Dört başlıkta aday memurlara pratik bilgiler

Kamu personel rejimi konusundaki duayen isim Ahmet Ünlü'nün Yeni Şafak gazetesindeki yazısı:

1- Adaylık Süresi 24 Ay Olarak Belirlenebilir mi?

657''ye tabi aday memur olarak çalışmaktayım. Adaylık sürem 14 ayı geçmesine rağmen asaletim hala onaylanmamıştır. İdarenin keyfi bir tutum ile bu süreyi 24 aya uzatma hakkı var mıdır?

Devlet Memurları Kanununun 54''üncü maddesinde; "Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmü, 55''inci maddesinde ise; "Aday olarak atanan memurların önce bütün memurların ortak vasıfları ile ilgili temel eğitime, bilahare sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulmaları ve Devlet memuru olarak atanabilmeleri için başarılı olmaları şarttır." hükmü yer almaktadır.

Bu hükümlere dikkatlice bakıldığında iki yıldan önce adaylığın kaldırılması yönünde idareyi zorlayıcı bir kuralın olmadığı görülmektedir. Ayrıca, birçok kurumda adaylık süresi iki yıl olarak uygulanmaktadır.

2- İstisnai Kadrodan Başka Bir Kadroya Atananların Adaylık Durumu

Memuriyete Bakanlık Müşaviri olarak başlayan ve halen bu görevde bulunan bir memurun daha sonra başka bir kadroya geçmesi halinde adaylık karşısındaki durumu nedir?

657 sayılı Kanunun İstisnai Memurluklardan Ayrılanların Durumunu düzenleyen 163''üncü maddesinde; Bu Kanuna tabi olmayan kurumlardan atananlar, bu Kanuna tabi kurumlarda bir göreve atanmayı istedikleri takdirde, istisnai memuriyette geçirilen süre (a) fıkrasındaki esaslara göre ve girilecek derecenin sınav veya seçmesini başarmak kaydiyle, derece ve kademe ilerlemesine sayılır.

Bu gibiler için adaylık hükümlerinin uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu konuyla ilgili olarak Danıştayın vermiş olduğu bir kararda özet olarak; İstisnai memuriyete atananlara 657 sayılı Yasanın aday memurlara ilişkin hükümlerinin uygulanamayacağına karar verilmiştir.(E.No:1995/8281, K.No:1998/348, T:16.2.1998, DD: S.97, s.737) Sonuç olarak istisnai kadrolardan adaylık süresi dolmadan ayrılanların başka bir kadroya atanması halinde adaylık hükümlerinin yani eğitimlerin uygulanması mümkün değildir. Dolaysısıyla bu kadrolarda bulunanlar başka kurumlara da bu süre içerisinde naklen atanabilirler.

3- Adaylık Süresinde İstifa Etmenin Negatif Yönü varmıdır?

Asaletim henüz tasdik olmadı. Asaletim tasdik olmadan ayrılmak istiyorum. Bunun negatif yönleri nelerdir?

657 sayılı Kanunun Adaylığa Kabul Edilmeyi düzenleyen 54''üncü maddesinde; "Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmü yer almaktadır.

Bu hükümler çerçevesinde, Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı adaylık döneminde istifa eden memurların ancak, kendi kurumlarına dönebileceği yönünde mütalaa vermiştir. Uygulamada Devlet Personel Başkanlığının bu görüşü uygulanmaktadır. Buna göre, adaylık dönemi sona ermeden istifa etmeniz halinde ancak, kendi kurumunuza dönebilirsiniz. Asalet tasdikinden sonra ise herhangi bir kurumdaki durumunuza uygun bir kadroya dönmeniz mümkündür. Ayrıca, istifa sonrası dönüşlerde kurumların geniş takdir hakları mevcuttur. Bunun dışında başka da bir olumsuz durum söz konusu değildir.

4- Aday Memurken İstifa Edenlerin Memuriyete Geri Dönüşü nasıldır?

Daha önce bir devlet kuruluşunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu''na tâbi olarak çalışırken asaletim onaylanmadan ayrılmak zorunda kaldım. Şimdi aynı kadroya başka bir devlet kuruluşunda, Devlet Personel Başkanlığı''ndan izin alarak, açıktan atanabilir miyim?

657 sayılı Kanun''un "Memurluktan Çekilenlerin Yeniden Atanmalarını" düzenleyen 92''nci maddesinde iki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerin veya 657 sayılı Kanun''a göre çekilmiş sayılanların (ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla) tekrar memuriyete dönebileceği belirtilmiştir. Bu hükmün yorumuna ilişkin olarak Devlet Personel Başkanlığı vermiş olduğu görüşlerde aday memurken istifa edenlerin sadece kendi kurumlarına dönebileceğini ifade etmiştir. Bu bağlamda, açıktan atama izni alarak sadece ayrıldığınız kuruma atanmanız mümkündür.