Hediye alma ve menfaat sağlama yasağına ilişkin etik ihlal örnekleri

Devlet memurlarının hediye alımı ve menfaat sağlama yasağı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 29’uncu maddesinde açıkça belirlenmiştir. Kanun kapsamında, devlet memurlarının doğrudan veya dolaylı yoldan hediye istemeleri, görevleri sırasında menfaat sağlama amacıyla hediye kabul etmeleri ve iş sahiplerinden borç para almaları kesinlikle yasaktır. Bu tür yasağa aykırı hareket eden memurlar, durumun ciddiyetine göre memuriyetten çıkarma cezasıyla karşı karşıya kalabilirler. Öte yandan, yaşanan etik ihlal örnekleri arasında bir vilayete yeni atanan valiye hoş geldiniz ziyaretinde bulunan bir müteahhidin kıymetli bir el halısı hediye etmesi, sınıf annelerinin öğretmene Öğretmenler Günü’nde 22 ayar bir bilezik hediye etmesi ve bir il müdürünün kızının düğünü için piyasa fiyatının yarısına düğün salonu kiralaması gibi çeşitli vakalar bulunmaktadır. Bu tür ihlaller, kamu görevlilerinin tarafsızlığını, etik normları ve itibarını zedeleyerek, yolsuzluk ve etik dışı davranışların kamuoyundaki algısını olumsuz etkiliyor.

Kamu personel rejimi konusundaki duayen isim Ahmet Ünlü, konuyu sık sık yazı konusu yapıyor. Ünlü hediye alma ve menfaat sağlama yasağına ilişkin etik ihlallerden örnekleri sıraladı

Ahmet Ünlü'nün köşe yazısının ilgili bölümü:

Etik ihlaline ilişkin yaşamdan örnekler

"- Bir ile yeni atanan valiye hoş geldiniz ziyaretinde bulunan bir müteahhit, kıymetli bir el halısı hediye etmiştir.

- Başarılı Çocuklara Yardım Derneği'nin, derneği denetlemekle görevli bir denetim elemanının kızına burs vermesi.

- Sınıf annelerinin öğretmene, Öğretmenler Günü’nde 22 ayar bir bilezik hediye etmesi.

- Bir il müdürünün, kızının düğünü için piyasa fiyatının yarısına düğün salonu kiralaması.

- Bir il müdürünün özel aracını araç kiralama firması vasıtasıyla kiraya vermesi.

- Genel müdürün, kurumuna iş yaptırdığı müteahhide ücret ödemeden makam odası yaptırması.

- Üst düzey bir kamu görevlisinin bir iş adamından piyasa fiyatının yarısına ev satın alması.

- Bir grup üst düzey kamu görevlisinin Hazine arazisini satın alarak yapı kooperatifi kurması.

- Bir Sayıştay denetçisinin kızını, denetim yaptığı bir kurumda işe başlatması.

-Üniversite hastanesine gelen bir hastanın öğretim üyesince özel muayenehanesine yönlendirilmesi. Ya da özel muayenehanesine gelen bir hastasının tetkiklerinin sıraya tabi tutulmadan hızlı bir şekilde hastanede yaptırılması."

Devlet Memurları Kanunu ne diyor?

Hediye alma, menfaat sağlama yasağı:

Madde 29 – Devlet memurlarının doğrudan doğruya veya aracı eliyle hediye istemeleri ve görevleri sırasında olmasa dahi menfaat sağlama amacı ile hediye kabul etmeleri veya iş sahiplerinden borç para istemeleri ve almaları yasaktır. (Ek fıkra: 25/5/2004-5176/9 md.) Kamu Görevlileri Etik Kurulu, hediye alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az genel müdür veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince alınan hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı sonunda bu görevlilerden istemeye yetkilidir.

Denetimindeki teşebbüsten menfaat sağlama yasağı:

Madde 30 – Devlet memurunun, denetimi altında bulunan veya kendi görevi veya mensup olduğu kurum ile ilgisi olan bir teşebbüsten, doğrudan doğruya veya aracı eliyle her ne ad altında olursa olsun bir menfaat sağlaması yasaktır.