Nöbet tutma eylemine katılan öğretmene disiplin cezası hak ihlali sayıldı
AYM, sendika kararıyla gerçekleştirilen nöbet tutma eylemine katılan öğretmenlere uygulanan disiplin cezalarının, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını ihlal ettiği yönündeki iddiaları haklı buldu.
Anayasa Mahkemesi, Diyarbakır'da görev yapan öğretmenlerin sendika kararı doğrultusunda katıldığı nöbet tutma eylemi nedeniyle disiplin cezası alması konusunda verilen kararın, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı nı ihlal ettiğini tespit etti. Bölge idare mahkemesinin "benzer eylemler" kuralına dayanarak verdiği karar ise hukuki belirlilik ilkesine aykırı bulundu.
Somut Olay
Olay, 2015 yılında terörle mücadele kapsamında bazı ilçelerde ilan edilen sokağa çıkma yasaklarına ve eğitim faaliyetlerinin kesintiye uğramasına tepki olarak düzenlenen bir eyleme dayanıyor. Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (EĞİTİM-SEN) Diyarbakır şubeleri, çocukların yaşam ve eğitim hakkı konulu bir nöbet tutma eylemi düzenledi. Eyleme katılan öğretmenler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesi uyarınca disiplin cezası aldı.
Eyleme katılan öğretmenlerden biri olan Selahattin Alp , yaptığı konuşmada hükümeti eleştiren ifadeler kullanırken, diğer öğretmenler de yalnızca eyleme katılımları nedeniyle cezalandırıldı. İlk derece mahkemeleri, bu eylemlerin görevin yerine getirilmesi sırasında gerçekleşmediği gerekçesiyle disiplin cezalarını iptal etti. Ancak bölge idare mahkemesi, "benzer eylemler" kuralına dayanarak bu kararları kaldırdı.
Anayasa Mahkemesi Değerlendirmesi
Anayasa Mahkemesi, somut olayda uygulanan disiplin cezalarının kanunilik ve tipiklik ilkelerine uygun olmadığını belirterek, başvurucular lehine karar verdi. Mahkeme, aşağıdaki temel noktaları vurguladı:
Kanunilik İlkesi:
Bölge idare mahkemesinin, eylemler ile "benzer eylemler" kuralı arasında nasıl bir benzerlik kurduğunu açıklayamaması, hukuki belirliliği zedeledi.
Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı:
Nöbet tutma eyleminin kamu hizmetiyle ilişkisi olmadığı ve görev mahallinin dışında gerçekleştiği için, eylemin disiplin cezasına yol açacak nitelikte olmadığı sonucuna varıldı.
Orantılılık İlkesi:
Disiplin cezalarının, öğretmenlerin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı üzerinde caydırıcı bir etki yarattığı değerlendirildi. Bu durum, orantılılık ilkesine aykırı bulundu.
Önemli Vurgular
Anayasa Mahkemesi, sendikaların çekirdek faaliyet alanı na ilişkin açıklamalar yaparak, çocukların yaşam ve eğitim hakkı gibi konuların sendikaların temel faaliyet alanına girmediğini belirtti.
Bölge idare mahkemesinin farklı bir kanun maddesine göre sebep ikamesi yaparak çelişmeli yargılama ilkesine aykırı davrandığı da tespit edildi.
Bakmadan Geçme
