Avrupa ve Türkiye'de emekli maaşları

Raşit Yıldırım'ın yazısının ilgili bölümü:

"Avrupa ve Türkiye’de emekli maaşları

İktidarı destekleyen çevreler sık sık Avrupa’da emeklilerin Türkiye’den daha zor şartlarda yaşadıklarını iddia ediyorlar.

Geçen hafta bir dost meclisinde de benzer bir tartışmaya tanık oldum. Emeklilerin çok zor durumda olduğunu söyleyen birine cevap veren bir başka arkadaş, Türkiye’deki emeklilerin Avrupa’dan daha şanslı olduğunu şöyle açıklıyordu: “İsviçre’de emekli maaşı yaklaşık 2 bin frank. Ev kiraları yaklaşık 6 bin frank. Bu emekli ne yapsın?”

Benzer iddiaları zaman zaman hepimiz duyuyoruz ama ne hikmetse çevremizde Avrupa’yı terk edip Türkiye’de yaşamayı tercih eden kimselere tanık olmuyoruz. Oysa iddialar doğruysa Avrupa’daki emekliler alacakları emekli maaşıyla çok daha iyi şartlarda Türkiye’de yaşayabilirler. Neden Türkiye’ye yerleşmek yerine oradaki sefalet(!) koşullarına tahammül ediyorlar?

Gerçekten iddia edildiği gibi Türkiye’deki emekliler Avrupa’ya göre daha iyi durumdalar mı?

Bu konuda yapılmış bir karşılaştırma çalışmasında, iddia edilenin aksine, Türkiye’deki emeklilerin daha kötü durumda olduğu ifade ediliyor.

Karşılaştırma çalışmasına göre:

Türkiye’de ortalama emekli maaşı 2012 yılında 357 Avro ile sondan 12.sırada iken, 2021 yılında (%33 azalma ile) 237 Avro ile sondan 3. sıraya gerilemiş.

Emekli ödemelerinin GSYH’ye oranı AB-27 ortalamasında yüzde 9,5 iken Türkiye’de yüzde 4,1’dir.

2021 itibarıyla Avrupa ülkelerinde aktif sigortalı/emekli oranı ortalama 1,6 iken Türkiye’de bu oran 1,9’dur. Bu oran Türkiye’deki aktif/pasif oranının çok düşük olduğu iddiasının (en azından şimdilik) gerçekçi olmadığını gösteriyor.

Sigorta prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı 2002’de yüzde 61 iken 2023’te yüzde 76,4’e yükseldi. Bu veri de aktif çalışanların finansman gücünün artmış olması gerektiğini gösteriyor.

2002’de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 46,4 iken 2024’te yüzde 27,7’ye geriledi, emeklilerin üretimden aldıkları pay azaldı."