveren tarafından herhangi bir araç tahsis edilmediğinden iş kazası sayılmaması gerekmektedir.

16- Grevde bulunan sigortalının grevden önce hak ettiği ücretini almak için işyerinde bulunduğu sırada greve katılmayan diğer işçiler tarafından dövülmesi olayı bir iş kazası sayılır mı?

Bu olaya maruz kalan sigortalının sigortalılık niteliği yitirilmemiş ise olay iş kazasıdır.

17- Oto tamirhanesinde çalışan sigortalının öğle yemeği için iş yeri dışına çıktığı sırada yolda gördüğü arızalanmış bir aracı tamir ederken krikonun kayması sonucu bacağının kırılması olayı iş kazası olarak değerlendirilebilir mi?

Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işi yapmaksızın geçen zamanlarda meydana gelen kazalar iş kazası sayılmaktadır. Ancak burada işveren tarafından herhangi bir görevlendirme söz konusu olmadığından anılan olayın iş kazısı sayılmaması gerekmektedir.

18- İşyerinin bulunduğu ilden başka bir ile mal almak için giden sigortalının kalmakta olduğu otelde yangın çıkması sonucu vefat etmesi olayı iş kazası olarak değerlendirilebilir mi?

Çalışan sigortalının yürütmekte olduğu iş nedeniyle işyeri dışında meydana gelen kazalar iş kazası olarak kabul edilmektedir.

19- (4/b) sigortalı kendisine ait tamirci dükkânı işyerinde çalışmakta iken, krikonun kayması sonucu ayağının aracın altında kalarak yaralanması olayı iş kazası sayılır mı?

Kaza, yürütülmekte olan iş nedeniyle meydana geldiğinden, bahse konu olayın iş kazası sayılması gerekmektedir.

20- 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin (b) fıkrası hükmü gereğince sigortalı sayılan kişinin işyerinde geçirdiği kaza iş kazası sayılır mı?

(4/b) sigortalısının iş yerinde meydana gelen ve hastalık sigortası kapsamı dışında kalan olayların iş kazası sayılması gerekmektedir.

21- Kuruma bildirilen iş kazası olayının iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında bir karara varılabilmesi için gerektiğinde soruşturma ne şekilde yapılır?

Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık İş Müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılabilir.

22- İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar nelerdir?

¦ Geçici iş göremezlik ödeneği
¦ Sürekli iş göremezlik geliri
¦ Ölen sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanması
¦ Gelir bağlanmış olanın kız çocuklarına evlenme ödeneği
¦ Ölen sigortalı için cenaze ödeneği
ödenmesi olarak belirlenmiştir.

23- İşverenin kontrolü dışındaki meydana gelen iş kazalarının bildirimi nereye ve kaç gün içerisinde yapılması gerekmektedir?

Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine/Sosyal Güvenlik Merkezlerine ve kazanın öğrenildiği tarihten itibaren 3 işgünü içerisinde bildirilmesi gerekmektedir.

24- İş kazası geçiren sigortalının ne kadar sigortalılık süresi bulunması gerekmektedir?

İş kazası geçiren sigortalı için tek şart tescil edilmiş olmasıdır.

25- Gerçeğe aykırı şekilde iş kazası bildirimi yapanlara İdari Para Cezası var mıdır?

Kuruma bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında bir karara varılabilmesi için gerektiğinde, Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık iş müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılabilir. Bu soruşturma sonunda yazılı olarak bildirilen hususların gerçeğe uymadığı ve olayın iş kazası olmadığı anlaşılırsa, Kurumca bu olay için yersiz olarak yapılmış bulunan ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren gerçeğe aykırı bildirimde bulunanlardan, 5510 sayılı Kanunun 96 ncı maddesi hükümlerine göre tahsil edilir.

26- İş kazasını sistem hatasından dolayı on-line olarak bildiremedim, elden bildirim yapabilir miyim?

İş kazası bildirimi Yönetmelik Ek-7’de yer alan “İş kazası ve meslek hastalığı bildirim formu” ile yapılacaktır. Bildirge e- Sigorta ile Kurum’a bildirilebileceği gibi, doğrudan ya da posta yoluyla da ilgili üniteye gönderilebilir.

27- Sigortasız olarak çalışanların iş kazası geçirmesi halinde rapor ücreti ödenir mi?

Sigortalılık hakkı yasal bir hak olup aynı zamanda mecburidir. Sigortalılık isteğe bağlı değildir. İşçi ile işverenin sigortalılığın yapılmayacağı konusunda yapacağı her türlü sözlü ve yazılı anlaşma geçersizdir. İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan sigortalı kaçak çalıştırılıyor ve geçirdiği iş kazası/meslek hastalığı işvereni tarafından bizzat Kuruma bildirilmemiş ise bizzat kendisi, ölümü halinde eşi, çocukları veya anne-babası Kuruma yazılı bir dilekçe ile başvurabilirler. Kanunun 23 üncü maddesi, “Sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir.” Hükmündedir. Buna göre, Sigortasız olarak çalışan işçinin iş kazası geçirmesi halinde konu denetmene bildirilmesi ve denetmen raporuna göre işlem yapılması gerekir. İlk işe girdiği gün iş kazası geçiren ve işe girişi Kuruma bildirilmeyen işçinin iş kazası geçirmesi halinde işe başladığı ve kaza geçirdiği gün itibariyle sigorta tescil işleminin yapılması, aynı gün için ödenen yevmiyesi üzerinden i istirahatli olduğu günler için iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi gerekmektedir.

28- İş kazasını bildirmeyen işverenin sorumluluğu nedir?

İş kazasının belirtilen sürede işveren tarafından Kurum’a bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, Kurumca işverenden tahsil edilir. İşveren, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan genel sağlık sigortalısına sağlık durumunun gerektirdiği sağlık hizmetlerini derhal sağlamakla yükümlüdür. Bu amaçla işveren tarafından yapılan ve belgelere dayanan sağlık hizmeti giderleri ve 65 inci madde hükümlerine göre yapılacak masraflar Kurum tarafından karşılanır. Yükümlülüklerin yerine getirilmesindeki ihmalinden veya gecikmesinden dolayı, genel sağlık sigortalısının tedavi süresinin uzamasına veya malûl kalmasına veya malullük derecesinin artmasına sebep olan işveren, Kurumun bu nedenle yaptığı her türlü sağlık hizmeti giderini ödemekle yükümlüdür. Ayrıca İş Kanunu’na göre, bu kanunun 105. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.

29- Sigortasız çalıştırdığı işçinin iş kazası bildirimini yapan işverenin sorumluluğu nedir?

Sigortalılık hakkı yasal bir hak olup aynı zamanda mecburidir. Sigortalılık isteğe bağlı değildir. İşçi ile işverenin sigortalılığın yapılmayacağı konusunda yapacağı her türlü sözlü ve yazılı anlaşma geçersizdir. Bu bakımdan, işçi bakımından sigortasız çalıştırılma hukuk düzeninde bir anlam ifade etmeyeceğinden, sigortalı çalışan bir işçi gibi her türlü haktan yararlanabilir.

30- Kurum sağlık kurulu nedir? Görevleri nelerdir?

Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlardaki teşhis ve bu teşhise dayanak teşkil eden belgeleri incelemek suretiyle;
> çalışma gücü kaybı ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarını,
> erken yaşlanma halini,
> vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücü kaybını
> malûllük derecelerini
belirlemek üzere, yetkili hekimlerden ve/veya diş hekimlerinden oluşan kuruldur.

31- İşe başladığı gün iş kazası geçiren sigortalıya istirahatli bırakıldığı günler için geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilir mi?

Geçirilen kazanın Kurumumuzca iş kazası kabul edilmesi halinde, sigortalının istirahatlı kaldığı günler için Kurumumuzdan geçici iş göremezlik ödeneği alması mümkün bulunmaktadır.

32- İş kazası raporlarında prim gün sayısı şartı aranır mı?

Sigortalılara iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle iş göremedikleri sürece prim ödeme gün sayısı şartı aranmaksızın ilk günden itibaren her gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

Ancak tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalıştırılan sigortalıların, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kollarından sağlanan yardımlardan yararlanabilmeleri için; iş kazasının olduğu tarihten itibaren en az 10 gün önce tescil edilmiş olmaları, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması ve sigortalılıklarının sona ermemiş olması gerekmektedir. Bu kapsamdaki sigortalıya, tescil edildiği tarihten itibaren sonraki 10 gün içinde (onuncu gün dahil) iş kazası geçirmesi halinde geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyecektir.

33- 4(b)’lilere (kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlara) iş kazası, meslek hastalığı rapor ücreti ödenir mi?

4/b kapsamında olup, haklarında kısa vadeli sigorta primi kesilenler – şirket ortakları analık halinden yararlanamaz- için iş kazası, meslek hastalığı ve analık hallerinde rapor ücreti ödenir. Hastalık halinde, bu kişilere rapor ücreti ödenmez.

34- İş kazası sebebiyle rapor alınması halinde SGK tarafından kaç günlük ödeme yapılır?

Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla; iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için ödeme yapılır.

35- Sürekli iş göremezlik ödeneği alan ve çalışmaya devam eden kişinin hastalık raporu alması halinde rapor ücreti nasıl hesap edilir?

Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılardan, aynı özürlülük veya meslek hastalığı nedeniyle istirahat raporu alanlara, yazılı istek tarihinden itibaren hesaplanacak bir günlük geçici iş göremezlik ödeneği ile aylık sürekli iş göremezlik gelirinin otuzda biri arasındaki fark, her gün için geçici iş göremezlik ödeneği olarak verilir.

Sigortalının yeniden bir iş kazasına uğraması veya yeni bir meslek hastalığına tutulması halinde, meydana gelen özürlerin bütünü göz önüne alınarak kendisine, sürekli iş göremezliğini doğuran son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki kazancı üzerinden gelir hesaplanır. Ancak, sigortalının son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki günlük kazancına göre bulunacak geliri, hesaplanan ilk gelirinden az ise sigortalının sürekli iş göremezlik geliri ilk kazanç üzerinden ödenir.

36- Sürekli tam iş göremezlik geliri nasıl hesap edilir?

Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, hesaplanan aylık kazancının % 70’i oranında gelir bağlanır. Ancak sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanır.

37- Sürekli kısmi iş göremezlik geliri nasıl hesap edilir?

Sigortalılara bağlanacak sürekli kısmi iş göremezlik geliri, hesaplanacak günlük kazancın 30 katının % 70’inin meslekte kazanma gücü kaybı oranına tekabül eden kısmı kadardır. Sürekli kısmi iş göremezlik gelirlerinde de sigortalının başkasının bakımına muhtaç olduğunun anlaşılması halinde gelir bağlama oranı yine aylık kazancın % 100’ ü olacaktır.

38- (4/b)’liyim sürekli iş göremezlik geliri bağlanacak ancak prim borcum var. Borcum dururken sürekli iş göremezlik geliri bağlanır mı?

Geçici iş göremezlik ödeneğine hak kazanma şartlarında olduğu gibi burada da Kanun Bağ-Kur’lular için diğer şartlara ilaveten bir şart daha öngörmüştür: sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

39- Sürekli iş göremezlik geliri alan kişinin ölmesi halinde hak sahiplerine gelir bağlanır mı?

İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen yada sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölen sigortalı ölüm aylığı bağlanması için gerekli şartları da yerine getirmiş ise hak sahiplerine hem ölüm geliri hem de ölüm aylığı bağlanır. Ancak bunlardan yüksek olanın tamamı düşük olanın yarısı ödenmektedir.

40- Sürekli iş göremezlik geliri alırken ölen kişinin hak sahiplerine cenaze ödeneği verilir mi?

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, vazife malullüğü ya da yaşlılık aylığı almakta iken ölen sigortalıların hak sahiplerine hiçbir koşul aranmadan cenaze yardımı ödenmektedir.

41- Sürekli iş göremezlik gelirinden dolayı yetim maaşı alan kız çocuğunun evlenmesi halinde çeyiz ödeneği verilir mi?

Ölüm geliri iş kazası veya meslek hastalığı sonucu yada sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanır. Evlenme ödeneği ise, ölüm geliri veya aylığı almakta iken evlenen ve bu nedenle aylığı kesilen kız çocuklarına bir defaya özgü olmak üzere, talep etmeleri halinde evlenme tarihindeki gelir ve aylığının iki yıllık tutarının kendisine peşin olarak ödenmesidir. Sürekli iş göremezlik gelirinden dolayı ölüm geliri almakta olan kız çocuğu evlenmesi halinde çeyiz ödeneği almaya hak kazanır.

42- İş kazasından sonra işçinin kendi kusurundan dolayı tedavi süresinin uzaması halinde uygulama ne şekildedir?

Sigortalının aşağıdaki sayılan nedenlerden dolayı iş kazasına veya meslek hastalığına uğraması, hastalanması, tedavi süresinin uzaması veya iş göremezliğinin artması hallerinde geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri;

a) Sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık nedeniyle hekimin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere uymaması sonucu tedavi süresinin uzamasına veya iş göremezlik oranının artmasına, malûl kalmasına neden olması halinde, uzayan tedavi süresi veya artan iş göremezlik oranı esas alınarak dörtte birine kadarı Kurumca eksiltilir.

b) Ağır kusuru yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan veya hastalanan sigortalının kusur derecesi esas alınarak üçte birine kadarı Kurumca eksiltilir.

c) Kasti bir hareketi yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan, hastalanan veya Kurumun yazılı bildirimine rağmen teklif edilen tedaviyi kabul etmeyen sigortalıya, yarısı tutarında ödenir.

d) Tedavi gördüğü hekimden, tedavinin sona erdiğine ve çalışabilir olduğuna dair belge almaksızın çalışan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez, ödenmiş olanlar da yersiz yapılan ödeme tarihinden itibaren geri alınır.

43- (4/b) kapsamındaki sigortalının iş kazası veya meslek hastalığı sonucu iş göremezlik ödeneği alması için aranan şartlar nelerdir?

İş kazası geçiren veya meslek hastalığına tutulan sigortalıların iş göremezlik ödeneği alabilmesi için yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği istirahat raporu almaları, prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması gerekmektedir.

44- İş göremezlik ödeneği ne kadar ödenmektedir?

İş kazası, meslek hastalığı yada analık hallerinde sigortalılara ödenecek iş göremezlik ödeneği, sigortalıların beyan edeceği günlük kazancı üzerinden hesaplanır. Ayakta tedavilerinde günlük kazancın 2/3 ü, Yatarak tedavilerde ise ½’si olarak ödenir.

45- (4/b) kapsamında sigortalı sayılan avukat ve noterlerin iş kazası geçirmeleri ve meslek hastalığına tutulmaları veya analık halinde, iş göremezlik ödeneği alabilmesi için nereye başvurmaları gerekmektedir?

Avukat ve noterler 4(b) kapsamında sigortalı sayıldığından iş göremezlik ödeneği alabilmeleri için gerekli belgelerle Sosyal Güvenlik İl/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.

46- (4/b) kapsamındaki sigortalıların iş kazası bildirimini yasal süresi dışında geç bildirilmesi halinde iş göremezlik ödeneği ödenir mi?

(4/b) kapsamındaki sigortalıların iş kazasını geç bildirmesi halinde iş göremezlik ödeneği bildirim tarihinden itibaren ödenir.

47- (4/b) kapsamındaki sigortalıların borcunun bulunması halinde iş göremezlik ödeneği verilir mi?

(4/b) kapsamındaki sigortalıların iş göremezlik ödeneği alabilmesi için prim ve prime ilişkin her türlü borcunun ödenmiş olması şartı bulunduğundan, borcu bulunan (4/b) sigortalılarına iş göremezlik ödeneği verilmez.

48- (4/b) kapsamındaki sigortalının iş kazası geçirmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine, Kurumca bağlanacak gelir ve verilecek ödenekler hak sahiplerine rücu edilir mi?

İş kazasının meydana gelmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine, Kurumca bağlanacak gelir ve verilecek ödenekler rücu edilmez.

49- (4/b) kapsamındaki sigortalının kendisinden kaynaklanan sebeplerle tedavi süresinin uzaması, iş göremezliğinin artması halinde ne gibi işlem yapılır?

a-) Sigortalının kendisinden kaynaklanan sebeple veya hekim tavsiyesine uymaması sebebiyle tedavi süresinin uzaması iş göremezlik oranının artması halinde, ödenecek iş göremezlik ödeneği Kurumca dörtte birine kadar eksiltilerek ödenir.

b-) Sigortalının ağır kusuru yüzünden iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına tutulması halinde kusur derecesi esas alınarak iş göremezlik ödeneği üçte birine kadar Kurumca eksiltilerek ödenir.

c-) Kasdi hareketi yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan, hastalanan yada Kurumun yazılı bildirimine rağmen tedavi kabul etmeyen sigortalıya iş göremezlik ödeneğinin yarısı ödenir.

d-) Tedavi gördüğü hekimden tedavisinin sona erdiğine ve çalışabilir olduğuna dair belge almaksızın çalışan sigortalıya iş göremezlik ödeneği ödenmez, ödenmiş olanlar geri alınır.

50- (4/b) kapsamındaki sigortalının iş kazası, üçüncü bir kişinin kusuru yüzünden meydana gelmiş ise, ne gibi bir işlem yapılır?

Sigortalıya veya hak sahiplerine yapılan ve ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, kusurlu görülen üçüncü kişiden rücu edilir.

51- İş kazasının geç bildirilmesi halinde ne gibi işlem yapılmaktadır?

İş kazasının Kuruma Kanunda belirtilen süreler içerisinde bildirilmemesi halinde, olay tarihi itibariyle Kuruma bildirim yapılıncaya kadar Kurumca sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödenekleri işvereninden tahsil edilir.

(4/b) sigortalılara ise geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez.

52- Bir sigortalıda iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinden birkaçı birleşirse, geçici iş göremezlik ödeneğinin hangisi verilir?

Geçici iş göremezlik ödeneğinden en yüksek olanı sigortalıya ödenir.

53- Kuruma bildirilen iş kazası iddiasının soruşturulması kimler tarafından yapılır?

Kuruma bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında bir karara varılabilmesi için gerektiğinde Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık İş Müfettişleri tarafından soruşturma yapılır. Bakanlık İş Müfettişlerinin rapor ve tutanaklarında gerekli bilgilerin yer alması veya yargı kararının bulunması halinde tekrar inceleme talep edilmez.

54- 4/a kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan sürede meydana gelen olaylar iş kazası sayıldığı halde; kendi adına ve bağımsız çalışan kadın sigortalıların (4/b) süt izni sırasında meydana gelen kaza ne sebeple iş kazası sayılmamaktadır?

5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin a bendi kapsamında çalışan kimselerden emziren kadın sigortalıya 4857 sayılı İş Kanunun 74 üncü maddesinin son fıkrası hükmü gereğince kadın işçilere 1 yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilmesi öngörüldüğü halde Kanunun 4 üncü maddenin b bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden böyle bir düzenlemenin olmaması ve doğum yapan 4-b kapsamındaki kadın sigortalının çocuğuna süt vermesi için iş yerinde bulunma mecburiyeti bulunmamaktadır.

55- İş kazası geçiren sigortalıya yapılan sağlık yardımları nelerdir?

İş kazası geçiren sigortalının prim ödeme gün sayısına bakılmaksızın derhal tedaviye alınmasına müteakip belirli süreye bağlı olmaksızın tedavisi devam eder. Daha sonra bu iş kazasına bağlı arızanın nüksetmesi halinde yeniden sağlık yardımı yapılır.

56- Meydana gelen iş kazasında işverenin yükümlülüğü nelerdir?

Meydana gelen kaza olayını kazadan sonraki üç iş günü içerisinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür.

57- Meydana gelen iş kazasında sigortalının yükümlülüğü nedir?

Meydana gelen kaza olayını kazadan sonraki üç iş günü içerisinde işverenine veya Kuruma bildirmekle yükümlü olup ayrıca tedavi yapan hekimin bildirdiği tedbir veya tavsiyelere uymak zorundadır. Aksi takdirde tedavisi uzar yada malul kalır veya maluliyet derecesi artarsa geçici iş göremezlik ödeneğinden ve bağlanan gelirden indirim yapılır.

58- İş kazası geçiren sigortalıya istirahatli bırakıldığı sürelere ait geçici iş göremezlik ödeneği ödenir mi?

İş kazası geçiren sigortalıya istirahatlı bırakıldığı her gün için prim ödeme gün sayısına bakılmaksızın geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

59- İş kazası geçiren sigortalı yurtdışında tedaviye gönderilir mi?

Yurt içinde tedavisi mümkün olmadığı durumlarda yurtdışına tedaviye gönderilir.

60- İş kazası geçiren sigortalıya hangi protezler verilir?

İş kazasından meydana gelen arızasına istinaden sağlık kurulu raporu ile kullanmasına gerek gösterilen her türlü protez araç ve gereç temin edilir.

61- İş kazası geçiren sigortalıların bu sigorta kolundan sağlanan yardımlar için kaç gün prim ödeme gün sayısı şartı aranır?

İş kazası geçin sigortalıların iş kazası sigortası kolundan sağlanan yardımlardan yararlanması için herhangi bir prim ödeme gün sayısı şartı aranmamaktadır.

62- İş kazası geçiren sigortalının prim ödeme gün sayısı yeterli olmaması halinde sağlık yardımlarından faydalanır mı?

İş kazası sigorta kolunda hastalık sigortasında olduğu gibi herhangi bir prim ödeme gün sayısı aranmamakta, iş kazası geçiren sigortalı işveren tarafından derhal en yakın sağlık kuruluşuna götürerek tedavisini yaptırması gerekmektedir.

63- İşverence özel sağlık tesisine götürülen iş kazası geçirmiş sigortalıya yapılan ve işverence ödenmiş olan hastane faturası işverene ödenir mi?

İş kazasının yasal süresi (kazadan sonraki 3 iş günü) içinde Kuruma bildirilmiş olması halinde ödenir.

64- İş kazası nedeniyle tespit edilen maluliyet oranına itiraz edilebilir mi?

İş kazası nedeniyle tespit edilen maluliyet oranının yeniden değerlendirilmesi Sosyal Sigortalar Yüksek Sağlık Kurulunca yapıldığından dilekçe ile başvurmak suretiyle itiraz edilmesi mümkün bulunmaktadır.