Seçilemeyen belediye başkanları önceki memuriyetlerine dönebilirler mi?

Kapatılan Devlet Personel Başkanlığı verdiği görüşle konuya açıklık getirmiştir. Kapatılan Başkanlığın vermiş olduğu görüşe aşağıda yer verilmiştir:

"Daha önce Devlet memuru olarak çalışmakta iken belediye başkanı olan ancak tekrar yapılan seçimlerde belediye başkanlığını kazanamayan ilgilinin yeniden memuriyete dönmesi durumunda hangi unvanlı kadrolara atanabileceği hk.(19.06.2009/11093)

Daha önce 18 yıl süreyle Devlet memuru olarak görev yürüttüğünüz ve 5 yıl belediye başkanlığı yaptığınız ve 30/03/2009 tarihinde gerçekleştirilen yerel yönetimler seçimlerine katılarak seçilemediğinizden bahisle, hangi unvanla nerelere ve hangi birimlere atanabileceğinize ilişkin ilgi dilekçe ve eki incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 18/01/1984 tarihli ve 2972 sayılı “Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun”un ek 3'üncü maddesinde, “Subaylar, astsubaylar, hakimler ve savcılar ile yüksek yargı organları mensupları hariç olmak üzere, kamu kurumları ile kamu kurumu niteliğinde bir kuruluşta memur veya kadrolu işçi olarak çalışmakta iken bu görevinden ayrılarak Belediye Başkanı seçilmiş olup da yeniden aday olamayan veya seçilemeyenler, hizmet süreleri itibariyle veya yaş haddi nedeniyle emekliliğe hak kazanamamış olmaları kaydıyla, seçimlerin kesin sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulunca ilanını takip eden iki ay içinde daha önceki kurumlarının bağlı bulunduğu bakanlığa başvurmaları halinde eski görevlerine veya istifa ettikleri tarihteki kurumun özelliği ve niteliğine uygun eşdeğer bir göreve atanabilirler. Ancak yargı kararı ile belediye başkanlığı görevi sona erenler ve istifa edenler hakkında bu hüküm uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.

Bununla birlikte, 15/03/1999 tarihli ve 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilerek 18/04/1999 tarihli ve 23670 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 21/09/2004 tarihli ve 2004/8246 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilen “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik” in 2'nci maddesinde; bu Yönetmeliğin, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda, il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelere ait memur kadrolarında, özelleştirme kapsam ve programında bulunan kuruluşlar da dahil olmak üzere kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına ait memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamaları hakkında uygulanacağı hükme bağlanmış; mezkûr Yönetmeliğin 4'üncü maddesinde de, aynı düzeyde görev; kurumların hiyerarşi, görev, yetki ve sorumluluk açısından aynı grupta ya da grup içinde alt gruplar olması halinde, aynı alt grupta gösterdikleri görevler olarak tanımlanmıştır.

Aynı Yönetmeliğin 15'inci maddesinde ; “Kurumlar, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak öğrenim düzeyi ile hizmet süresi, alt görevlerde bulunma süresi, sicil ve disipline ilişkin şartlar ile bunlar için verilecek görevde yükselme eğitiminin ilanı, şekli, süresi, konuları, ağırlıkları ve kapsama dahil edilecek diğer unvanlar ve bunlara ilişkin seçme kriterlerini, yapılacak sınavlara 309 ilişkin usul ve esaslar ile bu konulara ilişkin diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşünü alarak çıkaracakları yönetmelikle düzenlerler.” hükmü gereğince, kurumlar görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin usul ve esasları özel yönetmeliklerinde düzenlemişlerdir.

Ayrıca, yukarıda sözü edilen Yönetmeliğin geçici 3'üncü maddesinde, “Bu Yönetmelik kapsamına giren unvanları, ilgili mevzuatları uyarınca kazananların hakları saklıdır.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu itibarla, ilgi yazı ekinden imam hatip unvanlı kadroda görev yürüttünüz anlaşılmakta olup, belediye başkanı unvanlı kadroda görev yapmış olmanız sebebiyle, görevde yükselme sınavına tabi tutulmaksızın,

1- Daha önce görev yaptığınız aynı unvanlı kadroya veya bu kadroyla aynı düzeyde bulunan kadrolara,

2-Söz konusu Genel Yönetmeliğe göre imam hatip unvanının unvan değişikliği suretiyle atanılan kadro unvanı olması sebebiyle, daha önce görev yaptığınız unvana göre görevde yükselme mahiyetinde değerlendirilmeyen unvanlı kadrolara,

3-Başvuracağınız kurumların kendi özel görevde yükselme yönetmeliklerinde unvanlar itibariyle belirlenmiş bulunan öğrenim durumunuza uygun unvanlı kadrolara atanabilmeniz hususunun, bahsedilen kadrolara ilişkin öğrenim durumu ile hizmetlerin yerine getirilebilmesi için gerekli eğitim, sertifika ve ehliyet gibi belgelere sahip olunması kaydıyla,

başvurulan kurumların takdirinde bulunduğu değerlendirilmektedir."

Bu görüşe göre idarelerin takdir yetkisi olduğu anlaşılmaktadır. Yani idareler istemezlerse seçilemeyen belediye başkanları tekrar memuriyete döndürmeyebilirler.

Ancak Kanun metni dikkatlice incelendiğinde iki ay içerisinde müracaat hakkı verildiği görülmektedir. Bu nedenle geçişte memuriyeti olanlar her zaman istifa sonrası dönüş çerçevesinde memuriyete dönebilecekleri için ayrıca iki aylık süreye gerek yoktur. Dolayısıyla kanun koyucunun buradaki muradının atanırlar şeklinde anlaşılması gerektiğini düşüyoruz. Aksi takdirde iki aylık süreden bahsedilmezdi.