Sosyal güvenlik sistemi EYT'nin etkilerini hâlâ atlatamıyor
Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesinin yarattığı dengesizlikler sosyal güvenlik sisteminde kalıcı etkiler bırakıyor.
Sosyal güvenlik sisteminde, geçen yıl Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle ortaya çıkan emeklilik dalgasının etkileri devam ediyor. 2023'teki EYT furyasının yarattığı dengesizlikler henüz düzeltilmezken, sigortalı çalışan sayısındaki artış yetersiz kalıyor.
Dünya gazetesinden Naki Bakır'ın haberinin ayrıntıları...
Aktif Sigortalı Sayısında Düşüş Devam Ediyor
Ocak-eylül döneminde aktif sigortalı çalışan sayısı 526 bin 7 kişi artarak 25 milyon 884 bin 29'a yükselse de, 2022 yılının sonundaki seviyesinin hâlâ 460 bin 205 kişi gerisinde. 2023 yılında, sigortalı sayısı 26 milyon 344 binden 25 milyon 358 bine düşerken, emekli sayısı 2 milyon 97 bin kişi artarak 16 milyon 547 bine ulaşmıştı. 2024’ün ilk dokuz ayında 785 bin 565 kişiye daha emeklilik aylığı bağlandı.
Aktif/Pasif Dengesindeki Bozulma Derinleşti
SGK verilerine göre, sosyal güvenlik sisteminde aktif/pasif dengesi tarihi dip seviyede seyrediyor. 2022 sonunda bir emekliye düşen sigortalı çalışan sayısı 2,01 iken, 2023 sonunda 1,66’ya, Eylül 2024 itibarıyla ise 1,65’e geriledi. Emekli sayısındaki artış özellikle özel sektör çalışanlarını kapsayan 4/a kategorisindeki sigortalılardan kaynaklandı. Eylül itibarıyla toplam 11 milyon 912 bin kişi yaşlılık aylığı alırken, bu sayı 2022’den bu yana 2 milyon 413 bin kişi arttı.
Kamuda Artış, Özel Sektörde Düşüş
Eylül 2024 itibarıyla aktif sigortalıların 19 milyon 192 bini eski SSK’lı, 3 milyon 50 bini BAĞ-KUR’lu ve 3 milyon 640 bini memurlardan oluşuyor. Özel sektörde sigortalı çalışan sayısı EYT sonrası düşüşünü sürdürürken, kamuda artış yaşandı. 2023 yılında özel sektördeki 4/a kapsamındaki çalışan sayısı 1 milyon 200 bin kişi azalırken, memur sayısı 366 bin kişi arttı.
SGK’nın Mali Dengesinde Büyük Açık
Ocak-eylül döneminde SGK’nın prim tahsilatı yüzde 99,8 artarak 1 trilyon 997 milyar liraya ulaşırken, emeklilere yapılan aylık ödemeler yüzde 91,1 artışla 1 trilyon 922 milyar lira oldu. Dokuz ayda SGK’ya merkezi bütçeden aktarılan kaynaklar ise yüzde 85,7 artarak 1 trilyon 102 milyar liraya çıktı. Kurumun toplam geliri 2 trilyon 861 milyar, gideri ise 2 trilyon 879 milyar lira olarak kaydedildi. Bu dönemde SGK açığı 17,6 milyar liraya geriledi, ancak mali denge üzerindeki baskı sürüyor.
Bakmadan Geçme
