Çalışma izninde yabancı işçinin asgari ücretine indirim

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yabancı işçilerin çalışma izni değerlendirme kriterlerini güncelledi. 1 Ekim 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren düzenlemeler, özellikle işverenlerin talepleri doğrultusunda önemli değişiklikler içeriyor. Bu durum, hem işgücü piyasası hem de yabancı işçi istihdamı açısından geniş yankı bulacak.

Yeni düzenlemeler kapsamında, yabancı işçiler için belirlenen asgari ücret tutarları düşürüldü. Özellikle üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 6,5 katı olan tutar, 5 katına indirildi. Diğer yöneticiler içinse asgari ücretin 4 katı olan minimum ücret, 3 katına düşürüldü. Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacak yabancılar için belirlenen asgari ücret de asgari ücretin 3 katından 2 katına indirildi. Turizm sektörü gibi bazı alanlarda, daha önce 1,5 katı ile 2 katı arasında olan ücret tutarı, artık bir asgari ücret düzeyine eşitlendi.

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, bu durumu değerlendirirken, “Yabancı işçilerin ücretlerinin bu denli düşürülmesi, hem işverenler hem de sektör açısından ekonomik bir rahatlama sağlayabilir, ancak bunun uzun vadede iş gücü kalitesine etkileri göz önünde bulundurulmalıdır” diyor.

İstihdam Kriterleri Değişti

Yabancı işçi çalıştırmak isteyen işyerlerinde istihdam şartları da yeniden düzenlendi. Her bir yabancı işçi için en az 5 Türk vatandaşının istihdam edilmesi gerekliliği, son yıl net satış tutarı 50 milyon lira veya daha fazla olan işyerlerinde geçerli olmayacak. Böylece, bu işyerleri, istihdam şartı olmaksızın yabancı işçi çalıştırma imkânına sahip olacaklar.

Mali Yeterlilik Kriterinde Yenilikler

Yabancı işçi çalıştırabilmek için gerekli mali yeterlilik kriterlerinde de önemli değişiklikler yapıldı. Yeni kurulan veya halihazırda faaliyette olan işyerlerinde, yabancı işçi çalıştırmak için ödenmiş sermaye en az 500 bin lira, net satışların en az 8 milyon lira veya ihracatın en az 150 bin dolar olması gerekecek. Mali yeterlilik kriteri, 1 Ocak 2025'e kadar daha esnek bir şekilde uygulanacak.

Bilişim ve Teknoloji Sektörlerine Kolaylık

Bilişim sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde çalışacak uzmanlık gerektiren meslek sahipleri için istihdam ve mali yeterlilik kriterleri uygulanmayacak. Bu durum, bilişim sektörünün ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünü daha kolay temin etmelerine olanak tanıyacak.

Kıvanç, bilişim sektörü için getirilen bu esnekliği değerlendirirken, “Bilişim sektörü, Türkiye'nin geleceği için kritik bir alan. Burada nitelikli iş gücüne erişim sağlamak, ülkenin rekabet gücünü artıracaktır” şeklinde görüş belirtiyor.

Suriyeli Göçmenler ve Geçici Koruma

Suriyeli göçmenler, “geçici koruma” statüsü nedeniyle bu yeni düzenlemelerin dışında kalıyor. Ancak tarım hariç sigortalı bir işte çalışmak için çalışma izni alabiliyorlar. Bu durum, Suriyeli işçilerin Türkiye'deki istihdam durumunu ve haklarını etkileyen bir konu olarak öne çıkıyor.

Şirket Ortağı Yabancı için Yeni Kriterler

Yeni işyeri açan veya bir işyerine ortak olan yabancıların çalışma izni alabilmesi için, yabancının sermaye tutarının en az 500 bin lira ve ortak olduğu işyerinde payının en az %20 olması gerekecek. Ayrıca, bu işyerinde en az 5 Türk vatandaşının istihdam edilmesi de zorunlu kılınıyor.

Yabancı Çalışma İzinleri Artıyor

Son yıllarda yabancı çalışma izinlerinin sayısında belirgin bir artış gözlemleniyor. 2023 yılında Türkiye'de çalışma izni verilen yabancı işçi sayısı 239.835'e ulaştı. Yabancı işçilerin büyük çoğunluğunun Suriyeliler olduğu, bunu ise Ruslar ve Türkmenistanlıların takip ettiği görülüyor.

Kıvanç, bu artışı değerlendirirken, “Türkiye, nitelikli iş gücü açısından dışa bağımlı hale gelmeye başladı. Bu durum, hem ekonomik hem de sosyal açıdan çeşitli sorunlar yaratabilir” ifadelerini kullanıyor.