Sayıştaya göre kamu kurumları dökülüyor

Sayıştay, 2023 yılında gerçekleştirdiği denetimlerde bakanlıklar, belediyeler ve düzenleyici kurumlar dahil toplam 566 kamu idaresinde önemli bulgulara ulaştı. Yapılan denetimlerde, 2022 yılında 7 bin 836 olan mevzuata aykırı işlem sayısının, 2023 yılında 8 bin 755'e yükseldiği kaydedildi. Bu durum, kamu kurumlarının mali yönetim ve iç denetim süreçlerinde ciddi sorunlar yaşandığını gösteriyor.

Sayıştay’ın raporuna göre, kamu idarelerinin yaklaşık yarısında iç denetim mekanizmasının sağlıklı çalışmadığı belirlendi. Denetimlerde toplam 8 bin 755 hata ve bulgu tespit edildi. Bunlar arasında 2 bin 226 adet mali tabloları etkileyen hata, 6 bin 216 mevzuata aykırı bulgu ve 273 adet mali yönetim ile iç denetime ilişkin hata yer alıyor. Raporda, özellikle kamu idarelerinin tahsis ettikleri veya tahsisli kullandıkları taşınmazlara ilişkin muhasebe kayıtlarında sıkça hatalar yapıldığına dikkat çekildi.

En Çok Rastlanan Hatalar

Rapor, kamu kurumlarının sıkça karşılaştığı hataların başında taşınmazlara dair muhasebe kayıtlarının yapılmaması veya hatalı yapılmasının geldiğini vurguladı. Diğer yaygın hatalar arasında yazılım, lisans ve telif hakkı gibi hakların muhasebeleştirilmemesi, maddi duran varlıkların amortismanlarının hatalı hesaplanması, tapu kayıtlarının mali tablolarda yer almaması, kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmaması ve hurdaya ayrılan varlıkların muhasebeleştirilmemesi yer alıyor.

Bilgi Paylaşımında Eksiklikler

Sayıştay, kamu kurumlarından doğru bilgi alamadığını da raporladı. 445 kamu kurumunda yapılan incelemelerde, 142'sinin tüm varlık ve yükümlülüklerini faaliyet raporlarında açıklamadığı belirlendi. Bu kurumlar arasında 14 genel bütçeli, 35 özel bütçeli, 70 belediye ve çeşitli diğer idareler bulunuyor. Ayrıca, 278 kamu idaresinin bütçe hedef ve gerçekleşmeleri arasındaki sapmaların nedenlerini açıklamadığı, 88 kamu kurumunun özel ödenek, dış proje kredisi ve bağış gibi kaynakları Sayıştay’a göstermediği tespit edildi.

Mevzuata Aykırı Harcamalar

Raporda, 19 kamu kurumunun mevzuata aykırı harcama yaptığı, 16 kurumun ise bütçe gerçekleşmelerinin gerçeği yansıtmadığı belirlendi. Bu durum, kamu mali yönetiminin şeffaflığı ve hesap verilebilirliği açısından ciddi endişelere yol açıyor. Sayıştay, bu sorunların giderilmesi için kamu kurumlarına daha fazla denetim ve izleme mekanizması geliştirilmesi gerektiğini önerdi.

Netice itibarıyla, Sayıştay’ın ortaya koyduğu bu tablo, kamu kurumlarının yönetiminde köklü değişiklikler yapılması gerektiğini gösteriyor. Mevzuata aykırı işlemler, mali yönetim eksiklikleri ve bilgi paylaşımındaki yetersizlikler, kamu sektöründe güvenilirliği zayıflatıyor. Bu durum, vatandaşların kamu hizmetlerine olan güvenini sarsarken, mali disiplinin sağlanması için de acil önlemler alınması gerektiğini ortaya koyuyor. Kamu kurumlarının daha şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde yönetilmesi, toplumun beklentilerinin karşılanması açısından büyük önem taşıyor.