Yunus ölümlerini engelleyecek uluslararası proje: Conceta

Koruma altındaki yunusların ölümünü engelleyecek uluslararası düzeyde proje, uzmanlardan oluşan ekiple geliştiriliyor. Üretilen cihaz ile yunusların balıkçı ağlarına takılarak ölmesi önlenmiş olacak.

Geçen aylarda Karadeniz'de onlarca ölü yunusu çeşitli sahillere vurmuş, incelendiğinde hepsinin ölüm sebebi ‘boğulma' olduğu görülmüştü. Boğulmalarına neden olan faktör ise balıkçı ağlarına takılmaları olarak belirlendi. Üzerinde çalışılan Conceta projesi ile sularımızdaki 3 yunus türünün, balıkçılık etkileşimli ölümleri engellenmiş olacak. Yunusların iletişimindeki ses dalgalarını inceleyen profesörler, ürettikleri cihaza entegre ederek bölgeden uzaklaşması gerektiği sinyali iletiyor.

Conceta adı verilen proje hakkında bilgi aktaran Proje Genel Koordinatörü Ümit Aydın, “Karadeniz'de artan yunus ölümlerinin ortadan kaldırılması ve buna bağlı balıkçıların uğramış olduğu ağlardaki hasarların ve zararların azaltılmasını hedeflemektedir. Yurt dışında geliştirilmiş olan akustik ses cihazlarının ağlara takılması yöntemini kullanmaktayız. Bu cihazlar denemeler sonucunda yunuslar arasındaki etkileşim frekansları elde edilerek mekanik düzeneğe aktarılmasıyla ortaya çıkan bir sistemdir” dedi.

İnsanlar gibi dil farklılığı görülüyor

Aydın, farklı bölgelerde aynı frekansların işe yaramadığını fark ettiklerini söyledi. Bölgelerine göre yunusların da dil farklılıkları olduğunu belirten Aydın, “Baltık Denizi'nde denenmiş ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Fakat insanda olduğu gibi yunuslar arasında da farklı bölgelerde yaşayan türlerde dil farklılıkları görülmekte. Bu nedenle Karadeniz'e uygun olduğunu düşündüğümüz frekansları denemekteyiz. Sinop Üniversitesi, Sinop Valiliği ve Sinoplu balıkçılık örgütleriyle birlikte Almanya ve Danimarkalı deniz araştırmacı uzmanların desteğiyle ve Romanyalı ortağımızla birlikte gerçekleştirmekteyiz. Conceta projemiz, Avrupa Birliği tarafından fonlanmaktadır. Ayrıca Merkezi Finans İhale Birimi ve Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından da desteklenmektedir” diye konuştu.

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın da yakından takip ettiği Conceta projesi test süreçleri tamamlandığında, balıkçıların kullanılması teşvik edilecek ve koruma altındaki yunus balıklarının balıkçılık etkileşimi sonucu sayılarının azalmasının önüne geçilecek.