Asgari ücret ne kadar olacak? Kim ne diyor? İşte masadaki rakamlar

Türkiye'de milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren 2025 yılı asgari ücret zammı görüşmeleri öncesinde beklentiler ve talepler gündemin ilk sıralarında yer alıyor. İşçi ve işveren taraflarının talepleriyle birlikte, ekonomistler ve uluslararası kuruluşların önerileri de asgari ücretin geleceğini şekillendirecek faktörler arasında. Yıl sonu enflasyon oranı mı, yoksa hedef enflasyon mu dikkate alınacak sorusu hâlâ netlik kazanmış değil. IMF ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından önerilen %25'lik zam oranı tartışmaları alevlendirdi. İşçi sendikaları adaletli bir komisyon talep ederken, işveren tarafı zam oranının maliyetlerini aşırı artırmasından endişe ediyor.

Dünya gazetesinin ayrıntılı haberinin detayları...

İşçi Sendikalarından Adalet Çağrısı: Asgari Ücret, Yoksulluk Sınırının Altında Kalmamalı

İşçi sendikaları, Türkiye'de asgari ücretin en az 4 kişilik bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılayacak bir seviyede olması gerektiğine vurgu yapıyor. Türkiye İşçi Sendikası Konfederasyonu (Türk-İş) Başkanı Ergün Atalay, çalışanların "insan onuruna yakışır" bir yaşam sürmesini talep ediyor. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise asgari ücretin sembolik değil, milyonlarca işçinin hayatını şekillendiren gerçek bir ücret olduğunu belirtiyor. Çerkezoğlu, “Açlık sınırı bugün 20 bin liranın üzerindeyken, 17 bin liralık asgari ücret kabul edilemez. Gelir dağılımı daha da adaletsiz hale geldi” diyerek tepki gösteriyor.

HAK-İŞ Konfederasyonu Genel Başkanı Mahmut Arslan, asgari ücret komisyonunun tüm tarafların eşit temsil edildiği bir yapıya kavuşturulması gerektiğini savunuyor. Arslan'a göre mevcut komisyon yapısı adaletli değil ve genişletilmesi, katılımcı ve kapsayıcı bir yapıya dönüştürülmesi gerekiyor.

Ekonomistlerin Uyarısı: Enflasyon Oranları Dikkate Alınmalı

126 ekonomist, 2025 yılı için önerilen %25'lik zam oranının enflasyon oranlarını yeterince yansıtmadığını belirterek bu durumun sosyal açıdan kaygı verici olduğuna dikkat çekti. Ekonomistler, asgari ücretin belirlenmesinde gerçekleşen enflasyonun dikkate alınması gerektiğini savunuyor. Bu öneriler doğrultusunda, asgari ücretin yetersiz bir seviyede kalmasının ekonomideki gelir adaletsizliğini daha da derinleştireceği ifade ediliyor.

İşveren Tarafının Talepleri: Makûl Oran ve Vergi Düzenlemesi

İşverenler, asgari ücretteki artışların maliyetlerini aşırı artırmaması gerektiğini savunuyor. İş dünyasında yapılan tartışmalarda, asgari ücretin %25 ile sınırlı tutulmasının tercih edildiği görülüyor. Ücretlerin üretim maliyetlerini yükselteceği endişesini taşıyan işverenler, vergi dilimlerinde iyileştirme talep ediyor. Allservice Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Akyüz, “Asgari ücretin 25 bin 500 TL seviyesinde olması bekleniyor. Ancak bu düzeyde bir artış, özellikle hizmet ve üretim sektörlerinde iş gücü azaltma riskini beraberinde getirebilir” uyarısında bulundu.

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, asgari ücretin kur politikalarıyla uyumlu bir şekilde ele alınması gerektiğini belirtti. Ücret artışlarının yalnızca çalışanları değil, aynı zamanda işverenlerin rekabet gücünü de etkilediğine dikkat çeken Öksüz, "Enflasyon hedefleri doğrultusunda asgari ücret belirlenmeli" dedi.

Muhtemel Zam Senaryoları

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından önerilen %25'lik zam oranı, asgari ücretin 21 bin 250 TL'ye çıkabileceğini gösteriyor. Hükümetin Orta Vadeli Programı'ndaki (OVP) %41,5'lik enflasyon hedefi göz önünde bulundurulursa, asgari ücret 24 bin TL'yi aşabilir. Ekonomistlerin önerdiği %38'lik artış oranı ise asgari ücreti 23 bin 460 TL seviyesine çıkarabilir. Piyasa beklentileri doğrultusunda %45 zam yapılması halinde asgari ücretin 24 bin 650 TL olması öngörülüyor.

Muhalefet partileri ise asgari ücretin en az 30 bin TL olması gerektiğini savunuyor. İşçi sendikaları, bu miktarın altındaki bir asgari ücretin çalışanların yoksulluk sınırının üzerinde bir yaşam sürmesi için yeterli olmayacağını ifade ediyor.

Türkiye Avrupa'da Asgari Ücret Sıralamasında Gerilerde

Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında en düşük asgari ücrete sahip beşinci ülke konumunda. Makedonya, Arnavutluk ve Bulgaristan gibi ülkeler Türkiye'den daha düşük asgari ücrete sahip. 2013 yılında Avrupa'da Türkiye'den düşük asgari ücretli 14 ülke varken, bu sayı 2023 yılı sonunda yalnızca 4'e düştü. Türkiye'de iş gücünün %50'ye yakınının asgari ücret seviyelerinde çalıştığı göz önüne alındığında, mevcut asgari ücretle geçinmek zorunda kalan milyonlarca çalışanın hayat standartlarının iyileştirilmesi önem arz ediyor.

Sendikalar ve İşverenler Arasında Uzlaşma Arayışı

Asgari ücretin belirlenmesi sürecinde işçi sendikaları, hükümet ve işverenler arasında uzlaşmaya dayalı bir süreç yürütülmesi bekleniyor. KESK Eş Genel Başkanı Ayfer Koçak, “Asgari ücret, yalnızca çalışanların değil kamu emekçilerinin de hayatını etkiliyor. Asgari ücretin enflasyonla mücadele aracı olarak kullanılmasını kabul etmiyoruz” diyerek komisyon yapısının değişmesi gerektiğini belirtiyor. İşverenler ise yapılacak artış oranının OVP'deki enflasyon hedefleriyle uyumlu ve işverenler açısından sürdürülebilir olmasını talep ediyor.

2025 yılı asgari ücret zammı görüşmeleri Türkiye gündeminde geniş yankı uyandırırken, belirlenen yeni ücretin hem çalışanların yaşam koşullarını iyileştirmesi hem de işverenlerin maliyetlerini dengelemesi bekleniyor. Tüm tarafların taleplerinin dikkate alınacağı bu süreçte, adil bir ücret belirleme sürecinin Türkiye iş gücü piyasasında olumlu etkiler yaratması umut ediliyor.