Emekli maaşlarındaki yüzde 30-35'lik fark nasıl kapanacak?

Türkiye'de emekli maaşlarındaki ciddi farkın nasıl kapanacağı konusu, emeklilik mültecileri ve kamuoyunun gündeminde önemli bir yer tutmaya devam ediyor.

Cnbc-e'den Hazal Ateş'in haberine göre, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na (5510) göre, 2024-2025 yıllarında işçi ve Bağ-Kur emeklileri arasında aylık maaş farkları yüzde 30-35 oranında artış gösterecek. Bu farkın giderilmesi için gerekli adımların atılmaması durumunda, emeklilik planlarını gerçekleştirmek isteyen binlerce kişi mağduriyet yaşamaya devam edecek.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, konunun çözümü için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile iş birliği içinde çalıştıklarını açıkladı. Bakan Işıkhan, henüz net bir çözüm olmasa da, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile yapılacak görüşmelerin bu konuda yol gösterici olacağını belirtti. Ancak, emekliliğe hak kazanan binlerce kişi, atama ve maaş farklarının giderilmesine yönelik net bir açıklama beklemekte ve emeklilik dilekçelerini beklemeye aldı.

Yüz binlerce kişi yıl sonuna kadar emekli olmayı planlıyor

Emeklilik hesaplamalarını etkileyen enflasyon ve ekonomik büyüme oranlarının yüksek seyretmesi, bu yıl emeklilik dilekçesi vermek isteyenler için avantajlı bir durum oluşturuyor. 2025 yılına göre yapılacak başvurularda maaş farkının daha da artması bekleniyor. Bu durum, yıl sonuna kadar emekli olmayı planlayan yüz binlerce kişiyi harekete geçirmiş durumda. Emeklilik şartlarını yerine getirmiş ancak maaşlarını artırmak için daha fazla çalışmaya devam eden bireyler de, bu konuda olumlu bir gelişme olup olmayacağını merakla bekliyor.

Yasal düzenleme şart

Emekli maaşlarındaki farkın giderilmesi için yasal bir düzenleme şart. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, mevcut şartlar altında maaş farkının oluşmasına neden oluyor. Bakanlık yetkilileri, 2024 yılında emekli maaşlarındaki farkın, Temmuz 2023-Haziran 2024 dönemi enflasyonunun beklenenden yüksek olmasından kaynaklandığını belirtiyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, bu dönemde tüketici enflasyonu yüzde 71,60 oranında artarken, Merkez Bankası 2024 yılı için enflasyon tahminini yüzde 44 olarak öngörüyor.

Fark nasıl oluşuyor?

2024 yılı içinde Bağ-Kur ve SSK emeklilerinin maaşlarına Ocak ayında yüzde 49,25, Temmuz ayında ise yüzde 24,73 oranında zam yapıldı. Ancak Temmuz-Aralık döneminde emeklilik dilekçesi verenler, bu zam oranlarından yararlanacakken, 2 Ocak 2025’ten sonra başvuru yapanlar bu zamları alamayacak. 2024 yılında yapılacak artış, tüketici fiyat enflasyonunun yüzde 100’ü ve milli gelirdeki artışın yüzde 30’unu kapsayacak şekilde planlandı. Bu da emeklilik maaşlarında yüzde 30-35 arasında bir kayıp anlamına geliyor.

Dilekçeyi 15 Aralık'tan önce vermeyin

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanları, mevcut maaş farklarından etkilenmemek için emeklilik dilekçesini yıl sonuna kadar vermeyi öneriyor. 15 Aralık’tan önce başvuru yapmanın, olası yasal düzenlemeler sürecinde daha avantajlı olabileceği vurgulanıyor. Bu düzenlemenin, emeklilik sürecini daha geniş bir kesimi kapsayacak şekilde uzun vadeli olması bekleniyor.

Katsayı nasıl hesaplanıyor?

Emekli olacak kişilerin maaşları, başvuru tarihinden önceki yılın enflasyon ve büyüme oranlarına göre belirlenen güncelleme katsayıları ile hesaplanıyor. Örneğin, 2024 yılında başvuracak bir emekli, maaşını 2023 yılının katsayısıyla alırken, 2025 yılında başvuru yapacak olan emekli ise 2024 yılının katsayısına göre maaş alacak.

Memurları etkiliyor mu?

Memurların emekli maaşları, gösterge sistemine dayalı olarak hesaplandığı için 31 Aralık 2023 ile 1 Ocak 2025 arasında emekli olmaları durumunda maaş farkı oluşmuyor. Ancak Bağ-Kur’lular için 2008 öncesinde uygulanan farklı hesaplama sistemi nedeniyle, 2008 sonrası için geçerli olan güncelleme katsayısı nedeniyle maaş farkları ortaya çıkacak.

Emekli maaşlarındaki bu önemli farkın giderilmesi için hükümetin acil adımlar atması beklenirken, emeklilik sürecindeki belirsizlik devam ediyor. Kamuoyu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çözüm odaklı yaklaşımlarını ve yasal düzenlemeleri yakından takip ediyor.