Rakamlarla alın size 125 milyarlık kaynak

Sözcü gazetesi yazarı Nedim Türkmen, köşe yazısında 125 TL'lik kaynağın nasıl sağlanacağını rakamlarla izah ediyor. Türkmen yazısının ilgili kısmında şu ifadeleri kullanıyor:

TAKİP VE DENETİM YAPILIYOR MU?

4857 sayılı İş Kanunu’nun 30’uncu maddesi gereğince; istihdamı zorunlu engelli kontenjanlarının takibi, aylık olarak düzenli biçimde Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri’nce yapılmak zorundadır. Engelli kontenjan açığı bulunan işverenlerle iletişime geçilerek, alınan engelli işgücü talepleri Kurumun internet sayfasında yayımlanıp, açık kalan kontenjanların kapatılmasını sağlamak İŞKUR ‘a yasa ile verilmiş bir görevdir. Kanun hükmü gereğince, işverenlerin engelli işçileri meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlü olmaları nedeniyle, işverenin talebine şartları tutarak başvuru yapan ve görüşmeye gelen engellileri işverenin uygun bulmayarak işe almaması veya engelli kontenjan açığı için talep vermeyerek yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda; işverenlere 4857 sayılı İş Kanunu’nun 101’inci maddesine istinaden, çalıştırmadığı her engelli  ve çalıştırmadığı her ay için Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nce idari para cezası (2024 yılı için 20.951- TL) uygulanmak zorundadır.

İŞKUR’un yasa ile kendisine verilen görevi yapıp yapmadığına bir bakalım. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın en son Nisan 2023’te yayımladığı Engelli ve Yaşlılık İstatistik Bültenine göre; Mart 2023 itibari ile özel sektör işyerlerinde çalıştırılan engelli sayısı 104.536 kişidir. Engelli çalıştırmak zorunda olan 50 veya üzeri işçi çalıştıran işyeri sayısı ve buralarda çalıştırılan toplam işçi sayısını gösteren aşağıdaki tabloya göre 7.058.341 çalışanın yüzde 3 ü olan 211.750 kişinin engelli olarak işe alınması gerekirdi.

Şimdi bir hesap yapalım. Rakamları zaman farklılıklarını da dikkate alarak yuvarlıyorum. Son 5 yılda, engelli olarak çalıştırılması gerektiği halde çalıştırılmayan 100.000 kişi için kesilmesi gereken idari para cezası tutarı ne olur?

Çalıştırılmayan engelli sayısını (100.000 kişi), 5 yıl yani 60 ay ile çarpacağız sonra da 20.951-TL ile çarpacağız. Yani 100.000*60*20.951-TL=125 milyar 706 milyon TL şirketlere kesilmesi gerektiği halde kesilmeyen idari para cezası var. Engelli çalıştırması gereken işyerlerinin bütün verileri elinizde, ilave bir çalışmaya da gerek yok. Görevinizi yapmak yerine nasihat ettiğiniz anlaşılıyor. Teftişlerin ana motivasyonu tabi ki sadece ceza kesmek olmamalı, rehberlik de önemli. Belirli bir büyüklüğün üzerindeki işyerleri için getirilmiş, sosyal devlet kavramının olmazsa olmaz bir özelliğini ifade eden engelli istihdamı konusunda ihmal, umursamama asla kabul edilemez. Yasal zorlama olmasa, şu anda engelli kontenjanından çalıştırılan 104.000 kişinin kaçına iş verilirdi acaba?

Tasarruf için, memurun yılda 2.6 milyar TL maliyeti olan servisine göz dikmek kolay. Alın size bir yıllık tasarruf planınız olan 100 milyar TL’den daha fazla ilave kaynak.