Ortalama ücretler, asgari ücret artışını 9 puan aştı
Ortalama ücret artışları, 2024 yılında asgari ücret zammını 9 puanla geride bıraktı ve sektörler arasında büyük farklılıklar görüldü.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2025 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için aralık başında toplanmaya hazırlanırken, 2024 yılına ilişkin ücret verileri dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, bu yıl asgari ücret zammı ocak ayında yüzde 49,11 ile sınırlı kalırken, ortalama ücretlerdeki artış yüzde 58,18 seviyesine ulaştı. Ortalama ücretler ile asgari ücret arasındaki makas, özellikle sağlık, bakım ve balıkçılık gibi bazı sektörlerde genişledi.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2023 yılının aralık ayında ortalama 23.490 TL olan prime esas kazançlar, 2024 yılı ağustos ayında 37.868 TL’ye yükseldi. Böylece yılın başına göre ortalama ücretlerde %58,18 oranında bir artış gerçekleşti. Aynı dönemde asgari ücret artışı ise %49,11'de kaldı. Ortalama ücretlerin asgari ücreti 9 puanla geride bırakması, ara zam uygulamalarının etkisini gözler önüne serdi.
Sektörler Arası Uçurum Dikkat Çekiyor
En yüksek ücret artışları, insan sağlığı hizmetlerinde %91,79, yatılı bakım hizmetlerinde %83,32 ve balıkçılık sektöründe %79,57 olarak kaydedildi. Öte yandan, bazı sektörlerdeki artışlar asgari ücret zammının altında kaldı. Elektrik ve gaz üretiminde %48,49, hukuk ve muhasebe faaliyetlerinde %48,21, hava yolu taşımacılığında %40,38 gibi oranlarla artış oranları sınırlı kaldı.
İnşaat Sektöründe Beklentiler Farklılaştı
Deprem sonrası inşaat işçisi ücretlerinin aşırı arttığı iddiaları gündeme gelirken, SGK verileri bu durumu doğrulamadı. 2023 yılında bina inşaatındaki brüt ücretlerin asgari ücretin %24 üzerinde olduğu, 2024 yılında ise artışla birlikte bu farkın %27’ye çıktığı belirtildi. Ancak yüksek kayıt dışılık oranlarının, gerçek durumu yansıtmadığına dikkat çekiliyor.
Uzun Vadeli Trendler
2006-2015 döneminde ortalama ücretler, asgari ücretin 1,9 katı veya üzerindeyken, bu oran 2024 yılında mart ayında 1,74, ağustos ayında ise 1,89 katı olarak ölçüldü. Ortalama ücretlerin asgari ücret karşısında tekrar güç kazandığı gözlense de makas hâlâ geçmiş yıllara kıyasla dar.
Ekonomi yönetimi, 2025 yılı için asgari ücret artışında hedef enflasyonu baz almayı planlarken, ekonomistler gerçekleşen enflasyona göre zam yapılması gerektiğini savunuyor. Ortalama ücret artışlarının asgari ücrete oranla daha yüksek seyretmesi, önümüzdeki dönemde ücret dengesi tartışmalarını yeniden gündeme taşıyabilir.