Memura ikaz yazısı verilmesinin hukuki dayanağı var mı? İşte KDK kararı
Kamu Denetçiliği Kurumu bir memura verilen yazılı ikazın hukuki dayanağının olmadığını kayda geçirdi. Yazının özlük dosyasından çıkarılması ve idari işlemin geçmişe dönük olarak tüm sonuçlarıyla iptal edilmesi yönünde tavsiye kararı verildi.
Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), bir memurun yazılı ikazın özlük dosyasından çıkarılması talebine ilişkin yaptığı başvuruyu değerlendirdi ve önemli bir tavsiye kararına imza attı. Diğer adı Ombudsmanlık olan KDK, yazılı ikazın hukuki bir dayanağı olmadığını belirterek, idari işlemin tüm sonuçlarıyla iptal edilmesi gerektiğini kayda geçirdi.
İkaz Yazısının Hukuki Dayanağı Bulunmuyor
KDK’nın kararında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinde disiplin cezalarının açık bir şekilde tanımlandığına dikkat çekildi. Bu maddeye göre, en alt disiplin cezası olan "uyarma" cezasının, memurun görev ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesi şeklinde uygulanabileceği ifade edildi. Ancak, hukuki çerçevede, "yazılı ikaz" gibi ayrı bir ceza veya işlem türüne yer verilmediği vurgulandı.
Ayrıca, memura yönelik böyle bir yazının disiplin cezası niteliği taşımamasına rağmen, özlük dosyasına işlenmesinin memurun hukuki statüsünü olumsuz etkileyebileceği belirtildi. KDK, idarenin hukuka aykırı şekilde bu tür yazılarla memurların haklarını zedeleyemeyeceğinin altını çizdi.
Danıştay ve Anayasa Mahkemesi Emsal Kararları
KDK kararında Danıştay 12. Dairesi'nin 2007/4720 E., 2010/1065 K. sayılı kararı ile 2020/5194 E., 2021/991 K. sayılı kararlarına atıfta bulunuldu. Bu kararlarda, yazılı ikazın disiplin cezası niteliği taşımamasına rağmen, memurun özlük dosyasına işlenmesinin hukuki sonuçlar doğurabileceği ve hukuka aykırı olduğunun altı çizilmişti.
Anayasa Mahkemesi'nin 2015/13108 bireysel başvuru kararında ise benzer bir durum değerlendirilmiş; yazılı ikazın hukuki belirsizlik yarattığı ve memurların hukuki statüsünü etkileyebileceği belirtilmişti.
KDK’nın Tavsiye Kararı
KDK, başvuruyu değerlendirirken daha önce benzer konularda verdiği 2017/1645, 2021/13154, 2023/679, 2023/5641 ve 2023/5899 sayılı tavsiye kararlarını da dikkate aldı. Bu kararlarda, ikaz yazılarının hukuka uygun olmadığı tespit edilmiş ve ilgili idarelere işlemin geri alınması konusunda tavsiyede bulunulmuştu.
Geçmişe Dönük İptal Gerekliliği
İdare hukukuna göre, hukuka aykırı bir idari işlemin iptali, işlemin hiç tesis edilmemiş gibi tüm hukuki ve fiili sonuçlarını ortadan kaldırır. KDK kararında, bu çerçevede memura verilen yazılı ikazın hukuki dayanağı olmadığını ve işlemin geçmişe dönük olarak tüm sonuçlarıyla ortadan kaldırılması gerektiği vurgulandı.
Sonuç ve Değerlendirme
KDK, memura verilen ikaz yazısının hukuka aykırı olduğunu ve kanuni bir dayanağının bulunmadığını vurgulayarak, yazının memurun özlük dosyasından çıkarılması ve işlemin tüm sonuçlarıyla iptal edilmesi gerektiği yönünde tavsiye kararı verdi.
Bu karar, memurların hukuki güvencelerinin korunması açısından önemli bir emsal teşkil ederken, idarelerin disiplin hukuku uygulamalarında mevzuata uygun hareket etmelerinin önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
Bakmadan Geçme
