EXPO'nun 'assolisti' şakayık olacak
- Dünya botanik EXPO'sunun sembol çiçeği olarak belirlenen, yüksek rakım bitkisi şakayıkın açılış gününde çiçekli halde görülebilmesi için Antalya'nın Elmalı ilçesinde özel üretim yapıldı - Normal şartlarda doğal bir yayılış izleyen ancak etkinlik için 500 saksı içinde üretimi yapılan şakayıklar, açılışa çok az bir zaman kala EXPO alanına getirilecek - EXPO 2016 Antalya Peyzaj ve Bahçe İşleri Direktörü Dr. Gökok: 'Erken çiçek açmaması için şu anda alanımızda değil. Açılışa çok az bir zaman kala alana geçireceğiz. Şakayık bir anlamda etkinliğin assolisti'
ANTALYA (AA) - GÜÇ GÖNEL - Türkiye'nin ilk kez ev sahipliği yapacağı botanik EXPO'sunun sembol çiçeği olan Paeonia Turcica türündeki şakayıkın Antalya'nın sıcak ikliminde erken çiçek açmaması için açılışa çok az bir zaman kala alana getirileceği ve yaklaşık bir ay çiçekli halde görülebileceği bildirildi.
Birçok ülkede 'devlet bitkisi', 'kral çiçeği', 'saray bahçesi bitkisi' olarak yetiştirilen şakayık, Osmanlı İmparatorluğu'nda da Sultan 4. Mehmed tarafından doğadan toplattırılarak İstanbul'da Hasbahçe'ye diktirildi.
Anadolu şakayıklarının yolculuğu, İstanbul ile de sınırlı kalmadı. Önce İtalya'ya, ardından da Almanya'ya götürülen şakayık, son olarak ulaştığı Hollanda'da ıslah edildi.
Bugün ıslah edilmiş farklı renklerde çeşitleri bulunan yumru köklere sahip şakayık, Türkiye'nin değişik yörelerinde 'Kame', 'Tombak', 'Bocur', 'Atlas', 'Guguk', 'Kan Çiçeği', 'Dağ Gülü' gibi isimlerle biliniyor.
Antalya, Burdur ve Denizli'nin yüksek kesimlerinde yetişen şakayık türü ise 'Paeonia Turcica' olarak adlandırılıyor.
İsminin içinde 'Türk' kelimesi geçen, tamamen Anadolu topraklarına özgü Paeonia Turcica, kapılarını 22 Nisan'da açmaya hazırlanan EXPO 2016 Antalya'nın da sembol çiçeği.
- Ticareti yapılamıyor
EXPO 2016 Antalya Peyzaj ve Bahçe İşleri Direktörü Dr. Ece Gökok, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sembol olarak belirlenen şakayık türünün ticarete konu olan ya da üretimi yapılan bir tür olmadığının altını çizdi.
Bu şakayık türünün Antalya, Burdur ve Denizli illerinin yüksek rakımlarında doğal bir yayılış gösterdiğine değinen Gökok, Antalya'da Konyaaltı ilçesine bağlı Hisarçandır Mahallesi'ne gidenlerin, Paeonia Turcicaları doğal ortamlarında görebileceklerini ifade etti.
Hisarçandır'daki üreme alanının çevresinin tellerle çevrildiğini ve sembol şakayık çiçeğinin doğal üreme alanının koruma altına alındığını belirten Gökok, 'Bu bitkiler soğanlı ve yumrulu olduğu için üzerine basılmasından etkilenebiliyor. O yüzden kontrollü bir ziyaret istiyoruz. Geleceğe aktarmayı istiyorsak bu doğal yayılış alanını korumak durumundayız. Alanın girişinde açıklayıcı bilgilerin olduğu bir de tabelamız var.' dedi.
- Sıcaktan etkilenmemeleri için Elmalı'ya taşındılar
Gökok, EXPO 2016 Antalya'nın açılışında sembol şakayık türünü çiçekli şekilde göstermek için de bir çalışma yaptıklarına değinerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Sembol çiçeği belirledikten sonra bununla ilgili bir üretim çalışması yapıldı. Elmalı'daki Batı Akdeniz Orman Araştırma Enstitüsü ve Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkezi Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle üretim projesi yürütüldü ve Elmalı'da, Sedir Araştırma Ormanı'nda 500 saksı şakayık üretildi. Erken çiçek açmaması için şu anda alanımızda değil. Açılışa çok az bir zaman kala alana geçireceğiz. Şakayık bir anlamda etkinliğin assolisti. En son o gelecek, kısa bir süre sergilenebilecek. Çiçeklenme dönemi tamamlandığı zaman saksıları geri götüreceğiz. Çünkü 6 ay boyunca bu bitkinin çiçekli kalması söz konusu değil. Fakat açılıştan sonra, mayıs ayı ortasına kadar rahatlıkla çiçekli olarak görülebilecek.'
Dikilen şakayıkların Antalya'nın sıcak iklimi nedeniyle erken çiçek açmaya başladığını belirten Gökok, alana daha önce getirilen farklı şakayık türlerindeki 200'e yakın saksıyı da sıcak havadan etkilenerek açmamaları için Elmalı ilçesine taşıdıklarını anlattı. Bunların da açılış sırasında Antalya'ya getirileceğini ifade eden Gökok, 'Toplam 5 türde 3 bin şakayık bitkisi alanda sergilenecek.' dedi.