Gecelik 96 harcama ile cennet vatan turizmle iki ayak üstünde

Türkiye, “bacasız sanayi” olarak bilinen turizmden son 13 yılda 490 milyar dolar gelir elde etti. Bu önemli döviz kaynağı, ülkenin enerjisizliğini telafi ederken, döviz ihtiyacını büyük ölçüde karşılıyor. Türkiye’nin güzellikleriyle donanmış doğası ve kültürel zenginlikleri, turizm sektörünü ekonomiye katkı sağlayan en önemli unsurlardan biri haline getiriyor.

Ekonomist, gazeteci yazar İbrahim Kahveci, Dünya gazetesindeki başyazısında, sektördeki mevcut gelişmeleri farklı bakış açılarıyla değerlendirdi.

Kahveci'nin dikkat çektiği üzere 2023 yılının ilk dokuz ayında Türkiye'ye gelen 44,6 milyon turist, 44 milyar dolar harcarken turist başına düşen harcama 986 dolardı. 2024’te ise aynı dönemde turist sayısı 48,3 milyona, toplam harcama ise 46,9 milyar dolara çıktı. Bu verilere göre turist başına harcama 970 dolara düşerken, gecelik harcama 96 dolara yükseldi. Bu noktada, turistlerin daha kısa süreli konaklama eğiliminde olmaları dikkati çekiyor; geçen yıl turistler ortalama 11,3 gün kalırken, bu yıl bu süre 10,6 güne düştü.

Gecelik harcama miktarı ise sektörün sürdürülebilirliği açısından çok daha anlamlı bir gösterge. Geçmişte, 2014’te 96 dolara ulaşan gecelik harcama tutarı, 2020’ye kadar 69 dolara kadar düşmüştü. Son olarak bu yıl tekrar 96 dolar seviyesine ulaşıldı, ancak küresel ekonomik koşullar nedeniyle bu rakamın daha da artırılması gerektiği üzerinde duruluyor. Bu doğrultuda, turizm gelirlerinin sürdürülebilirliğini sağlamak için gecelik harcamaların 100 doların üzerine çıkarılması, hedeflenen ekonomik istikrar açısından kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.

Yurtdışındaki Türkler Daha Kısa Süre Kalıyor, Günlük Harcamaları Artıyor

Turizm sadece Türkiye’ye gelen turistlerin değil, aynı zamanda yurtdışına çıkan Türk vatandaşlarının da harcamalarını kapsıyor. Geçen yılın ilk dokuz ayında 7,9 milyon kişi yurtdışına çıkarken, bu yıl bu sayı 8,7 milyona yükseldi. Buna karşın yurtdışında yapılan harcama tutarı 6,1 milyar dolardan 5,6 milyar dolara düştü. Türk vatandaşlarının kişi başına harcaması ise 764 dolardan 645 dolara gerilerken, yurtdışında kalış süreleri de ortalama 14,6 günden 9,8 güne düştü. Yani Türkler, daha kısa süre yurtdışında kalıp günlük bazda daha fazla harcama yapıyor. Bu durum, Türk vatandaşlarının yurtdışında tatil sürelerini kısalttığını ancak günlük harcama miktarlarını artırdığını gösteriyor.

Turizmin Cari Açığa Etkisi

Kahveci'nin işaret ettiği üzere turizm gelirleri, Türkiye’nin cari işlemler dengesinde önemli bir rol oynuyor. Ülke, 2013-2023 döneminde toplam 284,3 milyar dolar cari açık verirken aynı dönemde turizmden 407 milyar dolar gelir elde etti. Turizm giderleri ise 55,8 milyar dolarda kalırken, net olarak ülkeye 351,2 milyar dolar döviz girişi sağlandı. Bu rakamlar, turizmin cari açığın finansmanına ciddi bir katkı sağladığını ortaya koyuyor. Eğer turizm sektörü olmasaydı, cari açığın -284,3 milyar dolar değil, -635,5 milyar dolar gibi yüksek bir seviyede olması muhtemeldi.

Bu çerçevede, Türkiye’nin turizm sektörünü geliştirmeye yönelik çalışmalarını daha da artırması gerektiği vurgulanıyor. Turistlerin gecelik harcamalarının artırılması, turizm gelirlerinin sürdürülebilir bir kaynak olarak kalabilmesi için önem taşıyor. Ekonomik koşullara ve enflasyon baskısına rağmen Türkiye, "cennet vatan" özelliğini koruyarak, turizmden elde ettiği dövizle ekonomiye katkıda bulunmayı sürdürüyor.