Bakanlıktan memurların aile yardımına ilişkin kritik görüş

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından verilen 24/01/2023 tarihli görüşü ile üvey evlatlar için aile yardımı verilip verilmeyeceği konusundaki bir soruya verilen cevapla bu konudaki birçok soruna çözüm üretilmiştir.

Üvey çocuklar için memurlara çocuk yardımı verilir mi?

657 sayılı Kanuna tabi görev yapan bir personelin üvey çocuğu ile ilk evliliğinden olan ve velayeti annesinde olan çocuğu için çocuk yardımı verilir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 202 nci maddesinde; "Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.

Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500, çocuklarından herbiri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Dul memurların çocukları için yukarıdaki fıkralar hükmü uygulanır.

Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir.

Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir." hükmü, 205 inci maddesinde, "Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder." hükmü yer almaktadır.

Kapatılan Devlet Personel Başkanlığının bu konudaki görüşü nedir?

Mülga Devlet Personel Başkanlığının 29/1/2014 tarihli ve 285 sayılı görüş yazısında, "Çocuk için yapılan aile yardımı ödeneğinin boşanma halinde mahkeme kararında belirtildiği üzere ödenmesi gerekmektedir. Mahkemenin çocuğun bakımını bir tarafa bıraktığı ve yardımın oranına ilişkin karar vermediği durumlarda ise söz konusu yardımın çocuğun bırakıldığı tarafa yapılması gerektiği Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükmü uyarınca Aile Yardımı Bildirimi verilmesi halinde çocuk için verilen aile yardımı ödeneğinden faydalanılabileceği değerlendirilmektedir." denilmiştir.

Ayrıca, Danıştay 5. Dairesinin 25/6/2012 tarihli ve E:2009/536, K:2012/4817 sayılı kararında, "Kanunun 209. maddesinde sözü edilen aile yardımına müstehak çocuklar arasında, aynı Kanunun 202. maddesinin son fıkrasında yer verilen Devlet memurunun geçimini sağladığı üvey çocukları da bulunmaktadır. Kanun koyucu, aile yardımı ödeneğine müstahak çocukları belirlerken; öz-üvey ayrımı yapmamış, çocuk üvey de olsa, geçiminin Devlet memuru tarafından sağlanması halinde aile yardımı ödeneğine müstahak görmüştür." denilmektedir.

Bu itibarla, personelin üvey çocuğundan dolayı çocuk yardımı alabileceği, ilk eşinden olan ve mahkemece velayeti annesine bırakılan çocuk için ise yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde işlem tesis edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.