Sağlık çalışanları arasındaki iş barışı bozuldu mu?

Sağlık Liyakat-Sen Genel Başkanı Mehmet Demirel, sağlık çalışanları arasındaki döner sermaye farklarının giderek büyüdüğünü belirterek, bu durumun "eşit işe eşit ücret" ilkesini zedelediğini ve iş barışını ciddi şekilde tehdit ettiğini ifade etti. Demirel’in açıklamaları, sağlık çalışanları arasında büyüyen ekonomik ve sosyal adaletsizliklere ışık tuttu.

2003 yılından önce daha dengeli bir şekilde uygulanan döner sermaye sistemi, 2003 sonrası yapılan değişikliklerle büyük eşitsizlikler yaratmaya başladı. Demirel, örnek olarak, bazı unvanlar arasında 5 kat değil, 500 kat fark oluştuğunu vurguladı. Bu durumun, aynı odada aynı işi yapan personeller arasında bile devasa maaş farklarına yol açtığını belirtti.

Demirel açıklamasında, “Kadrosu hastanede olup bakanlık merkez teşkilatında çalışan personeller, hastane çalışanlarına göre çok daha düşük döner sermaye alıyor. Bu, sağlık çalışanları arasında ciddi bir adaletsizliğe yol açıyor ve iş barışını zedeliyor,” dedi. Özellikle V.H.K.İ (Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni) gibi unvanlarda çalışan personellerin, hastane ve bakanlık arasındaki ücret farkı sebebiyle büyük mağduriyetler yaşadığını ekledi. Bakanlık merkez teşkilatında görev yapan bir personel, meslektaşlarından 3000-3900 TL daha az kazanç sağlıyor.

Döner Sermaye Yönetmeliği Eleştirilerin Odağında

Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye Yönetmeliği'nin güncellenmesi gerektiğini vurgulayan Demirel, yönetmeliğin sağlık çalışanları arasındaki adaletsizliği büyüttüğünü ifade etti. Sağlık Müdürlükleri ile hastaneler arasında döner sermaye katsayılarının farklılık göstermesi, aynı unvanda görev yapan personeller arasında gelir uçurumlarına neden oluyor.

Örneğin, müdürlükte görev yapan bir teknik hizmetler personeli, hastanede çalışan meslektaşına göre daha düşük bir katsayı üzerinden ödeme alıyor. Demirel, bu durumun yalnızca ekonomik eşitsizliklere değil, iş yerinde huzursuzluğa da yol açtığını belirtti.

Sendikadan Bakanlığa Resmi Başvuru

Liyakatlı Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası (Sağlık Liyakat-Sen), Sağlık Bakanlığı’na resmi bir yazıyla başvuruda bulunarak sorunların çözülmesi adına somut adımlar atılmasını talep etti. Sendikanın Bakanlık Makamı’na sunduğu yazıda şu ifadelere yer verildi:

"2003 yılından öncesinde döner sermaye uygulamaları, sağlık çalışanları arasında daha dengeliydi. Ancak 2003 sonrası yapılan değişikliklerle bazı unvanlarda 500 kat fark oluştu. Bu farklar, eşit işe eşit ücret anlayışını sorgulatıyor ve iş barışını zedeliyor. Kadrosu hastanede olup bakanlık merkez teşkilatında çalışan personellerin düşük ödeme alması, adalet duygusunu ciddi şekilde sarsıyor."

Sendika, özellikle G.İ.H (Genel İdare Hizmetleri) kadrosunda çalışan, unvan ayrımı yapılmaksızın tüm personellerin mevcut ekonomik koşullar dikkate alınarak eşit şekilde değerlendirilmeleri gerektiğini belirtti. Bunun yanı sıra, döner sermaye katsayılarının 0,12-0,16 gibi oranlardan güncellenerek günümüz şartlarına uygun hale getirilmesi gerektiği vurgulandı.

Sağlık Çalışanlarının Haklı Talebi: Eşitlik ve Adalet

Demirel, sağlık çalışanlarının sadece ekonomik haklar için değil, mesleki saygınlıkları için de mücadele ettiğini ifade etti. "Mesai kavramı gözetmeksizin fedakârca çalışan sağlık çalışanları, iş barışını sağlayacak bir ücret politikası istiyor. Unvan ayrımı yapılmaksızın tüm personeller için adil bir sistem talep ediyoruz," dedi.

Liyakatlı Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası
Genel Merkezi
Sağlık Liyakat-Sen

Sayı: 321/26
Konu: Sağlık Çalışanlarının Mali Haklarının İyileştirilmesi Hakkında

BAKANLIK MAKAMINA

Bilindiği üzere; 2003 yılından öncesinde il sağlık müdürlüklerinin döner sermaye hesaplarından elde edilen gelirlerin belli bir yüzdelik dilimi Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatı havuz hesabında toplanarak merkez teşkilatı çalışanlarına kadro unvanları ve görev unvanları doğrultusunda pay edilirdi. Örneğin; "yardımcı hizmetler sınıfında çalışanlar aylık 1 TL döner sermaye alıyorsa, memurlar 2 TL, ebe-hemşire-sağlık teknisyenleri 3 TL, eczacılar-diș tabipleri 4 TL, doktorlar ve başhekimler 5 TL aylık döner sermaye almaktaydılar."

2003 yılı sonrasındaki yapılan döner sermaye değişikliklerinde bazı unvanlar da 5 katı değil 500 kat fark oluşmuştur.

Mevcut durum dikkate alındığında bakanlık merkez teşkilatında olan personeller taban, teşvik %20 sabit ödeme farkından faydalanamazken aynı odada aynı işi yapan, görevlerindeki ile bakanlıkta çalışan personeller kadrolarının bulunduğu yerden döner sermaye aldıkları için personeller arasında ciddi bir ücret farkı olmaktadır. Bu durum personeller arasında iş barışına da ciddi zarar vermektedir. Örneğin; "kadrosu hastanede olup da bakanlık merkez teşkilatında görev yapan 1. derece bir V.H.K.İ ortalama 1500-2000 TL taban teşvik ödeme ve 1800-1900 lira sabit ödeme farkı almaktadır." Toplamda oluşan 3000-3900 lira arasındaki bu fark ekonomik bir işe küçümsenecek bir tutar değildir.

Gözle görülür halde olan bu eşitsizlik sürekli dile getirilen eşit işe eşit ücret anlayışının sorgulanmasına sebep olmakta, kadrosu bakanlık teşkilatında olan personellerin ne suç kadrolarının merkez teşkilatında olmamaları mı? Sorusunu akla getirmektedir.

Ayrıca; döner sermaye sisteminin eksikliklerinden biri de Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye Yönetmeliği İl Sağlık Müdürlükleri ve Hastaneler için ortak yayımlanan bir yönetmelik olmasına rağmen teknik hizmetler sınıfı, programcı kadrosunda görev yapan personellere sağlık müdürlüklerinde 0,16 hastanelerde ise 0,32 katsayısından ödeme yapılmaktadır. Aynı yönetmeliğin içinde yer alan katsayılar bir defa tanımlanmasına rağmen ödeme hesaplamalarında net farklılık gösterdiği, müdürlük bünyesinde çalışan programcı kadrosundaki personellerin aynı unvanda hastanelerde görev yapan meslektaşlarından neden daha az döner sermaye aldığı sorgusunun konuları arasındadır.

2023 ve 2024 toplu sözleşmede hiç yer almayan, unutulan, haksızlığa uğrayan G.İ.H kadrosunda yer aldığı halde %20 ek ödemeden faydalanamayan Araştırmacılar, Eğitim Uzmanları ve APK uzmanı kadrolarının da, %20 sabit ek ödemesinden yararlandırılması yönünde çalışmalar yapılmalıdır.

Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye Yönetmeliği son güncel hali incelendiğinde pek çok branşta gerek görev yerinden kaynaklanan gerekse yakın branşlar arasında oluşan afaki farklılıklar gözlemlendiğinde mevcut durumda sağlık çalışanlarının iş barışının sekteye uğramasına sebep olmaktadır.

Yapılması gereken düzenlemelerin başında yardımcı, genel idari ve sağlık hizmetleri sınıfı personellerinin tavan katsayılarının artırılması ve ek ödeme oranlarının 0,12-0,16-0,37 gibi katsayıların günümüz ekonomik şartlarına uygun oranlarla revize edilmesi gerekmektedir.

Bu durumda sağlıkta iş ve ücret barışına ciddi zarar veren bu yönetmeliğin sağlık camiasında canla başla görev yapan "unvan ayrımı yapılmadan" tüm personellere günümüz ekonomik koşulları dikkate alınarak güncellenmesi yönünde çalışmaların yapılması gerekmektedir.

Sağlık hizmet sunumunda mesai kavramı gözetmeksizin büyük bir özveri ile görevlerini yapan sağlık meslek mensuplarının yaşadığı mağduriyetin giderilmesi noktasında atacağınız her adım için her bir meslek mensubu adına desteklerimiz için teşekkürlerimi ve hürmetlerimi sunarım.

Saygılarımla,

Mehmet DEMİREL
Sağlık Liyakat-Sen
Genel Başkan

 

---