İşçi hakları ile ilgili 5 kritik bilgi

İşverenler, mevzuattaki boşluklardan yararlanarak çalışanların haklarını kısıtlayabiliyor. Çalışanların bu duruma karşı alabileceği önlemleri artırmak amacıyla, eksik bordro, sigortasız işçi çalıştırma, tazminatı sıfırlama, izin kullandırmama ve mesai ödememek gibi konularda dikkatli olmaları önem taşıyor. Bu süreçte ALO 170 gibi resmi kanallara başvurmak, belgeleri saklamak ve haklarını talep etmek için gerekli adımları atmak kritik bir rol oynuyor. Haklarınızı korumak için bilinçli olmanız ve gereken önlemleri almanız büyük önem taşıyor. sgkrehber.com'un haberinin ayrıntıları....

1. Eksik Bordro:

Gerçek maaşlar, bordroya yansıtılmayarak çalışanlar asgari ücretten gösterilmektedir. Kalan miktarlar elden ödeniyor. Bu durum, işverenin hem devletten vergi primini kaçırmasına hem de işçinin geleceğinden çalmasına neden oluyor. İleride alacağınız tazminat ve emekli maaşınız bu yüzden azalıyor. Eğer "İşimi kaybetmeyeyim" düşüncesindeyseniz, ALO 170'e şikayet edebilirsiniz. Ayrılmayı göze alıyorsanız, haklı fesihle tazminatınızı talep etmek için noteri kullanın. Tazminatınızı bordroda yazan miktardan değil, gerçek maaşınızdan hesaplatın. Gerçek maaşınıza dair belgeleri saklamayı unutmayın.

2. Sigortasız İşçi:

Türkiye'de her çalışanın SGK'ya bildirilmesi yasal bir zorunluluktur. Ancak bazı patronlar, "işsizlik korkusunu" kullanarak çalışanlarına sigorta yapmamaktadır. Bu durumda, hem emeklilik hem izin hem de tazminat hakkınız kaybolur; ayrıca sağlık hizmetlerinden yararlanamazsınız. Durumunuzu mutlaka SGK'ya bildirin. Bunun için ALO 170'i arayabilirsiniz. Sigortanızın yapılıp yapılmadığını ve primlerinizin yatırılıp yatırılmadığını e-devlet aracılığıyla kontrol edin. İşe girerken sigorta şartı koşun ve sözleşme imzalayın. Sigortasız çalışmaya asla razı olmayın. Eğer sigortasız çalışmaya mecbur kalırsanız, iş yerinde çalıştığınızı ispat edecek tüm belgeleri saklayın.

3. Tazminatı Sıfırlama:

Taşeron işçilerde sıkça görülen bir başka yöntem, işverinin işçiyi 11. ayda işten çıkmış gibi gösterip 1. ayda yeniden giriş yapmasıdır. Böylece 12 ayı dolduramayan işçi ne tazminat ne de izin hakkına sahip olabiliyor. Sigorta işlemlerinizi e-devlet üzerinden takip ederek giriş çıkış yapılıp yapılmadığını kontrol edin. Eğer böyle bir işlem varsa, durumu Çalışma Bakanlığı'na bildirin. Giriş çıkış yapmış olsalar bile tazminatınız ilk işe girdiğiniz tarihten itibaren hesaplanır.

4. İzin Kullandırmama:

Her işçinin kıdemine göre izin hakkı vardır ve bu hak devredilemez ya da yok sayılamaz. Ancak birçok işveren, işçinin iznini kullandırmamakta veya eksik kullandırmaktadır. İzne çıkarken bunu mutlaka belgeleyin ve izin kağıtlarının bir nüshasını saklayın. İleride işten ayrıldığınızda kullanmadığınız izin paralarını o günkü brüt maaş üzerinden alabilirsiniz. Ödenmezse, bu belgelerle dava açarak hakkınızı arayabilirsiniz.

5. Mesaî Vermeme:

Haftalık çalışma süresi 45 saattir. Bu saati aşan kısımlar, yüzde 50 fazlasıyla ödenmelidir. Ancak birçok şirket, bu durumu göz ardı etmektedir. Mesailerin ve diğer ücretlerin ödenmemesi, işçi için haklı fesih sebebidir ve tazminat gerektirir. Bu durumda noter aracılığıyla ihtarname gönderebilirsiniz. Ücret ve diğer alacaklar için zaman aşımı süresi 5 yıldır.