Kamuda tasarrufa ilişkin torba teklif TBMM'de: Çoklu maaşa son, huzur hakkına sınır

Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na torba kanun teklifiyle kamuda tasarruf tedbirlerini geniş kapsamlı düzenleme içeren torba teklif sundu.

Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni TBMM Başkanlığı’na sundu. AK Part Grup Başkanı Abdullah Güler, teklifle ilgili basın toplantısı düzenledi. 

Teklif, 32 maddeden oluşuyor. Teklifle Maliye politikaları çerçevesinde mali disiplini güçlendirmeyi, tasarruf kültürünü yaygınlaştırılması hedefleniyor.

 Teklif, kamuda harcamaların kontrol altına alınması ve verimliliğin artırılması amacıyla önemli düzenlemeleri ihtiva ediyor.

Teklifin en önemli maddelerinden biri, Anayasa Mahkemesi'nin kararı doğrultusunda Türk Standartları Enstitüsü'ne yapılan Hazine yardımlarının düzenlenmesi. Artık bu yardımlar Türk Standartları Enstitüsü ile ilgili özel bir kanun hükmünde belirtilecek.

Ayrıca, taşıt ve iş makinelerinin satış işlemleriyle ilgili düzenlemeler de teklif kapsamında yer alıyor. Karayolları Trafik Kanunu'nda tanımlanan bu taşıt ve iş makineleri, belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından satılacak. Satışlardan elde edilen gelirler, ilgili bütçelere aktarılacak ve giderler Özelleştirme Fonu'ndan karşılanacak.

Düzenleme ayrıca Damga Vergisi Kanunu'nda da değişiklik öngörmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile yapılan yatırım sözleşmeleri, artık damga vergisinden istisna tutulacak ve bu düzenleme 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren geçerli olacak.

Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu'nda iptal edilen hükümler yeniden düzenleniyor. Üniversitelere öğretim elemanı kadroları ihdas edilecek ve bu düzenleme, Anayasa Mahkemesi'nin kararına uygun olarak yapılıyor.

BOTAŞ ve TPAO'ya yönelik düzenlemeler de teklifin içeriğinde yer alıyor. Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nda yapılacak değişikliklerle BOTAŞ'ın nakit yönetimi güçlendirilecek ve doğal gaz ithalatından kaynaklanan borçlar, Hazine alacaklarına mahsup edilecek.

Anayasa Mahkemesi'nin doğal gaz alımlarına yönelik iptal kararı doğrultusunda Kamu İhale Kanunu'nda da değişiklik yapılarak BOTAŞ'ın doğal gaz alımları istisna tutulacak. Ayrıca, BOTAŞ ve TPAO'nun yurt dışında yapacakları işlemler ile ilgili olarak Kamu İhale Kanunu'nda belirlenen parasal limitler uygulanmayacak.

Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'ne dış finansman sağlanmasına ilişkin düzenleme de teklifte yer alıyor. Hazine geri ödeme garantisi verilmesi yetkisi, Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi için Hazine ve Maliye Bakanı'na veriliyor.

Kamu bankalarının sermaye yapılarının güçlendirilmesi de teklifin hedeflerinden biri. Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi aracılığıyla kamu bankalarının sermayeleri, piyasa istikrarı için özel tertip devlet iç borçlanma senetleri ile güçlendirilecek.

Teklifte yer alan düzenlemelerle deprem bölgesindeki belediyelerin genel bütçe paylarının azaltılması engelleniyor. Bu düzenleme, deprem bölgesinde nüfusun azaldığı belediyelerin 2023 yılı ocak ayı nüfus verileri esas alınarak belirleniyor.

Yönetim kurulu üyelikleri

Kamu ve özel sektördeki her türlü kurum ve kuruluşların yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ile komisyon, heyet, komite gibi organlarda görev alanlara ilişkin düzenlemeler de teklifte yer alıyor. Bu düzenlemelere göre, kişiler yalnızca bu görevlerden biri için ücret alabilecekler.

Ayrıca bu görevler nedeniyle yapılabilecek her türlü ödemenin toplam net tutarı, 108 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpılması sonucunda elde edilen tutarı geçemeyecek şekilde sınırlandırılıyor. Kanun teklifinde belirtilen üst sınıra tabi ödemeler dışında, doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ayni veya nakdi menfaat sağlanamayacak.

Ödemeler, ilgili kurum veya kuruluşlar tarafından brüt tutarları üzerinden vergi kesintileri yapılarak personelin asli görevli olduğu kurumun emanet hesabına yatırılacak. Birden fazla görev alan personel, ücret alacağı görevi asli görevli olduğu kuruma bildirecek ve bu doğrultuda yapılan ödemeler, belirtilen usul ve esaslara göre gerçekleştirilecek, vergi kesintisi yapılmadan ilgili kurum bütçesine kaydedilecek.

Kanun teklifi, belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyeleri için de geçerli olup, diğer mevzuat hükümlerinin bu düzenlemeye aykırı olanları uygulanmayacak.

Maddenin uygulanmasında ortaya çıkabilecek herhangi bir tereddüt durumunda yönlendirme yetkisi Cumhurbaşkanlığı'na ait olacak.

AK Parti'nin TBMM'ye sunduğu bu kanun teklifi, kamu harcamalarının kontrol altına alınması, mali disiplinin sağlanması ve verimliliğin artırılması amacıyla önemli düzenlemeler içeriyor. Teklif, 10 Temmuz Çarşamba günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülecek.

Abdullah Güler'in açıklamaları

AK Parti TBMM Grup Başkanı Güler, teklifin ilk imza sahipleri AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar ve Sakarya Milletvekli Ertuğrul Kocacık ile Meclis'te basın toplantısı gerçekleştirdi.

"Teklifimiz yürürlük ve yürütme maddeleriyle birlikte 32 maddeden oluşuyor." diyen Güler şunları kaydetti:

"Teklifin detaylarına geçmeden önce genel olarak neyi amaçladığımızı sizlerle paylaşmak istiyorum. Mali disiplini güçlendirmek amacıyla uygulamaya konulan maliye politikası çerçevesinde kamuda tasarrufların arttırılması, tasarruf kültür ve bilincinin yaygınlaştırılması çok önem arz etmektedir. Bu bağlamda kamuda tasarruf anlayışına riayet edilmesi ve kamu kaynaklarının en rasyonel şekilde kullanımı elbette çok önemli bir gereklilik olarak önümüzde duruyor. Bu kapsamda sayın Cumhurbaşkanımız tarafından 17 Mayıs 2024 tarihinde 2024/7 sayılı Tasarruf Genelgesi yayımlanmıştı. Bu kapsamda bu teklifimizle öncelikle kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımının sağlanmasına yönelik olarak bazı düzenlemeleri hayata geçirmiş oluyoruz."

Tedbirlere uymayanlara yaptırım

Güler, teklifin detaylarıyla ilgili şöyle bilgi verdi:

"Teklifin öncelikli maddelerinden birisi 2918 sayılı kanunun 3. maddesinde tanımlanan taşıtların bir an evvel ekonomiye kazandırılması için Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bu araçların tasfiyesi, satışı ile ilgili özel bir yetki veriyoruz.

Tasarruf tedbirlerine aykırı hareket edenlerle ilgili olarak ilgili mevzuata göre yaptırım uygulanmasını bu kanun teklifimizde yer veriyoruz.

Bakanlıklar ve ilgili diğer merkezi idare kuruluşlarınca il özel idareleri aracılığıyla gerçekleştirilen yatırımların karşılığı olarak kaynak transferlerinin hak ediş raporlarına göre belirlenmesi ve buna göre ödeme yapılmasını kanun teklifimizde öneriyoruz.

Genel aydınlatma giderleri içinden mahalli idarelerin genel bütçe vergi payında yapılan kesinti oranlarında yeniden bir düzenleme hayata geçiyor.*

Çoklu maaşa son

"Özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşunun yönetim ve denetim organlarında görev alan her sıfattaki kamu görevlilerine belediye başkanları, belediye meclis üyeleri dahil olmak üzere kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerde sadece biri için ödeme yapılması ve yapılacak ödemelere de üst sınır getirilmesi de kanun teklifimizde yer almaktadır.

Enerji sektöründe piyasa koşullarındaki değişiklikler ve yeni teknolojiler dikkate alınmak suretiyle ilgili mevzuatında daha etkin ve verimli uygulanabilmesi amacıyla bazı kanunlarda değişiklik yapılması ön görülmekte olup, bunun yanı sıra Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edilen bazı hükümlerin de yine iptal gerekçesine uygun olarak yeniden düzenlenmesi de burada önerilmektedir.

Petrol Piyasası Kanunu'nda değişiklik yapılarak akaryakıt istasyonu dışında kendi araçlarına, kendi ihtiyaçları için belirli şartlar altında akaryakıt ikmali yapabilecek yerlerin sınırlandırılması suretiyle kamu ve can güvenliği dikkate alınarak mali usulsüzlük fiilleriyle daha etkili bir mücadelede burada teklifimizde yer almaktadır.

4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda boru hatları ile petrol taşıma anonim şirketlerinin doğal gaz ithalatından kaynaklanan her türlü vergi, fon ve paylar ile idari para cezaları bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizlerinden oluşan borçlarının Hazine’den görevlendirme bedeli alacaklarına karşılık mahsup edilmesi de teklifimizde yer almaktadır.

6015 sayılı Devlet Desteklerinin İzlenmesi ve Denetlenmesi Hakkında Kanun ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'na tevdi edilen yetkilerin Strateji ve Bütçe Başkanlığı'na devredilmesi ve bu çerçevede atıfların da Bütçe Başkanlığı’na yapılması da teklifimizde yer almaktadır.

AYM'nin iptal etmiş olduğu avukatların 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yükümlü sayılmasına ilişkin hüküm AYM'nin iptal kararı nedeniyle karar gerekçesinin de dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi ve Mali Suçlar Araştırma Kurulu tarafından verilen idari para cezalarına ilişkin ihtilafların da görüleceği mahkemenin sulh ceza mahkemeleri yerine idari yargı olarak belirlenmesi teklifimizde yer alıyor.

Yerel yönetimlere uygun faizli ve uzun vadeli finansman desteğini ve likite döngüsünü kendi öz kaynakları ile sağlamakta olan İller Bankası'nın finansman süreçlerinin düzenli devam edebilmesi ve etkinliğinin de artırılması için sermaye tavanını da bu teklifimizde artırıyoruz."

Depremzede belediyelerin vergi payı

"Deprem bölgesinde nüfusu azalan belediyeler için 5779 sayılı İl Özel İdarelerini ve belediyelere genel bütçe vergi gelirlerinden pay verilmesi hakkında kanun uyarınca nüfus esas alınarak genel bütçeden yapılacak pay dağılımında 2023 yılı nüfusu esas alınarak deprem sebebiyle nüfusu azalan belediyelerin genel bütçeden alacakları payın azalmasını engellemeye yönelik bir düzenlemeyi teklifimizde öneriyoruz.*

Hibrit araçlara ÖTV desteği

Araç dışından şarj edilebilen hibrit elektrikli araçlardan maddede öngörülen şartları taşıyanların ÖTV oranlarında değişiklik yapılarak teşvik edilmesi de bu teklifimizde yer alıyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile yatırımcılar arasında imzalanan ve yatırım teşviklerine ilişkin hükümler içeren yatırım sözleşmelerinin, yatırım teşvik belgelerine istinaden uygulananlara benzer şekilde damga vergisinden de istisna tutulması önerimizde yer alıyor.

Özet olarak toplam 32 maddeden oluşan kanun teklifimizin ülkemiz ve aziz milletimiz için hayırlı olmasını diliyorum. İnşallah önümüzdeki komisyonda görüşmeleri yapılacak tamamlanacak. Daha sonraki haftalarda Genel Kurul çalışmalarında yasalaşmış olacak.

Bu kanun teklifimizde bu sürecin izlenmesi, denetlenmesi ve raporlanması Hazine ve Maliye Bakanlığımız tarafından yapılacak. Genelgeye aykırı durumların tespiti halinde ilgili bakanlığın kendi mevzuatı çerçevesinde en üst düzey nokta ne ise bunun disiplin sürecinin işletilmesi ve sonuçlarının da Cumhurbaşkanlığımıza bildirilmesi konusunda bir hüküm getiriyoruz"

Sokak hayvanları

Sokak hayvanlarıyla 5199 sayılı kanunla ilgili çalışmaların devam ettiğini dile getiren Güler, “ Önümüzdeki hafta onu tamamlayabilirsek yine Meclis Başkanlığımıza sunmayı arzu ediyoruz. Bakanlıklarımızın AYM sürecinde iptal edilen ve süreci biten bazı durumlar olabiliyor. Önümüzdeki hafta tamamı netleşeceğini düşünüyorum” ifadesini kullandı.

Huzur hakkında üst sınır 92 bin lira

Güler, yönetim kurullarında görev alacak kişilere verilecek huzur hakkına ilişkin sınırlamayla ilgili soru üzerine şunları söyledi:

“Görevlendirme söz konusu olduğunda birden çok olabilir. Zaten Yüksek Planlama Kurul kararıyla ikincil görevi de yapmış olsanız bile sadece bir tane huzur hakkı veya görev tanınması tazminatı alabiliyorsunuz. Şuan yaptığımız özel şirket statüsünde olup devlet payının temsilen görev yapılan birçok kurum ve kuruluş var. Burada genel kurul tarafından belirlenen rakamlara biz karışmıyoruz. Bu rakamlar ne belirlendiyse Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ortak hesabına gelecek, burada Hazine’ye gelir elde edilecek. Orada da bu hizmetlerden bir emek sarf edildiği için şu andaki hali hazır durum içerisinde üst sınırı 92 bin lira. Üzerinde verilecek bir huzur hakkı varsa da Hazine’ye gelir elde edilecek"

Çoklu maaşa son

"Birden fazla maaş almaya nasıl bir üst sınır geleceği" sorusunu yanıtlayan Güler, Yüksek Planlama Kurulu kararıyla ikincil görev yapıldığında bir huzur hakkı veya tazminat alınabildiğini söyledi.

Abdullah Güler şunları kaydetti:

"Şu anda yaptığımız değişiklik şu, özel şirket statüsünde olup devlet payını temsilen görev yapılan birçok kurum ve kuruluş var. Dolayısıyla buradaki genel kurul tarafından belirlenen rakamlara biz karışmıyoruz. Bu rakamlar, ne belirlendiyse Hazine ve Maliye Bakanlığımızın belirlediği bir ortak hesaba gelecek, hazineye gelir elde edilecek, hizmetlerden dolayı emek sarf edildiği için şu andaki durum içerisinde üst sınır şu anda 92 bin lira. Bunun üzerinde alamayacaklar. Üzerinde verilecek bir huzur hakkı, görev tazminatı gibi bir bedel varsa hazineye gelir elde edilecek." 

Abdullah Güler, belediyelerin aydınlatma giderlerindeki orana ilişkin soru üzerine "Şu anda yüzde 20'lik bir dilim uygulanıyor. Yüzde 30'a çıkarma gibi bir öneri var." açıklamasında bulundu.