Trafik kazalarında geçici iş göremezlik ödeneği: Kesinti ve rücu işlemi ayrıntıları

Trafik kazası nedeniyle geçici iş göremezliğe uğrayan sigortalılara ödenecek rapor parası, kazadaki kusur oranına göre kesintiye tabi tutuluyor. Sigortalının ve üçüncü kişilerin kusur derecelerine göre rücu işlemleri yapılmakta, kusurlu taraflar mali kayıplara uğruyor. Ayrıca alkollü veya ehliyetsiz araç kullanımı durumunda, ödenek kesintileri ve rücu işlemleri belirli oranlara göre uygulanıyor.

Karar gazetesinden Eyüp Sabri Demirci, sigortalıların trafik kazaları sonrası iş göremezlik ödeneklerinde uygulanacak kesinti ve rücu yöntemlerini ayrıntılı olarak kaleme aldı.

Trafik kazası sonucu geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) ve rücu işlemlerine ilişkin açıklamalar, bu ödeneğin nasıl hesaplanacağı ve kesinti ile rücu işlemlerinin nasıl yürütüleceğini netleştirdi. Sigortalıların geçici iş göremezliğe uğraması durumunda, rapor parası ve rücu işlemlerinin ayrıntıları belirlenmiş durumda.

Geçici iş göremezlik ödeneği, trafik kazasında geçici iş göremezliğe uğrayan sigortalılara iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içinde 90 prim gün sayısı bulunması kaydıyla verilmektedir. İş göremezliğin 3. gününden itibaren bu ödenek sağlanır. Eğer trafik kazası, sigortalının görevini yaparken veya işveren tarafından bir işte görevlendirildiği sırada ya da işverenin sağladığı taşıtla iş yerine gidiş ve geliş esnasında meydana gelmişse, kaza iş kazası olarak kabul edilir ve bu durumda sigortalıya iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından rapor parası ödenir.

Sigortalının trafik kazası sonrası aldığı istirahat raporu sonucunda, ödeneğinden kusur oranına göre kesinti yapılmakta ve kazada kusuru bulunan üçüncü kişilere kusur oranında rücu işlemi uygulanmaktadır. Kusur oranlarının tespiti mahkeme kararı veya SGK’nın denetim elemanları ve sigorta eksperlerinin raporları ile yapılır. Eğer bu tür bir tespit mevcut değilse, kaza tespit tutanağında "Asli kusurlu" ve "Tali kusurlu" olarak belirlenen oranlar dikkate alınır.

Rücu işlemlerinde, geçici iş göremezlik ödeneğinin kusur oranına tekabül eden kısmı, poliçe limiti dahilinde sigorta şirketinden talep edilir. Poliçe limiti aşan kısmı ise olaya sebep olan kişilerden talep edilir. Sigorta şirketinin ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde, ödeneğin kusur oranına tekabül eden kısmı yasal faizi ile birlikte olaya sebebiyet veren üçüncü kişiden talep edilir. Üçüncü kişinin ödeme yapmaması durumunda ise sigorta şirketi aleyhine hukuki takip başlatılır.

Ödeneğin kusur oranına göre hesaplanmasıyla ilgili bir örnek şu şekilde: 

Eğer sigortalıya, trafik kazasında geçici iş göremezlik ödeneği olarak toplam 12.000 TL hesaplanmışsa ve sigortalının tali kusurlu (2/8), üçüncü kişinin ise asli kusurlu (6/8) olduğu varsayılmışsa, hesaplama şu şekilde yapılır:
- Sigortalıya ödenecek miktar: 12.000 TL / 8 X 2 = 3.000 TL
- Kesinti yapılacak miktar: 3.000 TL / 3 = 1.000 TL
- Ödenecek net tutar: 12.000 TL - 1.000 TL = 11.000 TL
- Üçüncü kişiden rücu edilecek miktar: 11.000 TL / 8 X 6 = 8.250 TL

Başka bir senaryoda, sigortalının asli kusurlu (6/8), üçüncü kişinin ise tali kusurlu (2/8) olduğu durumunda:
- Sigortalıya ödenecek miktar: 12.000 TL / 8 X 6 = 9.000 TL
- Kesinti yapılacak miktar: 9.000 TL / 3 = 3.000 TL
- Ödenecek net tutar: 12.000 TL - 3.000 TL = 9.000 TL
- Üçüncü kişiden rücu edilecek miktar: 9.000 TL / 8 X 2 = 2.250 TL

Eğer sigortalının veya üçüncü kişinin alkollü veya ehliyetsiz araç kullanması gibi durumlarda, kesinti ve rücu işlemleri daha da değişmektedir. Örneğin, sigortalının alkollü araç kullanması nedeniyle kazanın meydana geldiği ve sigortalıya 10.000 TL geçici iş göremezlik ödeneği hesaplandığında, sigortalıya ödenecek miktar 5.000 TL olacaktır. Üçüncü kişinin alkollü araç kullanarak %100 kusurlu olması durumunda, 10.000 TL ödeneğin tamamı üçüncü kişiden talep edilir.

Bu düzenlemeler, trafik kazalarında geçici iş göremezlik ödeneğinin hesaplanması ve rücu işlemlerinin adil bir şekilde yürütülmesi için ayrıntılı bir sistem sunmakta.