Kapatılan okullardaki öğretmenlere çalışma izni verilmesini engelleyen düzenlemeye iptal

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, FETÖ/PDY terör örgütü ile bağlantılı olduğu gerekçesiyle kapatılan özel öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlere başka bir özel okulda çalışma izni verilmemesini öngören düzenlemeyi iptal etti. Karar, Milli Eğitim Bakanlığı'nın 21 Temmuz 2016 tarihli genelgesinin 3. maddesine yönelik açılan davada verildi.

Dava Süreci ve Kararın Detayları

Davacı öğretmen, çalıştığı özel öğretim kurumunun FETÖ/PDY bağlantılı olduğu gerekçesiyle kapatılmasının ardından çalışma izninin iptal edilmesi ve başka bir özel okulda çalışma izni verilmemesi üzerine yargıya başvurdu. Danıştay, söz konusu düzenlemenin hukuki dayanağının bulunmadığı gerekçesiyle iptal kararı verdi.

Danıştay'ın kararında, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nda, kapatılan kurumlarda görev yapan personele bir daha çalışma izni verilmemesine ilişkin bir hükmün bulunmadığı belirtildi. Ayrıca, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi'nde de böyle bir düzenleme olmadığı ifade edildi.

MEBBİS Şerhinin Kaldırılması

Danıştay, iptal kararının, öğretmenlerin doğrudan çalışma izni alması anlamına gelmediğini, sadece MEBBİS üzerindeki '667 sayılı KHK ile kurumu kapatıldı' şerhinin kaldırılması sonucunu doğuracağını vurguladı. Öğretmenlerin başka bir özel okulda çalışabilmeleri için 5580 sayılı Kanun'da belirtilen şartları sağlamaları gerekecek.

Temyiz İstemleri Reddedildi

Davalı idarelerin temyiz istemleri reddedilirken, Danıştay Sekizinci Dairesi'nin kararının onanmasına hükmedildi. Karar, 09 Ekim 2024 tarihinde oyçokluğu ile alındı.

Karşı Görüş

Karara katılmayan üyeler, FETÖ/PDY terör örgütü ile bağlantılı olduğu tespit edilen kurumlarda görev yapan personelin çalışma izinlerinin iptal edilmesinin, olağanüstü hal koşullarında alınan bir tedbir olduğunu ve hukuka aykırı olmadığını savundu. Ayrıca, davacı öğretmenin FETÖ ile bağlantısının bulunduğu yönünde değerlendirme yapıldığını belirterek, kararın bozulması gerektiğini ifade ettiler.

Sonuç

Danıştay'ın bu kararı, FETÖ bağlantılı olduğu gerekçesiyle kapatılan özel okullarda çalışan öğretmenlerin çalışma izinlerine ilişkin tartışmalara noktayı koyarken, benzer durumdaki diğer öğretmenler için de emsal teşkil edecek nitelikte. Karar, öğretmenlerin çalışma haklarının korunması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

KARARIN ÖNEMLİ NOKTALARI:

GENELGE İPTAL EDİLDİ

Milli Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı genelgesinin 3. maddesi hükümsüz hale getirildi.
Genelgede yer alan '...bu personele başka bir özel öğretim kurumunda çalışma izin onayı düzenlenmeyecek...' hükmü kaldırıldı.

HUKUKİ DAYANAKSIZLIK

Yapılan düzenleme için yeterli kanuni dayanağın bulunmadığı belirlendi.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun ilgili maddelerinde benzer bir kısıtlamaya yer verilmediği tespit edildi.
Anayasa Mahkemesinin daha önceki kararlarıyla da benzer değerlendirmelerin yapıldığı ortaya kondu.

MAĞDURİYET GİDERME MEKANİZMASI

Kapatılan okullardaki personelin durumu tek tek değerlendirilecek.
Valilikler bünyesinde komisyonlar kurulacak.
FETÖ ile bağlantısı olmadığı tespit edilen kişilerin MEBBİS'teki kayıtları düzeltilerek yeniden çalışma izni alma hakkı tanınacak.

YENİ DÜZENLEME

Özel öğretim kurumlarında çalışmak isteyen kişilerin;
5580 sayılı Kanun'un 4. maddesinde belirtilen şartları sağlaması gerekiyor
Çalışma izni başvurusu yapılacak kurumla iş sözleşmesi imzalamış olması şart
Gerekli güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının tamamlanmış olması zorunlu

UYGULAMA DETAYLARI

Karar doğrudan çalışma izni verilmesi anlamına gelmiyor
Sadece MEBBİS'teki 'Kurumu 667 sayılı KHK ile kapatıldı' şerhinin kaldırılmasını sağlıyor
Şahısların yeniden başvuru yaparak gerekli şartları yerine getirmesi gerekiyor

KARARIN ETKİLERİ:

Pozitif Yönler:
Mağdur duruma düşen binlerce öğretmenin yeniden sisteme dhil olma şansı
Bireysel hakkaniyet ilkesinin sağlanması
Kanuni dayanağı olmayan düzenlemelerin kaldırılması

Süreç Boyutu:
Komisyon incelemeleri ile bireysel değerlendirme yapılması
Gerekli şartların yeniden değerlendirilmesi süreci
MEBBİS kayıtlarının güncellenmesi

HUKUKİ ÇERÇEVE:

ANAYASA MADDELERİ

Madde: Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması

Madde: Olağanüstü dönemlerde alınabilecek tedbirler

Madde: Çalışma ve sözleşme hürriyeti

Madde: Çalışma hakkı ve ödevi

İLGİLİ MEVZUAT

5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu
667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname
Türk Ceza Kanunu (5237 sayılı)

KARARIN ÖNEMİ:

Bu karar, olağanüstü hal döneminde alınan bazı tedbirlerin hukuki boyutunun yeniden değerlendirilmesi açısından önemli bir örnek teşkil ediyor. Aynı zamanda;

Bireysel hakların korunmasına katkı sağlıyor
Eğitim sisteminde adaletli bir düzenlemenin önünü açıyor
Kamu hizmetinde istihdam süreçlerinin daha şeffaf ve adil yürütülmesini sağlıyor

SONUÇ:

Danıştay'ın bu kararı, hem mağdur duruma düşen öğretmenler açısından hem de hukuki yapılanmanın gelişimi bakımından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Artık kapatılan okullarda görev yapmaktan dolayı otomatik olarak başka bir kurumda çalışma hakkı kısıtlanamayacak. Her başvurunun bireysel olarak değerlendirilmesi ve gerekli şartların yeniden kontrol edilmesi gerekecek.