Hakan Fidan nükleer savaş riskini işaret ederken Resmi Gazete'de kritik karar yayımlandı

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın 30 Kasım 2024 tarihinde Ortadoğu ve Asya Pasifik bölgesindeki silahlanma artışı ve nükleer savaş tehlikesine dikkat çekmesinin ardından, bugün Resmi Gazete'de yayımlanan Nükleer Düzenleme Kurumu Kararı, ülkenin nükleer güvenlik alanındaki önemli bir adımı işaret ediyor. Karar, nükleer tesislerdeki operasyonel güvenliği sağlamak ve nükleer enerjinin kullanımıyla ilgili personel yeterliliğini artırmak amacıyla bir dizi düzenlemeyi içeriyor.

Reaktörlerde Güvenlik Önlemleri Artırılacak

26 Kasım 2024 tarihli karara göre, özellikle araştırma reaktörlerinde bir operatörün bulunmaması durumu söz konusu olduğunda, güvenlik önlemleri yeniden değerlendirilecek. Araştırma reaktörlerinin tasarımı, yakıt tipi, reaktivite kontrolü, termal güç, nötron akışı, güvenlik sistemleri gibi temel nitelikler göz önünde bulundurularak, reaktörün güvenlik açığı olup olmadığı tespit edilecek. Kurum, benzer araştırma reaktörleriyle karşılaştırmalar yaparak, olası güvenlik risklerini belirleyecek ve bu riskleri nasıl minimize edebileceği konusunda bir rapor hazırlanacak. Bu raporun ardından, belirlenen güvenlik önlemleri kurum tarafından değerlendirilecek ve uygun görülmesi durumunda uygulamaya konulacak.

Personel Eğitimine Yönelik Düzenlemeler

Nükleer Düzenleme Kurumu, araştırma reaktörlerinde çalışan personelin yeterliliğini artırmak adına yeni eğitim düzenlemeleri getirdi. Eğer işletici personel daha önce yetkilendirilmişse ve gerekli koşullar sağlanıyorsa, bu personelin uygulamalı eğitimlerinin ve yeterlik sınavlarının araştırma reaktörlerinde gerçekleştirilmesine karar verildi. Bu durum, pratikte eğitim süreçlerinin daha verimli ve güvenli hale gelmesine olanak tanıyacak.

Ayrıca yurt dışında alınan uygulamalı eğitimlerin, yazılı sınavları başarılı bir şekilde geçtikten sonra yapılabileceği belirtiliyor. Yazılı sınavda başarılı olan personel, ardından uygulamalı eğitime katılacak ve bu süreci tamamladıktan sonra uygulamalı yeterlik sınavına tabi tutulacak. Bu prosedür, nükleer enerji alanındaki personelin yüksek standartlara sahip olmasını sağlayacak.

Uygulamalı Eğitim İçin Esneklik

Kararda, uygulamalı eğitimin ve yeterlik sınavlarının farklı reaktörlerde yapılabilmesine olanak tanınması da önemli bir yenilik olarak öne çıkıyor. Eğer personel, uygulamalı eğitimini başka bir araştırma reaktöründe almak istiyorsa, bunun için gerekli düzenlemeler yapılacak. Yeterlik sınavlarının uygulamalı aşaması için kurulacak sınav komisyonunun oluşturulması ve bu komisyonun faaliyetlerinin nasıl yönetileceği Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından belirlenecek.

Uluslararası Güvenlik Standartlarına Uyum

Bu karar, yalnızca Türkiye'nin nükleer tesislerinde güvenliği sağlamayı değil, aynı zamanda ülkenin uluslararası düzeydeki güvenlik standartlarına da uyumunu pekiştirmeyi amaçlıyor. Nükleer enerji alanında uygulanan yeni düzenlemeler, güvenlik açığı risklerini ortadan kaldırarak, potansiyel terörist saldırı ve kazaların önüne geçilmesini hedefliyor. Ayrıca, nükleer enerji kullanımının yayılmasının kontrol altına alınmasında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Bu düzenlemeler, Türkiye'nin nükleer güvenlik alanında daha şeffaf, denetlenebilir ve hesap verebilir bir sisteme geçiş yapmasına olanak tanıyacak. Ayrıca, nükleer teknolojinin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde daha güvenli bir şekilde kullanılması için gereksinimleri belirleyecek ve ülkenin enerji politikasını şekillendirecek.

Yeni Düzenlemelerin Gelecekteki Etkileri

Bu kararın, Türkiye'nin nükleer enerji alanında karşılaştığı riskleri yönetme yeteneğini artıracağı ve ülkenin nükleer güvenlik alanındaki uluslararası itibarını güçlendireceği öngörülüyor. Karar, ayrıca bölgedeki diğer ülkelerle işbirliği süreçlerine de katkı sağlayacak, Türkiye'nin nükleer enerji kullanımı konusunda küresel düzeydeki sorumluluklarını yerine getirmesini pekiştirecektir. Nükleer Düzenleme Kurumu'nun aldığı bu karar, Türkiye'nin güvenli, sürdürülebilir ve uluslararası normlara uygun bir nükleer enerji politikasına doğru adım attığının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Nükleer enerji ve güvenlik alanındaki bu yeni düzenlemeler, hem iç hem de dış politika açısından kritik bir dönemeçtir. Bu kararın uygulamaya girmesiyle birlikte, Türkiye'nin nükleer güvenliği sağlamada daha sağlam bir temele sahip olacağı ve uluslararası güvenlik standartlarıyla uyumunun pekişeceği bekleniyor.

Hakan Fidan'ın açıklamaları

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 30 Kasım 2024'te Ortadoğu ve Asya Pasifik'teki nükleer savaş tehlikesini işaret etmişti.

Bakan Fidan, TRT World Forum 2024'te yaptığı konuşmada, Orta Doğu ve Asya Pasifik bölgesindeki silahlanmanın artışına dikkat çekerek, bu gelişmelerin dünyayı büyük bir nükleer savaş tehlikesine sürükleyebileceğini ifade etti. Fidan, "Bu, dünyayı bir uçurumun kenarına, hatta nükleer savaş tehlikesine getirebilir" diyerek, silahlanma yarışının uluslararası güvenlik mimarisini zayıflattığını vurguladı. Ayrıca, teknoloji odaklı politikaların güvenlik tehditlerini artırdığına dikkat çekerek, yapay zeka ve siber güvenlik sistemlerinin de tehdit algısını yükselttiğini belirtti.

Fidan, küresel güvenliği tehdit eden başka bir sorunun ise Rusya-Ukrayna Savaşı olduğunu dile getirerek, bu savaşın tırmanışının nükleer tehditleri daha da yakınlaştırdığını söyledi. Kitle imha silahlarının yayılmasının engellenmesi gerektiğini ifade eden Fidan, bu silahların terör örgütleri tarafından istismar edilebileceği uyarısında bulundu. Türkiye'nin barış müzakerelerini kolaylaştırmak için çaba sarf ettiğini belirten Fidan, küresel adaletin sağlanması ve savaşların sona erdirilmesi için uluslararası toplumun birleşmesi gerektiğini vurguladı.