Emniyetteki performans puanlarıyla alakalı yargıdan emsal karar

Danıştay, performans puanlarına ilişkin önemli bir karara imza attı! Kütahya İl Emniyet Müdürlüğü'nde 4. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan bir memurun 2014 yılı performans değerlendirme puanının "3,24" (iyi) olarak belirlenmesine ilişkin yapılan işlemi hukuka uygun buldu. Karar, performans değerlendirme sürecinde yaşanan tartışmaları aydınlatır nitelikte. İlgili mevzuatın detaylı bir şekilde incelenmesi sonucunda, mahkeme performans değerlendirme formundaki ölçeklerin doğru uygulandığına hükmetti. Dolayısıyla, dava konusu işlemde hukuka aykırılık tespit edilmedi. Bu karar, gelecekte benzer konularda yol gösterici olacak nitelikte. Danıştay'ın bu kararı, kamu kurumlarında performans değerlendirme süreçlerinin nasıl yürütülmesi gerektiği konusunda emsal teşkil edecek.

Söz konusu Danıştay kararı şöyle:

Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/1609 E. , 2022/2737 K. "İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1609
Karar No : 2022/2737

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği - …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… , K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Kütahya İl Emniyet Müdürlüğünde 4. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacı, 2014 yılı performans değerlendirme puanının 3,24 (iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacının 2012 ve 2013 yılları performans değerlendirme notlarının 5,00 olarak düzenlendiği, 06/01/2014 - 08/07/2014 tarihleri arasında Emniyet Genel Müdürlüğü Güvenlik Daire Başkanlığında, 08/07/2014 tarihinden itibaren de Kütahya ilinde görev yaptığı, 26/03/2014 ve 01/10/2014 tarihlerinde olmak üzere iki kez performans görüşmesi yapıldığı, yine 12/11/2014 tarihinde performans gözlem takip formu doldurulduğu, söz konusu kayıtlarda amirlerince davacının herhangi bir olumsuzluğunun bildirilmediği gibi anılan performans gözlem takip formunda ise, açıklama kısmına "Sayın başbakanın Afyon iline geldiğinde göstermiş olduğu gayret, Kobani olayları olarak bilinen toplumsal olaylar esnasında oluşturulan kriz merkezinde görev alarak gösterdiği performans" ifadesine yer verilerek 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 23, ve 24 nolu performans değerlendirme ölçütleri yönünden olumlu görüş verildiği, ancak bu olumlu görüşe rağmen değerlendirme notuna esas ölçütlerin "tabanca atışı" ölçütü dışındaki tamamına çelişkili bir şekilde her iki sicil amirince düşük (3) puan verilmek suretiyle değerlendirme yapıldığının görüldüğü, davacının daha önceki yıllara ilişkin performans puanlarının "5,00" olarak düzenlendiği dikkate alındığında, 2014 yılı değerlendirmelerinin somut nedenlerinin ortaya konulmadığı gibi daha önceki yıl değerlendirmelerine göre daha düşük puan verilmesinin nedenlerinin de belirtilmediği, diğer yandan davacının 2014 yılı içerisinde Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü'nün 5/A-6 maddesi uyarınca görevde kayıtsızlık göstermek, görevi savsaklamak fiili nedeniyle kınama cezası ile cezalandırıldığı görülmekte ise de söz konusu eyleminin değerlendirme formunda yer alan bütün değerlendirme ölçütleri yönünden davacının notunun önceki yıllara göre düşürülmesine neden olamayacağı gibi söz konusu kınama cezasına ilişkin eylemin 2013 yılında meydana geldiğinin görüldüğü, bunun dışında davacının 2014 yılında herhangi bir adli veya idari cezasının bulunduğu veya görevinde yetersiz ve başarısız bulunduğu gibi bulgularla performans değerlendirme formunun doldurulduğuna ilişkin somut bilgi ve belgenin dosyaya sunulmadığı, yani daha önceki yıllara göre davacının değerlendirme puanının düşürülmesi sonucunu doğuracak herhangi bir somut bilgi ve belgenin dava dosyasına sunulmadığı gibi davacı hakkında olumsuz veya görevinde başarısız olduğuna ilişkin tespitte de bulunulmadığının görüldüğü; bu durumda, Kütahya İl Emniyet Müdürlüğünde 4. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının somut verilere dayanmaksızın önceki yıl performans değerlendirme notundan daha düşük olmak suretiyle 2014 yılı performans değerlendirme notunun "3,24" olarak belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının yıl içerisindeki hal ve davranışları bizzat gözlemlenerek değerlendirme amirlerinin takdiri çerçevesinde 2014 yılı performans puanı 3,24 olarak düzenlendiği, anılan puanın "iyi performans değerlendirme puanı" olduğu, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesi tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 1. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Beşinci Dairesine, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :

Kütahya İl Emniyet Müdürlüğünde 4. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının, 2014 yılı performans değerlendirme puanı 3,24 (iyi) olarak belirlenmiş, buna karşı yaptığı itirazın reddi üzerine, anılan puanın iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :

04/07/2012 günlü, 28343 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği'nin dava konusu işlem tarihi itibarıyla;

"Değerlendirme zamanı" başlıklı 8. maddesinde; "Yıllık değerlendirme, aday memurlar hariç olmak üzere, 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arası dönemi kapsar."
"Formlar" başlıklı 9. maddesinde; ''Personelin performansının değerlendirilmesinde "performans gözlem ve takip formu" ile "performans değerlendirme formu" olmak üzere iki form kullanılır. Personelin performans değerlendirme puanını belirleyen esas form, performans değerlendirme formudur.''

"Performans Gözlem ve Takip Formu" başlıklı 10. maddesinde; '' (...)

(2) Değerlendirme amirleri, personelinin çalışmalarını takip ederek performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütleri doğrultusunda olumlu ya da olumsuz olarak kayda değer gördüğü hususları içeren mütalaalarını, Performans Bilgi Sisteminde (PBS) bulunan performans gözlem ve takip formuna tarih, konunun özeti ve konu ile ilgili mütalaasını belirterek kaydeder. (...)

(6) Personelin “Gözlenen performans ortalamanın çok üzerinde” veya “Gözlenen performans ortalamanın çok altında” ölçekleri seçilerek değerlendirilebilmesi için performans gözlem ve takip formunda ilgili performans alanlarının her birindeki performans değerlendirme ölçütlerinden en az biri için bu değerlendirmeler ile irtibatlı olacak en az bir olumlu veya olumsuz kaydın bulunması zorunludur. Bu şekilde girilen bilgilerin personelin iş performansını etkileyecek nitelikte olumsuz davranışlar içermesi gerekir. (...)''
''Performans Değerlendirme Formu" başlıklı 12. maddesinde; "(1)... performans değerlendirme formu aşağıdaki unsurları içerir. (...) b) Performans değerlendirme ölçütleri: Hakkında performans değerlendirmesi yapılan personelin, performans değerlendirilmesinde kullanılan ve performans değerlendirme alanı içerisinde bulunan görevi ile ilgili göstermesi beklenilen davranışlardır. (...) (5) Performans değerlendirme formu doldurulurken değerlendirilen personelin değerlendirme dönemi içerisindeki PBS’de yer alan; izin, rapor, ödül, sürücü belgesi sınıfı, ceza ve soruşturma bilgileri ile formun doldurulmasında ihtiyaç duyulacak diğer bilgiler, değerlendirme amirlerine PBS’de gösterilir. (...)"
"Değerlendirme Ölçeği" başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasında; "Performans Değerlendirme Formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında aşağıdaki ölçekler yer alır ve bu ölçeklere aşağıdaki puanlar verilir.

a) "Gözlenen performans ortalamanın çok altında" ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın çok altında olduğunu ve bu davranışın çoğu zaman gerçekleştirildiğini ifade eden istisnai bir durumdur. Bu ölçeğin karşılığı 1 puandır.

d) "Gözlenen performans ortalamanın çok üzerinde" ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın çok üzerinde olduğunu, ortalamanın üzerinde fazladan gayret gösterildiğini ve bu ortalamanın üzerindeki davranışın sürekli gerçekleştirildiğini ifade eden istisnai bir durumdur. Bu ölçeğin karşılığı 5 puandır. (...)"
hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin incelenmesinden; Emniyet teşkilatında çalışan personelin performans değerlendirmesinde ''performans gözlem ve takip formu'' ile ''performans değerlendirme formu''nun kullanıldığı, bunlardan "performans gözlem ve takip formu"; personelin performansının yıl boyu izlenmesini, performans değerlendirme formu doldurulurken değerlendirme amirlerinin değerlendirme hatalarına düşmemelerini sağlamayı amaçlayan ve değerlendirme amirinin, doğru, tarafsız, adil ve objektif bir değerlendirme yapabilmesine imkân sağlamak amacıyla kayıt giren amirin kanaat ve algısına dayalı mütalaasını belirttiği, esas değerlendirmeye hazırlayıcı nitelikte, sadece değerlendirme amirlerinin göreceği ve bilgi edinme hakkı kapsamı dışında olan form olup, personelin iş performansına ilişkin değerlendirmeleri içermekte iken; "performans değerlendirme formu"nun, personelin performans değerlendirme puanını belirleyen form özelliğini taşıdığı anlaşılmaktadır.

Aynı hükümler uyarınca, performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında, karşılığı 1, 2, 3, 4 ve 5 puan olan değerlendirme ölçeklerinin bulunduğu, performans gözlem ve takip formuna, bu ölçeklerden karşılığı 1 puan olan "gözlenen performans ortalamanın çok altında" ölçeği için olumsuz ve karşılığı 5 puan olan "gözlenen performans ortalamanın çok üzerinde" ölçeği için olumlu veri girişinin zorunlu olduğu, karşılığı 2, 3 ve 4 puan olan ölçekler için performans gözlem ve takip formuna veri girişi zorunluluğu bulunmasa da, performans değerlendirme puanı verme konusunda idareye tanınan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu kuşkusuzdur.
Uyuşmazlıkta, davacının 2014 yılı performans puanının 3,24 olarak belirlendiği, bu puanın "iyi" olarak değerlendirilen performans puan türü olduğu, Performans Değerlendirme Formunda yer alan performans değerlendirme ölçütleri için yapılan puanlamalarda, yukarıda anılan Yönetmeliğin 10. maddesinin 6. fıkrasında sayılan ve aynı Yönetmeliğin 13. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde tanımlanan "gözlenen performans ortalamanın çok altında" ölçeğinin seçilmediği, dolayısıyla performans gözlem ve takip formuna olumsuz ve somut bilgi niteliğindeki kayıt girişinin zorunlu olmadığı, diğer taraftan dava konusu 2014 yılı performans döneminde davacının Yönetmeliğin 10. maddesinin 2. fıkrasında bahsedilen ve söz konusu forma girilmesi gereken "kayda değer" bir performansının da bulunmadığı, ayrıca hak edilen puanın daha yüksek seviyede olması gerektiği yönündeki iddiaların somut bilgi ve belgeler ile delillendirilmediği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,

2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… , K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,

3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,

4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.