Asgari ücret hedef enflasyona göre belirlenseydi tablo ne olurdu?

2025 yılı asgari ücretinin belirlenmesi için Asgari Ücret Tespit Komisyonu aralık ayında toplanacak. Ancak, bu toplantı öncesinde asgari ücretin belirlenme kriterleri konusunda farklı görüşler öne çıkıyor. Ekonomi yönetiminin, yeni asgari ücretin gerçekleşen enflasyona değil, hedef enflasyona göre belirlenmesi yönünde bir yaklaşım sergilediği bildiriliyor. Orta Vadeli Program'da 2025 yılı enflasyon hedefi yüzde 17,5 olarak belirlenmiş durumda.

Peki, asgari ücret hedef enflasyona göre belirlenseydi tablo ne olurdu? Bu sorunun cevabını Habertürk'ten Ahmet Kıvanç araştırdı.

2020-2024 yıllarını kapsayan dönemde, hedeflenen ve gerçekleşen enflasyon arasındaki fark dikkate alındığında, asgari ücretin yalnızca hedef enflasyona göre artırılmış olsaydı, 2024 yılında brüt asgari ücretin 20.002,50 TL yerine 5.467,36 TL'de kalacağı öngörülüyor. Bu durum, asgari ücretin satın alma gücü üzerindeki etkileri ve çalışanların yaşam standartları açısından önemli bir mesele haline geliyor.

Asgari Ücret İstisnası ve Ekonomik Yansımaları

Son yıllarda, tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançları için vergi istisnası uygulanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın bütçe tahminlerine göre, 2024 yılında 677 milyar lira olan bu istisna miktarı, 2025 yılında yüzde 26 oranında bir artışla 853 milyar liraya ulaşacak. Bu veriler, ekonomi yönetiminin asgari ücrette yaklaşık yüzde 25 dolayında bir artış öngördüğünü gösteriyor.

Geçmişteki Belirleme Süreçleri

2015-2024 yılları arasında asgari ücret genellikle gerçekleşen enflasyonun üzerinde artış gösterdi. Örneğin, 2015 yılında enflasyon yüzde 8,8 iken, 2016 yılı asgari ücreti yüzde 29,3 oranında artırıldı. 2021 yıl sonu enflasyonu yüzde 36,1 iken, 2022 yılı asgari ücreti yüzde 80,9 artırılmıştı. Ancak, 2024 yılı zammı gerçekleşen enflasyonun altında kaldı; 2023 yıl sonu enflasyonu yüzde 64,8 iken, 2024 yılı artışı yüzde 49,1 oldu.

Hedef ve Gerçekleşen Enflasyon Arasındaki Uçurum

2020-2024 yılları arasında hedef enflasyon ile gerçekleşen enflasyon arasında bazı yıllarda 6 kata kadar farklar oluştu. 2022 yılında enflasyon hedefi yüzde 9,8 iken, yıl sonu gerçekleşmesi yüzde 64,27 olarak belirlendi. 2023 yılında ise hedef yüzde 24,9 iken, gerçekleşme yüzde 64,77 oldu. 2024 yılı için de benzer bir durum bekleniyor; hedef enflasyon yüzde 33, gerçekleşmenin ise yüzde 41,5-45 arasında olacağı öngörülüyor.

Eğer asgari ücret sadece hedef enflasyona göre artırılmış olsaydı, brüt asgari ücretin 2019 yılında 2.558,40 TL olduğu göz önünde bulundurulduğunda, 2024 yılı için belirlenen 20.002,50 TL yerine 5.467,36 TL'de kalması, çalışanların alım gücünü ciddi şekilde etkileyecekti. Bu durum, iş gücü piyasası, tüketim ve genel ekonomik istikrar açısından önemli sonuçlar doğurabilir. Asgari ücretin nasıl belirleneceği, sadece çalışanları değil, aynı zamanda ekonomik büyümeyi ve toplumsal dengeleri de etkileyecektir.