Doğum iznine kademeli artış ve doğurganlığı teşvik gündemde

Türkiye'nin nüfus yapısının giderek 'yaşlı' bir profil kazanmasının ardından, hükümet doğurganlığı artırmak için adımlar atmaya hazırlanıyor.

BBC Türkçe'den Ayşe Sayın'ın haberine göre, AK Parti, ülkedeki doğurganlık hızının nüfus yenilenme eşiği olan 2,1'in altına düşmesiyle birlikte, doğurganlığı teşvik etmek amacıyla çözüm arayışına girdi.

Bu doğrultuda öne çıkan seçeneklerden biri, halihazırda dört ay olan ücretli doğum izninin süresini, çocuk sayısına göre kademeli olarak artırmak.

Ancak muhalefet partileri, Türkiye'deki zorlu ekonomik koşulların ve kadınların iş güvencesi sorunlarının sadece doğum izni süresinin artırılmasıyla çözülemeyeceği görüşünde birleşiyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "en az 3 çocuk" çağrısına rağmen doğurganlık hızındaki düşüş devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, doğurganlık hızı 2001'de 2,38 iken, 2023'te 1,51'e gerileyerek nüfus yenilenme eşiği olan 2,1'in altına indi.

Bu durumu "varoluşsal bir tehdit" olarak nitelendiren Erdoğan'ın ardından yapılan AK Parti'nin Merkez Karar Yönetim Kurulu (MKYK) toplantısında doğurganlık hızındaki düşüş ele alındı.

MKYK üyeleri, doğurganlığı teşvik için çalışma koşullarının yeniden düzenlenmesini ve ücretli izin süresinin uzatılmasını önerdi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in de nüfus artış politikalarına destek verdiği ifade edildi.

Önerilen doğum izni süresinin artırılması, çocuk sayısına göre kademeli olarak uygulanabilir. Örneğin, ilk çocuk için 8 ay, ikinci çocukta 10 ay, üçüncü çocuk için ise doğum izni 1 yıla çıkarılabilir.

Bu önerinin idari düzenleme olarak yapılması planlanırken, gerektiğinde yasal değişiklik de değerlendirilecek.

Ancak muhalefet partileri, izin süresinin artırılmasının tek başına yeterli olmadığını düşünüyor. Türkiye'nin ağır ekonomik koşulları ve kadın istihdamı sorunlarının, doğurganlık hızını etkileyen en önemli faktörler olduğunu savunuyorlar.

Ana muhalefet partisi CHP'ye göre, doğurganlığı artırmak için sadece izin süresinin artırılması ya da ekonomik destekler yeterli değil. Ailelerin çocuk yapmak istememesinin temel nedeni olarak yoksulluk ve ekonomik belirsizlikler görülüyor.

İktidarın bu noktada izlemiş olduğu politikalar eleştiriliyor. CHP, kadının ekonomik özgürlüğünün ve istihdamın, doğacak çocuğun sağlıklı gelişimi ve aile bütçesi için zorunlu olduğunu savunuyor.

Bu çerçevede, babalara da doğum izni verilmesi, ücretsiz mama ve bez desteği gibi teşvik yöntemleri öneriliyor.

Diğer yandan, CHP ile benzer kaygıları taşıyan DEM Parti, doğum izni süresinin uzatılmasının altında kadını eve kapatma ve kuluçka makinesi gibi görme anlayışının yattığını savunuyor.

Görüşmelere devam edilirken, Türkiye'de halihazırda kamu ve özel sektörde ücretli doğum izni 2 ay doğum öncesi, 2 ay doğum sonrası olmak üzere toplamda 4 ay uygulanıyor. Kamu çalışanları isterlerse 2 yıla kadar, özel sektör çalışanları ise 6 aya kadar ücretsiz doğum izni kullanabiliyor.