TCMB iklim değişikliğinin gıda enflasyonuna etkisini masaya yatırdı
Merkez Bankası, iklim değişikliğinin meyve ve sebze fiyatları üzerindeki baskılarını ve bu durumun enflasyon üzerindeki etkilerini inceledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), “Merkezin Güncesi” blogunda yayımlanan bir incelemede, iklim değişikliğinin gıda fiyatları üzerindeki etkilerini ele aldı. Kıdemli Ekonomist Aslıhan Atabek Demirhan ve Yardımcı Ekonomist S.Simin Bayraktar tarafından kaleme alınan yazıda, iklim değişikliği nedeniyle artan sıcaklıklar ve kuraklığın meyve ve sebze üretimini nasıl etkilediği ve bu durumun gıda enflasyonunu nasıl etkilediği detaylandırıldı.
Yazıda, iklim değişikliği ile gıda enflasyonu arasındaki ilişki şu şekilde özetlendi:
Aşırı hava olaylarının, kısa vadeli arz şoklarına yol açarak genel fiyat seviyeleri üzerinde risk oluşturduğu belirtiliyor. Artan sıcaklıklar, uzayan kuraklık dönemleri, şiddetli fırtınalar ve sellerin, tarımsal üretim ve tedarik zincirleri üzerindeki etkileri, gıda fiyatları üzerinde önemli bir baskı oluşturuyor. Yapılan çalışmalar, iklim değişikliğinin 2035 yılına kadar küresel gıda maliyetlerini ortalama yüzde 1,5 ile yüzde 1,8 oranında artıracağını öngörüyor.
Türkiye, Akdeniz kuşağında yer aldığı ve önemli meyve ve sebze üreticilerinden biri olduğu için, iklim değişikliği bu ülke için de büyük bir enflasyonist baskı oluşturuyor. Özellikle 2020 sonrası dönemde sıcaklık artışları ve azalan yağış miktarlarının, taze meyve ve sebze fiyatlarındaki mevsimsel yapıyı değiştirdiği ve fiyatların yukarı yönlü baskılandığı belirtiliyor.
Sıcaklık artışları ve azalan yağışlar, ürün verimi ve üretim maliyetleri üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Türkiye'nin önde gelen meyve ve sebze üretim bölgelerinde yaşanan kuraklıkların üretim üzerinde ciddi olumsuz etkiler yarattığı gözlemleniyor. Ayrıca, daha sıcak yaz aylarının sulama ihtiyacını ve tarımsal faaliyette kullanılan elektrik miktarını artırdığı ifade ediliyor.
Makalenin sonunda, iklim değişikliğinin sürdürülebilirlik, gıda güvenliği ve fiyat istikrarı açısından önemli bir tehdit unsuru haline geldiği vurgulanıyor. İklim değişikliği ile gıda fiyatları arasındaki ilişki, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için hane halkı refahı ve genel enflasyon görünümü açısından kritik öneme sahip.