Bürokratlar kamuda 3 yerden nasıl maaş alabiliyor?

Kamuda bürokratların birden fazla maaş alabilmesi uzun yıllardır tartışma konusu olmuştur. 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ve 666 sayılı KHK ile bu durum sınırlanmış olsa da, çeşitli boşluklar ve istisnalar nedeniyle bazı bürokratlar hâlâ birden fazla yerden maaş alabiliyor.

sgkrehber.com, bu konudaki mevcut durumu ve bunların nasıl gerçekleştiğini detaylı olarak ele aldı.

631 Sayılı KHK ve Çift Maaş Uygulamaları

631 sayılı KHK, kamu kurumlarında görev alan memurların ve diğer kamu görevlilerinin, birden fazla kuruluştan maaş almasını engellemek amacıyla düzenlenmiştir. Ancak, bu düzenlemeden önce birçok kamu kurumu ve iştiraklerinden farklı adlar altında maaş alınabilmekteydi. KHK’de yapılan değişikliklerle, kamu görevlilerine bu görevlerden sadece biri için ücret ödenebilmesi sağlanmıştır. 666 sayılı KHK ile ise, 15.01.2012 tarihinden itibaren çift maaş alma daha da kısıtlanmış ve birden fazla yönetim ve denetim kurulu üyeliğinden maaş alınması sürekli olarak engellenmiştir. Buna rağmen, açık kapılar ve istisnalar nedeniyle bu konuda hala bazı sorunlar bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Açıklamaları

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 Mart 2021 tarihinde Ekonomi Reform Paketi'ni açıkladığında, kamu görevlilerinin birden fazla yerde yönetim ve denetim kurulu üyesi olmaması gerektiğine dair bir düzenleme yapılacağını belirtti. Kamuoyunda bu konuda sıkıntı yaşandığı ve çözüm getirilmesi gerektiği vurgulandı. Erdoğan’ın açıklamasında, “Kamu görevlileri, kadrolarına bağlı pozisyonları dışında, en fazla bir kurumun yönetim veya denetim kurullarında görev alabileceklerdir” ifadesi yer aldı.

Mevcut Düzenlemeler ve İstisnalar

Mevcut düzenlemeler kapsamında, 631 sayılı KHK'deki hükümlere göre, memurlar ve diğer kamu görevlilerinden, kamu kurum ve kuruluşlarının yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebiliyor. Ancak bazı kamu görevlilerinin bu düzenlemelerden muafiyetleri ve istisnalar nedeniyle birden fazla maaş aldıkları görülüyor.

Belediye Başkanları ve Üç Maaş Sistemi

631 sayılı KHK'nın 12'nci maddesi uyarınca, belediye başkanları bu sınırlamalardan muaf tutulmaktadır. Bu durum, bazı belediye başkanlarının ve diğer kamu görevlilerinin bu düzenlemenin dışında kalmasına neden oluyor. Örneğin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bir şirketindeki yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğu İBB’deki müdür ve müdür yardımcılarıdır ve bu kişiler, kendi maaşlarının yanı sıra şirket yönetim kurulu üyeliklerinden de ücret almaktadır. Ayrıca bu kişilere özel sağlık sigortası da sağlanıyor.

Üç Maaşın Formülü

Kamuda birden fazla maaş almanın formüllerinden birini, emekli maaşı kesilmeden çalışmak teşkil ediyor. 5335 sayılı Kanun'un 30. maddesine göre, emekli maaşı kesilmeden çalışanlar şöyle sıralanıyor:

1. Cumhurbaşkanlığına Seçilenler: Emekli maaşı kesilmeden Cumhurbaşkanlığı görevine seçilenler.
2. Cumhurbaşkanı Yardımcılığı veya Bakanlık: Bu görevlerde bulunanlar.
3. Yasama Organı Üyeliği: Yasama organı üyeliğine seçilenler.
4. Bakan Yardımcıları: Bu görevde bulunanlar.
5. Mahalli İdareler: Mahalli idareler seçimleri sonucunda görev alanlar.
6. Toplantı veya Huzur Ücreti Alanlar: Sadece toplantı veya huzur ücreti ya da yönetim ve denetim kurulu üyeliği ücreti karşılığında görev yapanlar.
7. Ders Ücreti Karşılığı Görevli Olanlar: Her derece ve türdeki eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı görev verilenler.
8. Vakıf Üniversitelerinde Görev Alanlar: Vakıf üniversitelerinde çalışanlar.
9. Özel Kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri: Emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin çalıştırılma hakkı verilenler.
10. Yükseköğretim Kanunu Gereği Öğretim Üyesi Olanlar: Yasama organı üyeliğinin bitiminden sonra öğretim üyesi olarak atanmış olanlar.
11. İhtiyat Pilotlar ve Askeri Personel: İhtiyat pilotlar ve askeri öğrenci temin faaliyetine yönelik hizmetlerde görevli emekli subay ve astsubaylar.
12. Güvenlik Korucuları: Köy Kanunu gereği görevlendirilen güvenlik korucuları.

Bu durumlar, kişilerin hem görev maaşını hem de emekli maaşını alabilmelerine imkân tanır. Dolayısıyla, bu kişiler yönetim veya denetim kurulu üyeliklerinde de bulunursa, toplamda üç maaş birden alabiliyor.