Bir işçi savunması alınmadan işten çıkarılabilir mi?

Türk hukukuna göre, iş sözleşmesinin feshi veya yaygın adıyla işten çıkarılması, işverenin belirli prosedürlere uymak zorunda olduğu bir süreci içerir. Son dönemde Yargıtay'ın aldığı bir karar, işçinin savunma almadan nasıl işten çıkarılabileceğine ilişkin koşulları ortaya koymuştur.

Yasal düzenlemelere göre, işveren, işçinin davranışı veya performansıyla ilgili nedenlerle belirsiz süreli bir iş sözleşmesini savunma alma hakkı vermeden sona erdirebilmek için 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinin (II) bendine göre belirtilen şartları yerine getirmelidir.

Bu hükümler çerçevesinde, işveren, aşağıdaki durumlarda savunma almadan işçiyi işten çıkarabilir:

- İş sözleşmesinin yapıldığı sırada iş için gerekli olan temel nitelik veya şartlara sahip olmadığını, sahip olduğunu iddia ederek veya gerçeğe aykırı bilgi veya beyanlar vererek işvereni yanıltması.
- İşveren veya aile üyelerine karşı saygısız veya onur kırıcı sözler sarf etmesi veya ihbarda bulunması.
- Başka bir işçiye cinsel tacizde bulunması.
- İşverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak veya işverenin ticari sırlarını ifşa etmek gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar sergilemesi.
- Yedi günden fazla hapis cezası almış ve cezası ertelenmemiş bir suç işlemesi.
- İzin almadan veya haklı bir neden olmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa işe gelmemesi.
- Görevlerini hatırlatılmasına rağmen yapmamakta ısrar etmesi.
- İşin güvenliğini tehlikeye sokacak şekilde davranması ve işverenin mülkiyetindeki makineleri veya eşyayı zarara uğratması.

İşverenin bu tür fesihlerde yazılı bildirimde bulunması ve fesih nedenini açık ve kesin bir şekilde belirtmesi yasal olarak gereklidir. Yasal şartlara uyulmaması durumunda, işveren bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlü olabilir.

Bu karar, işverenlerin ve işçilerin davranış veya performans temelli fesih konusundaki hak ve yükümlülüklerini anlamalarına imkan veriyor.