TÜİK'in giyim ve ayakkabı verilerinde büyük farklılık
TÜİK'in 2021'den itibaren giyim ve ayakkabı enflasyon hesaplamalarında yaşanan büyük fark, enflasyon rakamlarına olan güveni ciddi şekilde zedeledi. Giyim ve ayakkabı sektöründeki yıllık fiyat artışları TÜFE'de yüzde 50, perakende satış hacim endeksinde yüzde 80 olarak kaydedildi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) enflasyon hesaplamalarındaki tutarsızlık, giyim ve ayakkabı sektöründeki farklılıklarla yeniden gündemde.
Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, TÜİK'in Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve perakende satış hacim endeksi arasındaki fark, 2021'den bu yana belirgin şekilde arttı.
Güven Sorunu Yeniden Gündemde
Son yıllarda enflasyon hesaplamalarındaki değişiklikler ve TÜİK'in madde fiyatlarını açıklamayı bırakması, enflasyon rakamlarına olan güveni ciddi şekilde zedeledi. Alaattin Aktaş'ın TÜİK'in açıklamadığı madde fiyatlarını hesaplayıp absürt sonuçları ortaya koyması, enflasyon konusunu yeniden gündemin üst sıralarına taşıdı.
2021'de Ne Değişti?
TÜİK'in iki ayrı enflasyon hesaplaması arasında 2021'de başlayan farklılık, enflasyon rakamlarına olan güvensizliği pekiştirdi. 2010'dan 2021 başına kadar TÜFE ve perakende satış hacim endeksi birbirini takip ediyordu. Ancak 2021'den sonra TÜFE'ye göre enflasyon çok az artarken, perakende satış hacim endeksi hızla yükseldi. 2022 ortalarında bu fark yüzde 41 ile yüzde 121 arasında iki katına çıktı. Şu anda iki veri arasındaki fark 30 puan civarında.
11 Yıl Süren Yüksek Korelasyon
2010'dan 2021 başına kadar TÜFE ve perakende satış hacim endeksi yüksek korelasyon gösteriyordu. Ancak 2021 başından itibaren bu iki veri arasında büyük bir ayrışma başladı. TÜFE'ye göre enflasyon düşük kalırken, perakende satış hacim endeksi hızla arttı. 2022 ortalarında fark yüzde 41 ile yüzde 121 arasında iki katına çıktı ve şu anda bu fark 30 puan kadar açık. Giyim ve ayakkabıda yıllık fiyat artışı TÜFE'de yüzde 50, perakende satış hacim endeksinde yüzde 80 olarak görülüyor.
Gıda ve Akaryakıtta Korelasyon Tam
Gıda ve alkolsüz içecekler ile otomotiv yakıtında TÜFE ve perakende satış hacim endeksi birbirine paralel hareket ediyor. Diğer enflasyon kalemlerinde de benzer bir korelasyon mevcut. Ancak giyim ve ayakkabı dışında diğer enflasyon kalemlerinde bu iki endeks hemen hemen aynı düzeylerde.
Ayrışmanın Nedeni Merak Ediliyor
Giyim ve ayakkabı sektöründeki bu ayrışmanın nedeni hala belirsiz. Diğer enflasyon kalemlerinde TÜFE ve perakende satış hacim endeksi arasında yüksek korelasyon bulunurken, giyim ve ayakkabıdaki bu farklılık dikkat çekiyor. Bu durum, enflasyon hesaplamalarına olan güveni zedeliyor ve TÜİK'in hesaplama yöntemlerinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.