Türkiye'nin ağır sanayisinde 79 yıl

KARABÜK (AA) - AHMET ÖZLER - Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından 3 Nisan 1937'de temeli atılan ülkenin ilk ağır sanayi fabrikası Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları (KARDEMİR), kuruluşunun 79. yılında yeni yatırımlarla ülke ekonomisine katkısını devam ettirmeyi hedefliyor.

Atatürk'ün, "Türkiye sanayileşecek ve sanayileşme ulusal bir nitelik taşıyacaktır. Modern Türkiye'nin endüstriyel atılımlarına öncülük edip temel oluşturacak entegre demir çelik tesisleri, en uygun yerde ve koşulda süratle kurulacaktır." sözüyle harekete geçilerek ülkenin ilk ağır sanayisini kurmak için 1925'te girişimlere başlandı.

Bu amaçla Avrupa'dan getirilen uzmanların ülkedeki madenleri incelemesi ve gerekli koşulların her yönüyle araştırılmasının ardından Türkiye'nin ilk entegre demir-çelik sanayisinin 13 haneli Karabük köyünde kurulmasına karar verildi.

İngiliz hükümeti ile imzalanan 2,5 milyon sterlinlik kredi anlaşmasına dayalı olarak yabancılara ihale edilip Karabük'teki Soğanlı ve Araç çaylarının arasında yer alan geniş çeltik tarlaları üzerinde 3 Nisan 1937'de dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından temeline ilk harcı konularak yapımına başlanan fabrika, 10 Eylül 1939'da ilk Türk demirini imal etti.

Başlangıçta Sümerbank'a bağlı bir müessese, daha sonra bağımsız bir iktisadi devlet teşekkülü durumuna gelerek "Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri Genel Müdürlüğü" adını alan fabrikanın, 5 Nisan 1994 tarihli ekonomik istikrar kararları çerçevesinde kapatılmasına karar verildi. Kamuoyunda oluşan tepkiler nedeniyle dönemin hükümeti tarafından özelleştirme kapsamına alınan fabrika 1995'te KARDEMİR AŞ'ye devredildi.

- Köy olan Karabük'e büyük katkı

ERDEMİR ve İSDEMİR gibi birçok ağır sanayinin kuruluşunu üstlendiği için "fabrikalar kuran fabrika" unvanını alan KARDEMİR, 79 yılın sonunda ülkenin en büyük ilk 50 sanayi kuruluşu arasında yerini aldı.

3 bin 820 kişinin istihdam edildiği fabrika, 13 hanelik Karabük köyünün bugün 260 bin nüfuslu bir kente dönüşmesini sağlayan en önemli faktör oldu.

KARDEMİR Genel Müdürü Uğur Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de çeltik tarımından çelik endüstrisine geçişin bundan tam 79 yıl önce Karabük'te kurulan fabrikada başladığını söyledi.

Karabük'te mütevazı şartlarla başlayan çelik üretiminin bugün önemli yere geldiğini anlatan Yılmaz, "Ulusların tarihlerinde dönüm noktalarını ve atılımlarını simgeleyen gelişmeler vardır. KARDEMİR ve Karabük, Türk ulusunun tarihinde işte bu dönüm noktalarını ve atılımlarını simgeler. KARDEMİR'de bugün yıllık üretim 2 milyon tonu aşmıştır. Dünya standartlarını yakalamış ve ürün çeşitliliği artmıştır. Yatırımlarımız, Karabük ve ülkemiz sanayisine çok büyük değer katacak." diye konuştu.