Kayıt dışılık ve sahte belge kullanımına karşı 'yapay zeka'

Ekonomideki kayıt dışılığın ve sahte belge kullanımının önüne geçmek, vergi kayıp ve kaçaklarını önlemek amacıyla yapay zeka imkanları da kullanılarak yeni uygulamalar devreye alınacak.

2025-2027 dönemini kapsayan yeni Orta Vadeli Program’a (OVP) göre, ekonomide kayıt dışılıkla mücadele daha etkin bir şekilde sürdürülecek ve denetimlerde teknolojik imkanlar da devreye sokulacak. Kurumsallaşmayı, verimliliği ve rekabet gücünü artırarak ekonominin sağlıklı, istikrarlı ve güçlü bir şekilde büyümesine katkı sağlayacak adımlar devam ettirilecek. Bu süreçte yapay zeka, veri analizi ve ileri teknolojik araçlardan yararlanılarak denetim faaliyetlerinde etkinlik artırılacak.

Kayıt dışı istihdamın ve kayıt dışı ücret uygulamalarının önüne geçmek amacıyla risk odaklı denetim faaliyetleri yoğunlaştırılacak. Bu kapsamda, veri analizine dayalı yeni stratejiler uygulanacak ve tüm tarafların kayıt dışılıkla mücadeleye etkin katılımı sağlanacak. Denetimlerdeki bu gelişmeler, vergi kayıp ve kaçaklarının azaltılması, vergiye gönüllü uyumun desteklenmesi gibi amaçlarla yürütülecek.

İleri analiz teknikleri ve yapay zeka desteği

Vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi için ileri analiz teknikleri ve yapay zeka imkanları kullanılacak. Bu analizlerle birlikte sektör ve alan bazında potansiyel riskler tespit edilerek, gerekli önlemler alınacak. Makro düzeyde kayıt dışı ekonominin boyutu ölçülerek, vergi açığı hesaplamaları yapılacak. Bu analizler sonucunda ortaya çıkacak veriler, politika destekleyici analizler olarak kullanılacak ve ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılması hedeflenecek.

Vergi kayıp ve kaçağıyla mücadelede daha verimli sonuçlar elde etmek amacıyla Risk Analizi Değerlendirme ve Araştırma (RADAR) Sistemi, mali ve ekonomik verilerin entegrasyonu ile geliştirilecek. Yapay zeka destekli bu sistem, vergi kaçakçılığını besleyen sahte belge kullanımını önlemek için önemli bir araç olacak. Üçüncü taraf idari verilerden daha etkin faydalanılarak vergi denetimlerinin doğruluğu sağlanacak.

Fiili denetimlerle vergi uyumu teşvik edilecek

Saha vergi denetimlerinin artırılmasıyla vergi denetimi algısının mükellefler arasında yerleşmesi sağlanacak. Böylece vergiye gönüllü uyum teşvik edilerek, kayıt dışı ekonominin boyutu küçültülecek. Dijital takip ve risk yaklaşımıyla vergi kaçakçılığı ve sahte belge kullanımı sürekli izlenerek, denetim faaliyetleri daha etkin bir hale getirilecek.

KİT yönetişim reformu

Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) alanında yapılacak yönetişim reformu ile hesap verebilirlik artırılacak, şeffaflık sağlanacak ve ticari hayatın gerekleri doğrultusunda faaliyetlerin sürdürülebilirliği hedeflenecek. KİT’lerin makroekonomik, sektörel ve sosyal politikalarla uyumlu bir şekilde faaliyet göstermesi için gerekli düzenlemeler hayata geçirilecek. Bu reformlar, OVP döneminde uygulamaya alınarak kamu maliyesinin sürdürülebilirliği desteklenecek.