Kamu Denetçiliği Kurumundan geçici görevlendirmelerle ilgili kritik karar

Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğünde Eğitim Müfettiş Yardımcısı olarak görev yapan kamu görevlisinin eşinin Gebze Kadın Kapalı Ceza ve İnfaz Kurumuna atanması nedeniyle aile birliği mazereti nedeniyle eşinin tayin talebinin reddedilmesi karşısında Kamu Denetçiliği Kurumu yapılan başvuruyu yerinde buldu.

Kamu Denetçiliği Kurumu yaptığı değerlendirmede,müfettiş yardımcılarının geçici görevlendirmesi ile ilgili mevzuatta herhangi bir kısıtlama olmadığı, hatta Bakanlığın onayı ile geçici görevlendirmenin yapılabileceği açıkça düzenlendiğinden, idarenin yönetmeliğin farklı bir hükmünü gerekçe göstererek ilgilinin talebini reddetmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu değerlendirmiştir.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK)

SAYI : 2024/3357-S.24.5294

BAŞVURU NO : 2024/1523

KARAR TARİHİ : 25/03/2024

TAVSİYE KARARI

BAŞVURAN :

BAŞVURUYA KONU İDARE : MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

BAŞVURUNUN KONUSU : Geçici görevlendirme talebi hakkındadır.

BAŞVURU TARİHİ : 27/01/2024

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Başvuran, Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğünde Eğitim Müfettiş Yardımcısı olarak görev yaptığını, eşinin Gebze Kadın Kapalı Ceza ve İnfaz Kurumuna atandığını, aile birliği mazereti nedeniyle eşinin tayin talebinde bulunduğunu ancak idarenin reddettiğini, kendisinin de aile birliği mazereti nedeni ile Gebze İlçesine geçici görevlendirilmesini talep ettiğini, ancak bu talebinin reddedildiğini aile birliğinin sağlanamadığını, bir yaşında çocuğu ile birlikte eşinin Gebze ilçesinde kaldığını belirterek geçici görevlendirmesinin yapılmasını talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2. Milli Eğitim Bakanlığın tarafından gönderilen 22.02.2024 tarihli ve - - sayılı cevabi yazısında özetle, Başvuranın Kocaeli İli Gebze Çolakoğlu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğretmeni olarak görev yapmakta iken kararname ile Diyarbakır Millî Eğitim Müdürlüğüne eğitim müfettiş yardımcısı olarak atandığı ve 16.02.2023 tarihinde görevine başladığı, ilgilinin yer değişikliği talebinin gerçekleştirilemeyeceği hususunda Bakanlığın Teftiş Kurulu Başkanlığının görüş yazısı alınarak görev ili olan Diyarbakır İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bilgi verildiği, "Dostane Çözüm" kapsamında ilgilinin durumu değerlendirildiğinde atama iş ve işlemleri İlgi (a) Yönetmelik'in "(2) Başvuruda bulunanların atamaları tercihleri de dikkate alınarak yarışma sınavı puan üstünlüğüne göre yapılır. Puan yetersizliği nedeniyle tercihlerine atanamaması halinde, Bakanlıkça uygun görülen bir ile atanmak istediklerini belirtmiş olanların atamaları bilgisayar kurası ile yapılır. Bakanlıkça uygun görülen bir ile atanmak istediklerini belirtmeyenlerin atamaları yapılmaz ve bunlar atama haklarından feragat etmiş sayılırlar." hükmü doğrultusunda eğitim müfettiş yardımcılığı adaylarının tercihleri alınarak gerçekleştirildiği, Yönetmelik kapsamında yapılan duyuru ve belirlenen kontenjan dahilinde tercihlerine atanan ilgilinin anılan Yönetmelik'in "Eğitim müfettiş yardımcılarının yer değiştirmesi" başlıklı 38 inci maddesinde; "(1) Eğitim müfettiş yardımcılarının eğitim müfettişliğine atanana kadar bulundukları aynı ilde görev yapmaları esastır." hükmü çerçevesinde yer değişikliği isteği yönünde herhangi bir işlem yapılamadığı İfade edilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT

3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının; 3.1. “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında, “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”

3.2. “Ailenin korunması ve çocuk hakları” başlıklı 41 inci maddesinde “Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar. (Ek fıkra: 7/5/2010-5982/4 md.) Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. (Ek fıkra: 7/5/2010-5982/4 md.) Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır.”

4. 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu'nun “Kurumun Görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”

5. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliğinin “Eğitim müfettişi ve eğitim müfettiş yardımcılarının görev ve yetkileri” başlıklı 53 üncü maddesinin 2. Fıkrasında “Eğitim müfettişi ve eğitim müfettiş yardımcılarının Bakanlık merkez ve taşra teşkilatındaki geçici görevlendirmelerinde Bakanlığın onayı aranır.”

IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN'IN KAMU BAŞDENETÇİSİNE ÖNERİSİ

6. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; Tavsiye Kararı Önerisi hazırlanmıştır.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

7. Kurumumuza yapılan başvuruda bulunan başvuranın eşinin Gebze İlçesinde görev yapması nedeni ile geçici görevlendirme suretiyle Kocaeli İline geçici görevlendirmesini talep etmektedir.

8. İdare tarafından gönderilen belgelerde ilgili Yönetmeliğin "Eğitim müfettiş yardımcılarının yer değiştirmesi" başlıklı 38 inci maddesinde; "(1) Eğitim müfettiş yardımcılarının eğitim müfettişliğine atanana kadar bulundukları aynı ilde görev yapmaları esastır." Hükmüne dayanarak başvuranın müfettiş yardımcılığı döneminde başka bir İle gönderilmesinin mümkün olmadığı belirtilmiştir.

9. İlgili dosya kapsamı incelendiğinde başvuranın henüz müfettiş olarak atamasının yapılmaması nedeni ile başka bir ile atamasının yapılamayacağının belirtildiği, bu nedenle de aile birliği mazereti nedeniyle nakil talebin reddedildiği görülmektedir. Fakat, T.C Anayasasının 41 inci maddesinde “Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.” denilmektedir. Dolayısıyla ilgili Anayasa hükmü gereğince başvuranın aile birliği mazeretinin gözetilmesi gerekmektedir.

10. Başvuranın geçici görevle Kocaeli İline görevlendirme talebini de idarenin Yönetmeliğin “Eğitim müfettiş yardımcılarının yer değiştirmesi" başlıklı 38 inci maddesini esas alarak reddettiği anlaşılmaktadır. Fakat aynı yönetmeliğin 53 üncü maddesinde “Eğitim müfettişi ve eğitim müfettiş yardımcılarının Bakanlık merkez ve taşra teşkilatındaki geçici görevlendirmelerinde Bakanlığın onayı aranır.” düzenlemesine yer verilerek müfettiş yardımcılarının da geçici görevlendirmesinin yapılabileceği açıkça düzenlenmiştir.

11. Bilindiği üzere hizmet ihtiyacı doğması nedeni ile personelin de rızası alınarak Kurumlar arası ya da Kurum içi taşra ve merkezde de geçici görevlendirmeler yapılabilmektedir. İdarenin göndermiş olduğu cevapta Kocaeli İlinde müfettiş yardımcılığı kadrosunda personel ihtiyacının olup olmadığı hususuna değinilmemiştir.

12. Netice olarak; Müfettiş yardımcılarının geçici görevlendirmesi ile ilgili mevzuatta herhangi bir kısıtlama olmadığı, hatta Bakanlığın onayı ile geçici görevlendirmenin yapılabileceği açıkça düzenlendiğinden, idarenin yönetmeliğin farklı bir hükmünü gerekçe göstererek ilgilinin talebini reddetmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu değerlendirilmiştir.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme 13. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; idareden istenilen bilgi ve belgelerin süresi içinde Kurumumuza gönderildiği ayrıca idarenin başvuranla ilgili işlemlerinde söz konusu ilkelere aykırılık tespit edilememiştir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

14. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Diyarbakır İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR

Yukarıda açıklanan gerekçe ve dosya kapsamına göre BAŞVURUNUN KABULÜNE; Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliğinin “Eğitim müfettişi ve eğitim müfettiş yardımcılarının görev ve yetkileri” başlıklı 53 üncü maddesinin 2. Fıkrası gereğince Kocaeli İlinde müfettiş yardımcılığı kadrosunda ihtiyaç olup olmadığı hususu değerlendirilerek yeniden işlem tesis edilmesi yönünde MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA, Kararın BAŞVURANA ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine; 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, idare tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Şeref MALKOÇ

Kamu Başdenetçisi