Belediye meclisi başkan ve üyelerine ödenecek huzur hakkı nasıl belirleniyor?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler genel Müdürlüğü mahalli idarelerden gelen personel konularına ilişkin sorulara cevap üretiyor. Bu kapsamda Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için ödenecek huzur hakkının nasıl ödeneceğini açıkladı. Genel Müdürlüğün verdiği görüşte şunlar kaydedildi:

"Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için ödenecek huzur hakkının hesabında 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 40 ıncı maddesinde öngörülen ilave ödeme dahil edilir mi?

5393 sayılı Belediye Kanununun 32 nci maddesinde, "Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20, 24 ve 25 inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez. ..." hükmü ile 39 uncu maddesinde, "Belediye başkanına nüfusu; a) 10.000'e kadar olan beldelerde 70.000, b) 10.001'den 50.000'e kadar olan beldelerde 80.000, c) 50.001'den 100.000'e kadar olan beldelerde 100.000, d) 100.001'den 250.000'e kadar olan beldelerde 115.000, e) 250.001'den 500.000'e kadar olan beldelerde 135.000, f) 500.001'den 1.000.000'a kadar olan beldelerde 155.000, g) 1.000.001'den 2.000.000'a kadar olan beldelerde 190.000, h) 2.000.001'den fazla olan beldelerde 230.000, Gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek ödenir. Nüfusu 50.001'den az olan il merkezi beldelerde bu ödeneğin hesaplanmasında (c) bendinde belirtilen gösterge rakamı esas alınır. ..." hükmü yer almaktadır.

Öte yandan, 31.12.2023 tarihli ve 32416 sayılı Resmi Gazete'de (Mükerrer) yayımlanan 7489 sayılı 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu eki K–Cetveli'nin “IV. DİĞER ÖDEMELER” bölümünün 10 uncu maddesi, "5393 sayılı Belediye Kanununun 39 uncu maddesinde yer alan göstergeler, 1/1/2024-31/12/2024 tarihleri arasındaki dönemde “2.280” rakamının eklenmesi suretiyle uygulanır.” hükmünü içermektedir.

Diğer taraftan, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 40 ıncı maddesinde, "...aylık ödenekleri 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan gösterge rakamları esas alınarak belirlenen belediye başkanları ile başkan yardımcılarına (haklarında 5393 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin üçüncü fıkrasının uygulanmasında dikkate alınmak üzere başkan vekilleri dahil); ..." hükmü bulunmaktadır. Ayrıca, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 40 ıncı maddesi, "... aylık ödenekleri 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan gösterge rakamları esas alınarak belirlenen belediye başkanları ile başkan yardımcılarına (haklarında 5393 2 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin üçüncü fıkrasının uygulanmasında dikkate alınmak üzere başkan vekilleri dahil); ... İlave ödeme, kapsamında bulunanlara sadece kendi unvanı esas alınarak ödenir ve mali hakları mevzuatı uyarınca en yüksek Devlet memuru veya başka bir unvan esas veya emsal alınmak suretiyle belirlenenler bakımından, diğer mevzuat uyarınca mali haklarının belirlenmesine esas ödeme unsurlarının kapsam veya hesabına dahil edilmez.

Bu ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan veya mali ve sosyal hakların tespitinde esas alınan aylık, ücret, zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye ve diğer herhangi bir ödeme unsurunun ya da ücret tavanının hesabında dikkate alınmaz.

Bu madde hükümleri, doğrudan veya başka bir ödemenin hesabında olmak üzere, tamamen veya kısmen mükerrer ödeme yapılmasına neden olacak şekilde uygulanamaz. Diğer mevzuatın bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz..." hükmünü içermektedir.

Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Buna göre ödenecek huzur hakkı için münhasıran "aylık brüt ödeneğe" atıf yapılmıştır.

375 sayılı KHK ile getirilen ilave ödeme ise belediye başkanlarının brüt ödeneğine ilave edilen farklı bir ödeme kalemidir. Bu itibarla, meclis ve komisyon toplantılarına katılan meclis başkan ve üyelerine ödenecek huzur hakkının hesabında 375 sayılı KHK'nın ek 40 ıncı maddesinde öngörülen ilave ödemenin dahil edilmesi mümkün değildir."