Çalı süpürgesi akıllı robotlara karşı

Bursa’nın Yenişehir ilçesinde 30 yıldır çalı süpürgesi üreten Celil Uygun, mesleğin 1980 ile 2000’li yıllarda çok popüler olduğunu, zamanla teknolojiye yenildiğini anlattı. Geçmişte yaşadığı mahallede neredeyse her evde üretilen süpürgelerin, bugün 4-5 kişi tarafından amatörce devam ettirildiğini belirtti.

Orhaniye Mahallesi’nde yaşayan Celil Uygun (45), babadan öğrendiği çalı süpürge üretimini devam ettiriyor. Teknolojinin gelişmesiyle evlerde çalı süpürgelerinin yerini elektrikli süpürgeler ve akıllı robotlar alsa da, Uygun, baba mesleğini 30 yıldır sürdürüyor. Ev ve sokak için kendi yetiştirdikleri süpürge otundan yaptıkları süpürgeleri toptan satan Uygun, fiyatının bu yıl 50 liranın üzerinde olacağının altını çizdi. Mahalledeki gençlerin artık bu işi yapmadığını, kendi çocuklarının da ara sıra yardıma geldiğini belirten Uygun, asıl geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğunu, süpürgeciliği yan meslek olarak yaptığını vurguladı.

Süpürge otunun hasadı, temizlenmesi, kükürtle kurutulması, belirli bir boy haline getirilmesi, tek tek ayrılması, tutma yerinin yapılması ve dikiş atılması gibi birçok aşamadan geçen süpürgeler, ustaların dokunuşlarından sonra tam bir süpürge halini alarak evlere ve iş yerlerinde hala kullanılıyor.

30 senedir bu işle meşgul olduğunu belirten Celil Uygun, "İlkokulu bitirdikten sonra babamla beraber bu işe başladık. 45 yaşındayım ve 30 senedir bu işle uğraşıyorum. Süpürgeler evlerde, iş yerlerinde ve sokaklarda kullanılıyor. Fakat şimdi teknoloji geliştiği için başka süpürgeler kullanılıyor. Bizim geçim kaynağımız diyebilirim. Temizlik amaçlı yapıp satıyoruz. 1980’lerden 2000 senesine kadar çok yaygındı. 2000 senesinden sonra göç olmaya başladı, gençler buralarda çalışmaz oldu. Şu anda bu işi yapan bizim mahallede 4-5 kişi kaldı. Onların da en genci benim" dedi.

Buğdaydan küçük tohumların olduğunu ve bu sayede süpürge otlarının yetiştirildiğini anlatan Uygun, "Nisan aylarında tarlaya ekiyor, çapasını yapıyoruz. 15 Ağustos’tan sonra olmaya başlıyor. Olduktan sonra kesiyor, kabuklarını soyuyor, elle tarama yapıyoruz. Tohumlarını alıyor ve daha sonra kurutma yapıyoruz. Genellikle kışın yapılıyor. Kükürte attıktan, rengi beyazlaştıktan sonra 3 çeşit olarak ayırıyoruz. Kısa, orta telli diye ayırıp, en büyüğünü tepelik yaparız. Bir süpürge yapımı 30 dakikada tamamlanıyor. Gençlerin merakı pek fazla yok. 25 yaşındaki oğlum sadece dikme aşamasında yardıma geliyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sopalı ve plastik süpürgeler kullanılmaya başladı, çeşit çoğaldıkça bizim işleri de etkiledi. Yaptığımız işçilik çok olduğu için fiyat pahalı geliyor. Plastik süpürgeler kullanılmadan önce en çok kullanılan süpürge bunlardı. Evde, sokakta her yerde kullanılıyordu. Şu anda perakende fiyatı 50 lira, toptan sürüm olursa 40-50 lira arasında olur" diye konuştu.