Sosyal Denge Tazminatı tutarı ve yapılacak kesintiler

MEMUR5.COM editörü, mahalli idareler personeline ödenen sosyal denge tazminatı tutarı ve bu tutardan yapılan kesintilerle ilgili mevzuatı inceledi. 4688 sayılı Kanun'un 32'nci ve 375 sayılı KHK'nin ek 15'inci maddelerine göre ödenen sosyal denge tazminatının aylık tavan tutarı 8.673,92 TL olarak belirlenmiş durumda. Ancak bu ödemeden %15 gelir vergisi ve 0,00759 oranında damga vergisi kesintisi yapılması gerekmekte. Sayıştay'ın bu tazminattan sigorta primi kesilmesi gerektiğini bildiren kararına rağmen, mevzuatta bu konuya ilişkin net bir düzenleme bulunmadığı için kamu kurumları kesinti yapamamaktadır. Ne var ki bu kesintinin yapılması mahalli idareler personelinin maaşını etkileyecek ve dengesizliklere yol açacak.

MEMUR5.COM editörünün incelemesi:

4688 sayılı Kanun'un 32'nci ve 375 sayılı KHK'nin ek 15'inci maddelerinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %100'üne tekabül eden 9500 x 0,760871x1,2 = 8.673,92 TL'dir.

Sosyal denge tazminatı vergiden istisna tutulmadığı için hem % 15 gelir vergisi hem de 0,00759 oranında damga vergisi kesintisi yapılacaktır.

Sayıştay 6. Sosyal Denge Tazminatı'yla ilgili olarak verdiği 27.03.2014 tarihli ve D6/2014-14/B karar no.'lu kararıyla bu tazminattan sigorta primi kesintisi yapılması gerektiğini belirtmiştir. Bu ödemeden kesinti yapılması mahalli idareler personelinin maaşını ilk aşamada düşürecektir.

Ancak 01.10.2008 sonrasında memuriyete başlayanların emekli maaşları diğer kamu kurumlarındaki aynı unvanlı personelden daha fazla olacaktır. Bu durumun nasıl bir dengesizlik oluşturacağını herhalde hatırlatmaya gerek yoktur. Yani SGD tazminatından sigorta primi kesilmesi halinde mahalli idarelerde çalışan memurların emekli maaşı ile diğer kamu kurumlarında çalışan memurların emekli maaşı farklılaşacaktır. Ayrıca, 5510 sayılı Kanun'a tabi memurlardan sigorta primi kesintisi yapılırken 5434 sayılı Kanuna tabi memurlardan kesinti yapılmayacaktır. Yani Kararın uygulanması halinde birçok dengesizliğe yol açılacaktır.

Sayıştay kararında şu ifadelere yer verilmiştir; “Ancak, 375 sayılı KHK'nın “Ek Ödeme"yi düzenleyen Ek 9'uncu maddesinin 9'uncu fıkrasında; sözleşmeli personele yapılacak ek ödemenin damga vergisi hariç herhangi bir vergiye ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmayacağı açıkça belirtilmiş olup, 375 sayılı KHK'nın ek 15 inci maddesinde düzenlenen “Sosyal Denge Tazminatı” ödemesi için ise ne bahse konu KHK'da ne de başka bir kanuni düzenlemede gelir vergisine ve sigorta kesintisine tabi tutulmayacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.”

Ayrıca, bu Kararda; 375 sayılı KHK'nın ek 15'inci maddesine istinaden kamu görevlilerine ödenecek sosyal denge tazminatları üzerinden de sigorta prim kesintisi yapılmayacağına ilişkin herhangi bir kanun hükmü bulunmadığından sigorta prim kesintisi yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Sayıştay'ın vermiş olduğu bu kararın, 5510 sayılı Kanun'un 80'inci maddesine aykırı olduğu dikkate alındığında kamu kurumlarının bu maddede sayılmayan bir ödemeden yorum yoluyla sigorta primi kesmesi oldukça zor.

Sayıştay 6. Dairesi'nin verdiği bu kararın 5510 sayılı Kanuna aykırı olması nedeniyle uygulama kabiliyeti bulunmamaktadır.