Görevden uzaklaştırılanların maaşları ve yapılacak kesintiler

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü mahalli idarelerin personele yönelik sorularına cevap üreterek yol ve yön göstermektedir. Bu çerçevede aşağıda görevden uzaklaştırlan memurların maaşları ve maaştan yapılan kesintilere soru cevap şeklinde yer verilmiştir.

Görevden uzaklaştırılan memurların maaşları ve yapılacak kesintiler

Hakkında yürütülmekte olan çeşitli yargılamalardan dolayı görevden uzaklaştırma tedbiri uygulanan personelin tedbir kararı devam etmesine rağmen emeklilik ile yıllık izin talebinde bulunması halinde ne yapılacağı, kesilen maaşın 1/3'lik kısmı ile sosyal denge tazminatının tarafına ödenmesini mümkün müdür?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun; “Görevden uzaklaştırma” başlıklı 137'nci maddesinde; “Görevden uzaklaştırma, Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek Devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir. Görevden uzaklaştırma tedbiri, soruşturmanın herhangi bir safhasında da alınabilir.” hükmü, “Ceza kovuşturması sırasında görevden uzaklaştırma” başlıklı 140'ıncı maddesinde, “Haklarında mahkemelerce cezai kovuşturma yapılan Devlet memurları da 138'inci maddedeki yetkililer tarafından görevden uzaklaştırılabilirler.” hükmü yer almaktadır.

Yine bu kanunda Görevden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurların hak ve yükümlülüğü, tedbirin kaldırılması halinde yapılacak işlemler ile memurun göreve tekrar başlatılması zorunlu olan haller açıklanmıştır.

Diğer taraftan, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15'inci maddesinde, “Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü bulunmaktadır.

Ayrıca, Sayıştay 1. Dairesinin 18/12/2018 tarihli ve K.10730 nolu Kararında, “657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Görevden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurların hak ve yükümlülüğü” başlıklı 141'inci maddesindeki; “Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. …” hükmü esas alınarak söz konusu tazminatın ödenmesi mümkün değildir. Çünkü sosyal denge tazminatının dayanağı 657 sayılı Kanun değil; 375 sayılı KHK ve 4688 sayılı Kanun ile bu KHK ve Kanuna istinaden düzenlenen “Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi”dir.” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri incelendiğinde ilgili personelin; 1-Görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan, gözaltına alınan veya açığa alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi, göreve tekrar başlatılmaları halinde ise aylıklarının kesilmiş olan üçte biri ödenir.

2-Görevden uzakta geçirilen süre göreve dönüş sonrasında kanunda belirtilen şartların sağlanması halinde kademe ilerlemesinde veya derece yükselmesinde değerlendirilir.

3- Emeklilik şartlarının sağlaması durumunda Devlet memurlarına tanınan bir hak olarak emeklilik talebinde bulunulabilir.

4- Yıllık izin memura tanınan bir hak olup görevden uzaklaştırılan dönemde bu haktan yararlanılabilinir.

5-Sosyal denge tazminatının sosyal denge sözleşmesi ile belirlendiği, kapsama dahil personele her ay aylıkları ile birlikte ödendiğinden ilgili sendika arasında yapılan sosyal denge sözleşmesinde görevden uzaklaştırılan personele sosyal denge tazminatının ödenip ödenmeyeceği konusunda hüküm olması halinde bu hükmün uygulanması gerekir.