Bankalar bankamatiklere nakit yetiştiremiyor
Yüksek enflasyon ve azalan banknot sayısı, bankaların ATM işlemlerinde sorunlar yaşamasına yol açıyor.
Son yıllarda Türkiye’deki yüksek enflasyona rağmen, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yeni banknot basımını reddetti. Bu durum, bankaların ATM’lerinde nakit sıkıntısına yol açtı. Birçok banka, 10, 20, 50 ve 100 liralık banknotları para çekme ve yatırma işlemlerinden muaf tutarken, 200 liralık banknotların talep karşısında yetersiz kalması, gün içerisinde ATM’lere yeni para doldurulmasını zorunlu kılıyor. Bu durum, bankalar için maliyetleri artırarak sektörden peş peşe itirazlar gelmesine neden oldu.
Yüksek enflasyonla mücadele eden yeni ekonomi yönetimi, tedavüldeki en büyük banknot olan 200 liranın döviz karşılığının 6 dolara kadar gerilemesine rağmen, gerekli önlemleri almakta yetersiz kaldı. Bankalar, müşterilerin 10, 20, 50 ve 100 TL’lik banknotlar için ayrılan slotlarını 200 liralık banknotlar için kullanıma soksa da, ATM’lerdeki para çekme taleplerine yetişemiyor. Bankacılık sektörü kaynakları, artan maliyetlerin yanı sıra, çalışan sayısını artırmak ve taşımacılık masraflarını katlamak zorunda kalıyor.
2015-2024 yılları arasında banka kartlarıyla nakit çekim işlemlerinin işlem başına miktarı büyük oranda artarken, ATM sayısındaki artış yalnızca %11 seviyesinde kaldı. Toplamda 53 bin 566 ATM bulunan Türkiye’de, her ATM’nin kapasitesi ve işlem yoğunluğu farklılık gösteriyor. 2015 yılında bir ATM’de ortalama 4 kaset (para kutusu) bulunurken, bu kasetlerin her birinde ortalama 3 bin 800 banknot bulunuyordu.
2024 itibarıyla ATM’lerde yapılacak işlem sayısı %67 oranında düşerek, 14 milyon 817 bine geriledi. 2015 yılında ATM’ler tam doluyken 44 milyon 524 işlem yapılabilirken, 2024’te bu sayı 14 milyon 817 bine düştü. ATM’lerin dolum süreleri de kısalırken, 2015 yılında ortalama 26 kez dolum gerektiren ATM’lerin bu ihtiyacı, 2024 yılında 109’a yükseldi.
Sonuç olarak, bankaların ATM’lere nakit yetiştirememesi, hem müşteri memnuniyetini olumsuz etkiliyor hem de bankaların maliyetlerini artırıyor. Bu sorun, bankacılık sektöründe çözüm arayışlarını hızlandırıyor.
Bakmadan Geçme
